Bir önceki yazımın başlığı "Vergi İdaresi yeniden mükelleflerle kucaklaşıyor" idi ve Cumhuriyet tarihimizin 55nci vergi affı hazırlığından bahsetmiş ve ana başlıklar halinde düzenleme hakkında bilgiler aktarmıştım.

3 Şubat 2023 tarihli yazımın mürekkebi kurumadan 6 Şubat sabahı güzel ülkemin doğusunda üst üste gelen deprem haberleri ile sarsıldık. Yüreğimiz yandı, tüm ülke ilan edilen yasın etkisinde iş güç düşünemez oldu. Dolayısıyla gündem önceliği deprem yardımları oldu.

Allah böyle bir acıyı bir daha ülkemize ve dünyamıza yaşatmasın. Ölenlere rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum.

Gelelim vergi affı yasamıza. 09 Mart 2023 tarihli 7440 sayılı yasa 12 Mart 2023 tarihli resmî gazetede yayınlandı. Hayırlı olsun.

Yasada iki sürprizle karşılaştık. Vergi idaresi yeniden mükelleflerle kucaklaşıyor dedik ama bu kucaklaşma eski bir siyasinin sokakta vatandaşları sarıp sarmalayıp sıkıca öpmesi gibi oldu galiba.

İlk sürpriz Geçici Madde-1 ile yapıldı ve 2022 yılı matrah artırımına dahil edildi. Tarihimizde belki ilk defa verilmemiş beyannameye matrah arttırımı kararı çıktı. Biz meslek mensuplarında böyle bir uygulamanın 2022 yılına ilişkin verilecek gelir vergisi beyannamelerin Mart 2023 ve kurumlar vergisi beyannamelerinin Nisan 2023 ayından sonra Mayıs ayının ilk günlerinde yasaya eklenecek geçici maddeyle ve de Cumhurbaşkanı yetkisiyle olacağını tahmin ediyorduk.

İkinci sürpriz ise Madde 10 içerisinde (27) nci bent olarak yer alan Deprem Vergisi oldu. Ek vergi altında getirilen bu uygulamanın ana çerçevesi şöyledir:

Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, 5520 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen istisna ile yurt dışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanır ve bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenir. Özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflerde bu vergi, 2023 yılı içinde sona eren hesap dönemi için verilmesi gereken beyannamelerde gösterilmek suretiyle uygulanır. 

Bu vergi gider ve indirim olarak dikkate alınamaz ve hiçbir vergiden mahsup edilemez. Şu kadar ki 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının; (d), (i), (j) ve (k) bentleri ile geçici 14 üncü maddesi kapsamındaki istisnalar, aynı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının; (b), (c), (ç), (d), (e), (f), (g) ve (h) bentleri kapsamındaki indirimler, 193 sayılı Kanunun geçici 61 inci maddesi kapsamında tevkifata tabi yatırım indirimi istisnası, ilgili kanunları uyarınca kurum kazancından indirilebilen bağış ve yardımlar ile 10/7/2018 tarihli ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407 nci maddesi kapsamında tanımlanan mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisnaya ve indirime konu kazançları üzerinden bu vergi hesaplanmaz. 

6/2/2023 tarihi itibarıyla, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunanlar ek vergiden muaftır. 

Bu maddenin ülkemizde yaşanan deprem felaketinin yaralarının sarılmasında kaynak oluşturacağı muhakkak. Toplanan nakdi ve ayni bağışların hayatta kalan vatandaşlarımızın güncel zaruri gereksinimlerini karşılamakta olduğu, ancak neredeyse tamamen yok olan yerleşim yerlerinin yeniden inşası ise yıllar alacak ve ciddi parasal kaynağa ihtiyaç var.

11 Mart 2023 Cumartesi günü TÜRMOB Yönetim ve Denetleme Kurulu Üyeleri olarak Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir meslektaşlarımızın yanında olmak, sorunlarına çözüm aramak ve morallerini yükseltmek için Hatay merkez Antakya ve diğer ilçelerine gittik.

Televizyonlarda bir aydır seyrettiğimiz felaket görüntülerinin "demo" olduğunu, yerinde gördüğümüz manzaranın ise vahamet boyutunun gerçek yüzünün çok daha acı olduğunu bizlere gösterdi.

Gördüğümüz manzaranın eskiye döndürülmesine ilişkin alt ve üst yapı çalışmaları ise büyük bir parasal kaynak gerektiriyor. Yasalaştırılan ek verginin bu anlamda doğru olduğu, ancak anayasanın geriye işlememe ilkesi gereğince geçmiş yılla değil, güncel beyanlarla tahakkuku daha doğru olabilirdi diye düşünmekteyiz.

Yasadan yararlanmak isteyen mükelleflerin Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavirlere danışarak en doğru çözümü bulmaları yerinde olacaktır. 7440 Sayılı Yasa her yönüyle ülkemize hayırlı olsun.