Geçtiğimiz günlerde, Bursa Organize Sanayi Bölgesi'ndeki Türkiye'nin ilk Kalkınma Merkezi olarak planlanan BEBKA binasına taşınan Sanayi ve Teknoloji Bursa İl Müdürlüğüne gittim.

Sanayinin içerisinde, bir anlamda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlı Bursa'daki kurumların bir çatı altında hizmet koordinasyonu sağlayacak şekilde bir araya gelerek güzel bir sinerji oluşmuş.

Sanayi ve Teknoloji Bursa İl Müdürü M. Latif Deniz'i yeni makamında ziyaret ettim.

Bursa İl Müdürü M. Latif Deniz ile Bursa'nın sanayi yatırımlarını konuşurken, "Bakanlığın hizmetleri açısından Bursa nasıl bir konumda?" diye sordum:

" Ülkemizin ilk yerli ve milli otomobili TOGG, yeni sanayi devriminin sembolü TEKNOSAB, teknopark, Ar-Ge merkezi, model fabrika, BTÜ Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Gökmen Uzay ve Havacılık Eğitim Merkezi ile Bursa, ülkemizin gözbebeği konumundadır. Bu anlamda Bakanlığımız ve hükümetimizin Bursa'ya yaptığı yatırımlar, ilimize verilen değerin en belirgin göstergeleridir."

"BURSA'YI TEKNOLOJİ KENTİ KİMLİĞİNE TAŞIMAYI AMAÇLAMAKTADIR"

TEKNOSAB'daki gelişmeleri konuşurken M. Latif Deniz, şöyle devam etti:

"Bursa, ülkemizin 2023 hedeflerine ulaşması yolunda en temel gereksinim olan sanayide teknolojik dönüşümün gerçekleştirilmesi yolunda lider konuma ulaşmıştır. Mevcut sanayi yapısını bilgi tabanlı Ar-Ge ve inovasyona dayalı, yüksek katma değerli ve yüksek teknolojiye sahip küresel rekabete uygun bir sanayi yapısına dönüştürülmesi amacıyla Bursa, bugün ülkemizdeki ilk ve tek Teknoloji Organize Sanayi Bölgesi'ne (TEKNOSAB) ev sahipliği yapmaktadır. Böylece Bursa, sanayi kenti kimliğini 'Teknoloji Kenti' kimliğine taşımayı amaçlamaktadır. Bugün TEKNOSAB'ı kuran vizyon, 100 yıl sonra Bursa'yı dünyanın üretim üssü haline getirecektir. TEKNOSAB; BTSO tarafından tüm alt ve üst yapı sorunlarını giderilmiş, çevreye duyarlı, teknoloji geliştirme bölgeleriyle Ar-Ge merkezlerini içinde ihtiva eden, tüm lojistik sorunlarını gidermiş, ileri teknoloji üreten, yerli ve yabancı yatırımcıyı cezbeden bir organize sanayi bölgesi olarak projelendirilmiş olarak bu proje çerçevesinde hızla ilerlemektedir. Ülke genelinde artan teknoloji gelişimiyle birlikte teknolojik yatırımlar artış göstermiştir. Bursa Teknoloji Organize Sanayi Bölgesi (TEKNOSAB) gerek ulaşım güzergâhlarına yakınlığı gerekse lojistik anlamda konumu itibariyle teknoloji yatırımları açısından odak noktası haline gelmiştir."

"YENİ PARSELLERE İHTİYAÇ DUYULMUŞTUR"

Ve ekledi:

"Kurulduğu günden itibaren alana yönelik ülke genelinde büyük yatırım taleplerinde bulunulmuştur. Bursa Teknoloji Organize Sanayi Bölgesi'ndeki sanayi parsellerinin tümü tahsis edilmiş olup yatırımcılar tarafından yeni yatırım talebinde bulunulduğundan yeni parsellere ihtiyaç duyulmuştur. Bölgenin; ilaç türevleri ve yüksek teknolojik kimya sanayi, elektrik-elektronik optik ve otomasyon cihaz ve ekipmanları sanayi, otomotiv taşıt tekniği ve tüm diğer ulaşım araçları üretim sanayi, makine sanayi ve teknik tekstil nanoteknolojik ürünler sanayi gibi sektörlerde cazibe merkezi haline gelmesi, bölgenin genişleme ve gelişmesine katkı sağlayacak bu ilave bölge ile yeni yatırımlar ve istihdam yaratılarak ilçe ve ülke ekonomisine katkı sağlaması hedeflenmektedir."

"TALEPLER OLDUĞU SÜRECE YENİ OSB'LERİN KURULMASI MÜMKÜNDÜR"

"Bursa'nın yeni OSB'lere ihtiyacı var mı? Önümüzdeki dönemlerde Bursa yeni organize sanayi bölgelerine ev sahipliği yapabilecek mi?" diye sordum ve anlattı:

"İlimizde 4'ü ihtisas olmak üzere halen 17 Organize Sanayi Bölgesi mevcuttur. En fazla OSB'ye sahip il konumundayız. Bursa'daki planlı sanayi alanlarının kent yüzölçümüne oranı binde 8, il ekonomisine katkısı yüzde 45 ve yine ülkemiz ihracatının yüzde 10'una yakın kısmını karşılıyor olması sanayinin önemini bir kez daha öne çıkarmaktadır. Doğal olarak sanayicilerimizin talepleri olduğu sürece yeni OSB'lerin kurulması mümkündür."

OSB'LERİN TOPLAM DOLULUK ORANI (%):

Bursa OSB  % 88,56 - Demirtaş OSB % 91,23 - Hasanağa OSB % 87,90 - İnegöl OSB % 99,07 - Uludağ OSB % 80,8 - Kestel OSB % 88,17 - Mustafakemalpaşa OSB % 82,26 - Nilüfer OSB %97,20 - Yenişehir OSB % 4,55 - TEKNOSAB % 5,46 - Yenice OSB % 44,87 - Kayapa OSB % 78,51 - Barakfakih OSB % 72,13 - İhtisas ve Karma Deri % 64,54 - İnegöl Mobilya OSB % 85,04 - Mustafakemalpaşa Mermerciler OSB % 50,00 - Tekstil Boyahaneleri % 0,00 = Genel Toplam % 75,40

"ENDÜSTRİ BÖLGELERİ İSTİHDAM VE İHRACATA ÖNEMLİ KATKILAR SAĞLAMAKTADIR"

Bursa'nın Ar-Ge ve tasarım merkezi karnesi ne durumda?

Ocak 2022 itibarıyla ülkemizdeki 1.254 Ar-Ge Merkezi'nden 129'u ve yine ülkemizdeki 372 Tasarım Merkezi'nden 31'i ilimizde bulunmaktadır. 5746 sayılı kanun kapsamında faaliyet gösteren Ar-Ge Merkezleri, ülkemizin, uluslararası rekabet gücünün artırılması, yenilikçilik kapasitesinin geliştirilmesi, dünyadaki gelişmelere uygun bir sanayi altyapısının oluşturulması ve ayrıca yabancı sermaye şirketlerinin Ar-Ge birimlerini ülkemizde yapılandırarak yeni teknolojileri ülkemizde geliştirmelerine imkân sağlanması hedeflenmektedir. İlimizde ayrıca, biri Uludağ Üniversitesi bünyesinde ULUTEK Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve diğeri de Bursa Teknik Üniversitesi bünyesinde olmak üzere 2 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi bulunmaktadır. Yine ilimizde 2 adet Özel Endüstri Bölgesi bulunmaktadır. Asil Çelik Sanayi ve Ticaret AŞ ve Gemlik Gübre Sanayi ve Ticaret AŞ Özel Serbest Bölgesi adıyla faaliyet gösteren Endüstri Bölgeleri, ilimiz istihdam ve ihracatına önemli katkılar sağlamaktadır.

"BURSA VERİLEN TEŞVİK BELGELERİNİN YÜZDE 7'SİNE YAKININI ALMIŞTIR"

"Bursa, yatırım teşviklerinden ne kadar yararlanıyor? Ankara bürokratlarının Bursa'ya bakışı nedir?" diye sordum ve paylaştı:

"Bursa 2016 yılından itibaren her yıl bir önceki yıla oranla yüzde 50'yi bulan artış oranı ile yatırım teşviklerinden yararlanmaktadır. Hem belge sayısı hem de yatırım miktarı açısından durum böyledir. 2021 yılı itibarıyla Bursa ülke geneli verilen teşvik belgelerinin yüzde 7'sine yakınını almıştır. En fazla yatırım teşvik belgesi alan sektör ise imalat sektörüdür. Her yıl artarak devam eden yatırım teşvik belgelerinden yararlanma oranının önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini umuyoruz. Türkiye'nin 2023 vizyonu ile üretim ve ihracat odaklı büyüme stratejisi bakımından büyük önem taşıyan Yatırım Teşvik Sistemi, kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedeflere uygun olarak Bakanlığımızca yürütülmekte ve cari açığın azaltılması, teknolojik dönüşümün hızlandırılması, istihdamın arttırılması, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması ve kümelenme faaliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla yatırımlar desteklenmektedir."

HARMANCIK, KELES, BÜYÜKORHAN VE ORHANELİ

"Bölgesel teşvik uygulamalarında Bursa, 1.bölgede yer almaktadır" diyen Sanayi ve Teknoloji Bursa İl Müdürü M. Latif Deniz, 4 ilçeye dikkat çekti:

"İl içindeki sosyoekonomik gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla ilk defa 53 ilde ilçe bazında teşvik sistemi getirilmiş ve ilimizdeki Harmancık, Keles, Büyükorhan ve Orhaneli ilçeleri alt bölge desteğinden yararlanabilecek ilçeler arasında yer almıştır. Söz konusu 4 ilçemizde yatırım yapılması durumunda; yatırımcılar vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir. Cazibe merkezleri programı kapsamında ise, Bursa ilimiz destek kapsamında değildir."

"Bursa'da yapılacak GES ve Rüzgâr enerjisi yatırımları 4. Bölge desteğinden yararlanacaktır" diyen Bursa İl Müdürü M. Latif Deniz, şöyle devam etti:

"Güneş ve rüzgar enerjisine dayalı elektrik enerjisi üretim yatırımları faiz desteği olmaksızın 1., 2., 3. Bölgede gerçekleşmesi halinde 4. Bölge desteğinden diğer bölgede ise bulunduğu bölge desteğinden yararlanır. Güneş enerjisinden elektrik üretimi yatırımlarında; modernizasyon niteliğindeki yatırımlar ile 240 KW altı kapasitedeki (çatı dâhil) yatırımlar teşvik kapsamı dışındadır. Yatırım Teşvik Belgesi başvuru aşamasında, elektrik dağıtım firmasından (TEDAŞ YENİLENEBİLİR ENERJİ PROJE MÜDÜRLÜĞÜ) alınacak proje onayı, SGK borcu yoktur yazısı ve yatırım yapılacak arsanın tapusu ve/veya kira sözleşmesi ilave belge olarak istenmektedir. Yatırım Teşvik Belgesi alındıktan sonra yatırım süresi sonuna kadar dağıtım şirketi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmasının sunulması gerekmektedir. Güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımları kapsamında yurt dışından temin edilecek güneş paneli ve güneş paneli taşıyıcı konstrüksiyon sistemleri teşvik belgesi kapsamında değerlendirmeye alınmaz.13.05.2022 tarihinde yapılan değişiklik ile Orhaneli ilçesi alt bölge grubuna dahil edildi. Sigorta primi işveren hissesi ve vergi indirimi açısından Keles, Harmancık, Büyükorhon ve Orhaneli ilçeleri bulunduğu bölgenin (1.bölge) bir alt bölge desteğinden alabilecek. Mustafakemalpaşa Belediyesi, Karacabey Belediyesi, Nilüfer Belediyesi, Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Gürsu Belediyesi güneş enerji sistemi yatırımı için yatırım teşvik belgesi almıştır. Bursa İlimizde SİRO Silkroad Temiz Enerji Tek. San. Tic. A.Ş. tarafından Yapılacak Olan Batarya Hücresi ve Modül Üretim Tesisi Yatırımına Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar (17 Aralık 2021 Karar Sayısı: 4924) kapsamında ilimizde 30 milyar yatırım ve 2200 istihdam öngörülmüştür."

"161 MİLYON LİRA AR-GE HARCAMASI YAPILACAK"

31 projenin desteklenmesine dikkat çekti:

"Hamle Programının Mobilite Çağrısı kapsamında yapılan başvuruların değerlendirilmesi sonucunda, Türkiye'ye büyük kazanımlar sağlayacak 31 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. İlimizdeki  Coşkunöz Metal Form Makina Endüstri Ve Ticaret Anonim Şirketi, Karsan Otomotiv Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi,  Cansan Alüminyum Profil Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi, Karsan Otomotiv Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi ve A-Plas Genel Otomotiv Mamülleri Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi anılan program dâhilinde desteğe layık görülerek Bursa'mıza değer katmıştır.  Bu projeler için 3,5 milyar lira sabit yatırım ile 161 milyon lira Ar-Ge harcaması yapılacak."

2017 -2022 yılı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünce Sağlanan Teşvik Belge Sayısı:

2017'de 338 - 2018'de 323 - 2019'da 329 - 2020'de 549 - 2021'de 701 - 2022'de 162 teşvik belgesi verildi.

2021 Yatırım Teşvik Belgesi Verileri:

2021 Toplamı - 14.973.386.462,00 TL Yatırım Tutarı- 13.403 İstihdam- 821 Belge Alan Firma Sayısı - Türkiye Geneli Belge Sayısı 12.812 - Belge Sayısına Göre Bursa/Türkiye 6,41%

2022 Yatırım Teşvik Belgesi Verileri:

2022 Toplam - 3.065.228.687 TL Yatırım Tutarı- 2880 İstihdam - 162 Belge Alan Firma Sayısı - 2295 Türkiye Geneli Belge Sayısı - Belge Sayısına Göre Bursa/Türkiye %7

2021 Yılında Sektörlere Göre İl Bazındaki Yatırımlara Ait Teşvik Bilgileri:

Sektör            Belge Sayısı           Yatırım Tutarı                   Gerçekleşen İstihdam Sayısı

Enerji                    45                     ₺2.239.028.815,00                                  94

Hizmetler             33                     ₺1.131.803.909                                       891

İmalat                   731                  ₺11.336.733.332,00                              12108

Madencilik            7                      ₺176.194.593,00                                     205

Tarım                     5                     ₺89.625.813,00                                       105

Genel Toplam      821                     ₺14.973.386.462,00                               13403

2022 Yılında Sektörlere Göre İl Bazındaki Yatırımlara Ait Teşvik Bilgileri:

Sektör               Belge Sayısı           Yatırım Tutarı                 Gerçekleşen İstihdam Sayısı

Enerji                      11                           92853299                                    13

Hizmetler                  4                          100128391                                   173

İmalat                     143                        2814636962                                  2659

Madencilik                2                          7310000                                       20

Tarım                       2                           50300035                                     15

Genel Toplam       162              3065228687                                2880