Elif Didem Danacıoğlu

Elif Didem Danacıoğlu

Emeklilerin yüzü güldü mü?

2023.03.24 19:10 - Son Güncellenme: 2023.03.24 19:10
A

Bugün biri bana şu cümleyle cevap verdi:

"Çalışma hayatını nasıl yok ediyoruz dimi..."

En düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya çıkarılması ve ayrıca geçici işçilere kadro verilmesini de içeren kanun teklifi TBMM'ye sunuldu.

En düşük emekli maaşına yani 5 bin 500 TL'ye 2000 TL zam yapıldı.

Emekliye bayram ikramiyesi de belli oldu.

Emeklilerin Ramazan ve Kurban Bayramı olmak üzere yılda iki kez aldığı ikramiyeler bin 100 liradan 2 bin liraya yükseltildi.

Yetmez ama hayırlı olsun...

Fakat ya diğerleri?

Çünkü enflasyon çok yüksek, kira fiyatları olmuş 8 - 10 bin lira o da en düşüğü.

Nasıl yetecek?

Gıdadan faturalara ve kiraya kadar gelen zamlardan tüm emekliler etkileniyor.

Gün geçtikçe en düşük emekli maaşı alanların oranı artıyor.

Diğer emeklilere ve asgari ücretlilere şimdilik zam yok.

Aslında en düşük diye diye problemin adı en düşük oldu. Ekonomide belirsizlik artmaya ve hayat standardı da iyicene düşmeye devam ediyor.

Malum itirazlar başladı.

Örneğin emekli diyor ki;

"Az prim yatıran, çok prim ödeyen, unvanlı - unvansız eşit seviyede maaş almamız adaletsizlik oluşuyor."

"Ben yüksek emekli maaşı almak için daha fazla prim ödedim, ancak daha az ödeyen de benimle aynı seviyeye geldi. Bu bir haksızlık değil mi?"

"En düşük emekli maaşına zam oranı kadar tüm emeklilere de zam yapılsın."

"Ben 8 bin 500 TL emekli maaşı alıyorum. Benden düşük prim ödeyen 7 bin 500 TL alacak. Böyle olur mu? "

Gibi söylenenler...

Kısaca yapılan artışın tüm emeklilere yansıtılmasını istiyorlar.

Tabi burada en düşük emekli aylığı artırılırken, 7 bin 500 lira üstü maaş alanların zam almaması da doğru değil.

Asgari ücretlilerde de beklenti oluştu.

Burada gözden kaçırılan durum ise, emekli zammında gerçek maaş ayrıntısı...

Yani kök maaş...

Gerçek maaş 7 bin 500 liranın altında olan emekliler, maaşları bu rakama ulaşana kadar yapılacak zamları kök maaşlarına eklenecek şekilde alacak.

Yani kök maaşınız (prim ödeme gün sayısı ve prime esas kazancınız dikkate alınarak hesaplanan maaşınız ) 7 bin 500 TL'nin altındaysa eğer, SGK farkı Hazine'den alıyor.  

ÖRNEĞİN;

Gerçek maaşı 5 bin 500 lira olan bir emekliye, temmuz ayında yüzde 30 zam yapıldı diyelim.

Bu zam 7 bin 500 lira üstünden değil, 5 bin 500 lira üstünden yansıtılacak.

Emeklinin gerçek maaşı yüzde 30 zam sonrası 7 bin 150 TL olacak. Fakat en düşük maaş 7 bin 500 TL olduğu için yine 7 bin 500 TL maaş almaya devam edecek. Aradaki farkı Hazine karşılayacak.

Kısaca emekliye 7 bin 500 TL'nin üzerine yüzde 30 zam yapılıp 9 bin 750 lira maaş verilmeyecek.

ÖRNEĞİN;

Temmuzda en düşük maaş 8 bin liraya yükseltildi diyelim. Böylelikle yüzde 30 zam sonrası gerçek maaşı 7 bin 150 lira olan emekli 8 bin lira maaşa hak kazanacak.

HATIRLATALIM...

SSK ve Bağ-Kur emeklileri, kanun gereği temmuz ve ocak aylarında enflasyon farkı kadar zam alıyor. En düşük emekli maaşı 3500 liraya yılbaşında da 5500 liraya çıkarılmıştı.

Bu sene emekli olacağı planlanan 2 milyon 250 bin EYT kapsamında emeklilerden de 5 bin 500 lira emekli maaşı alacaklar vardı. Onların da rakamı 7 bin 500 liraya çıkmış olacak.

7 bin 500 liranın altında kim varsa, 7 bin lira alanda 7 bin 500 liraya ve 5 bin 500 alanda 7 bin 500 liraya çıkmış olacak.

Fakat bugün 8.500 TL alan bir emeklinin maaşı, temmuzda yüzde 30 zam yapıldığında 11.050 TL'ye yükselecek.

ARADAKİ MAKAS YİNE AÇIK OLACAK!

Herkes kendince haklı tabi...

Kimse bana kızmasın, ama geçim zorluğu çeken emeklilerin ellerine geçecek paranın bir miktar daha artması bu kadar itirazlara neden olmamalıydı diye düşünüyorum.

Asıl burada kalıcı çözüm üretmeliyiz.

Sosyal güvenlik sistemine revizyon ihtiyacı çözüm olabilir belki...

Ve son olarak...

EMEKLİ İKRAMİYESİ NASIL ERİDİ?

DİSK Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), emekli ikramiyesinin enflasyon ve asgari ücret karşısında alım gücüne yönelik bir araştırma yaptı.

Araştırmaya göre, "Emekli bayram ikramiyesi pula döndü!"

Araştırmayı incelediğimde DİSK-AR, emeklinin resmi enflasyona göre 5 yıllık ikramiye kaybı 10 bin TL'ye yaklaştığını ve emekli bayram ikramiyesinin 5 yılda sadece yüzde 10 arttığını ifade ediyor.

2018 - 2023 yılları arasında Emekli Bayram İkramiyesi enflasyon ve asgari ücret artışı karşısında alım gücünü kaybetti.

"Türkiye'de 14 milyona yakın emekli ve hak sahibi var. 2018'de 1.000 TL olarak belirlenen emekli bayram ikramiyesine beş yıl boyunca sadece yüzde 10 zam yapıldı. 2021 yılında 100 TL zam yapılarak 1.100 TL'ye çıkarıldı. Emekli bayram ikramiyesi 2022 yılında da 1.100 TL olarak uygulandı. Emekli ikramiyesi 5 yılda sadece yüzde 10 artarken, resmi enflasyon yüzde 269, gıda enflasyonu ise yüzde 362 arttı. Aynı dönemde asgari ücret ise yüzde 431 artarak 1.603 TL'den 8.507 TL'ye yükseldi. 5 yılda sadece yüzde 10 artan emekli bayram ikramiyeleri pula döndü, enflasyonun altında ezildi. Gıda enflasyonuna göre emeklilerin alım gücü son 5 yılda 1.000 TL'den 238 TL'ye düştü. Enflasyona göre emekli bayram ikramiyesinin alım gücü 5 yılda 1.000 TL'den 298 TL'ye düştü. Emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı yüzde 62'den yüzde 13'e geriledi."

Ve öneriler...

"2022 yılının ilk bayramında ikramiyelerin geçmiş enflasyon kaybının giderilmesi ve güncel enflasyona karşı korunması için 4.799 TL geçmiş enflasyon kaybı ve 2023 için 3.689 TL olmak üzere toplam 8.488 TL ödeme yapılmalıdır. Bu artış emekli ikramiyesinin resmi enflasyona karşı korunması için zorunludur. Emekli bayram ikramiyesi en az asgari ücret kadar olmalıdır. En düşük emekli aylığı asgari ücret olmalıdır. Emeklilere yılda 4 kez birer aylık tutarından ikramiye verilmelidir."


A

Yazarın diğer yazıları

Yazarın Tüm Yazıları