Sizce peyzaj sadece ağaç dikmek ya da çim alan oluşturmak mı?

Ya da

Bursa'da kişi başına ne kadar yeşil alan düşüyor?

TMMOB PMO Bursa Şubesi 2. Başkanı BTÜ / Peyzaj Mimarı Doç. Dr. Merve Ersoy Mirici'den Bursa kent hakları bağlamında yeşil alan adaletini dinlerken, peyzajın gerçek anlamını öğrenmiş olduk.

Şöyle ki;

Ortaçağda peyzaj, arazi ve bölge olarak geçermiş.

Aslında bir arazi omurgası ve iskelet olarak tanımlanıyor. Yeryüzünün bir bölgesinin karakteristik özelliklerinin tümü olarak ifade ediliyor.

Konuşuyoruz, "Bursa'nın bir omurgası var mı?" diye.

Peki, arazi kavramı içerisindeki peyzaj nerede?

Ya da Bursa, peyzajı nasıl algılıyor?

"Arazi omurgasını birlikte oluşturmamız gerektiğini ifade etmem mümkün. 2003 yılında Türkiye, Avrupa peyzaj sözleşmesine tabi oldu ve peyzajı Avrupa peyzaj sözleşmesiyle tanımlamaya başladı" diyor Peyzaj Mimarı Doç. Dr. Merve Ersoy Mirici...

Devamında...

Mesela "Senin bahçen benim bahçem ya da senin arazin benim arazim" diye bir kavram Avrupalıların peyzaj tanımında yokmuş.

"Senin bahçen benim bahçem ya da senin arazin benim arazim değildir. Bir küre içerisinde yaşıyoruz ve dolayısıyla biyojeokimyasal döngüler var. Döngüler ya da havza temelleri şehir sınırlarıyla veya sizin çizdiğiniz sınırlarla yönetilemez. Hidrolojik döngü sınırlarını esas alır. Dolayısıyla peyzajı, insanlar tarafından algılandığı biçimi ile karakteri, doğal veya insan faaliyetleri ile etkileşim sonucu oluşan alanlar olarak ifade eder. Yani üstüne bastığımız her alanda aslında peyzaj vardır."

"Kırsal peyzajları yönetemediğimiz için kentsel peyzajları yönetemiyoruz!"

Yeşil alan adaleti...

"Küresel iklim değişikliği olgusuyla karşı karşıyayız. Dolayısıyla iklimciler, nesiller arası adaleti konuşuyor. Nesiller arası adalet, 'gelecek nesillerin çıkarlarının korunması, bu yönde bireyler ve hükümetler düzeyinde gerekli tedbirlerin alınması esasına dayanan dengeleyici politikaların genel adıdır' olarak ifade ediliyor."

Kırsal peyzaj(tarımsal peyzaj, doğal peyzaj, kırsal yerleşim alanları, tarihi ve anıt alanları, aktivite ve turizm)

Kentsel peyzaj (kent parkı, kent ormanı, semt parkı, mahalle parkı, konut grubu, çocuk oyun alanı)

Sizce Bursa'da Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım, Gürsu ve Kestel'de kaç tane park var?

Yapılan araştırmadan çıkan sonuçlar şöyle:

"Bursa'nın yüzölçümü 10 820 km2, Merkez ilçeler 1 785 km2. Nilüfer ilçesi 43 mahalle, Osmangazi ilçesi 119 mahalle, Yıldırım ilçesi 88 mahalle, Gürsu ilçesi 19 mahalle, Kestel ilçesinde 14 mahalle, çalışma alanında toplam mahalle sayısı 235 ve çalışma alanında toplam aktif yeşil alan sayısı 1623."

İşte park olmayan mahalle ve ilçeler ise şöyle:

"Osmangazi ilçesi Sakarya mahallesinin nüfusu 4 bin 269 ve park sayısı sıfır, Yıldırım ilçesi Hacı Seyfettin mahallesinin nüfusu 7 bin 287 ve park yok, Yıldırım ilçesi Selçukbey mahallesinin nüfusu 11 bin 456 ve sıfır parkı var, Yıldırım ilçesi Sakarya mahallesinin nüfusu 2 bin 470 ve özellikle tarım alanı içerisinde tartışmalı bir boyutta ama park sayısı sıfır, Yıldırım ilçesi Çelebi Mehmet mahallesinin nüfusu 15 bin 150 ve park sayısı sıfır, Yıldırım ilçesi Mehmet Akif Ersoy mahallesinin sıfır parkı var ve nüfusu 6 bin 703, Osmangazi ilçesi Altıparmak'ta Sehabettinpaşa mahallesi özellikle gölge yüz alanda park sayısı sıfır ve nüfusu 880, Osmangazi ilçesi Tuna mahallesinde 5 bin 942 kişi yaşıyor ve park sayısı sıfır, Osmangazi ilçesi Alacamescit mahallesi çok merkezi bir alan olmasına rağmen 336 kişi yaşasa da park sayısı sıfır,  Osmangazi ilçesi Hocahasan mahallesinde nüfus 4 bin 435 ve park sayısı sıfır, Osmangazi ilçesi Tuz Pazarı mahallesinde park sayısı sıfır ve nüfusu 291, Osmangazi ilçesi Reyhan mahallesinde park sayısı sıfır ve nüfusu 519."

"Dolayısıyla yeşil Bursa'nın artık kentte olmadığı aşikar bir durum."

"Özellikle peyzajın mekânsal planlarda uygun hiyerarşiye yerleşmesi gerekiyor. Bu konuda desteğe ihtiyacımız var! Yeşil adaleti gün geçtikçe dünya ve ülkemiz gündeminde yer almaktadır. Artan nüfus ve göç, değişen demografik trendler ve çevresel etkiler konuyla ilgili elzem çözümler gerektirmektedir. Bu bağlamda; sağlıklı yeşil alan kurguları, nitelikli erişim ve ulaşım, kapsayıcı tasarım/planlama, katılımcı tasarım/planlama, paydaşların (STK, akademi, sektör) etkili iletişim ve sorumluluğu ve peyzaj yönetim ve koruma planları gibi bu adaleti sağlamak için bazı önerilerdir."

Son söz olarak...

"Kentin yüzde 20'si sanayi alanı ama yüzde 20'si yeşil alan değil."

Özetle...

Dünkü yazımda 'Bursa direniyor mu?' demiştim.

Devamı olarak 'Bursa ne kadar yeşil?' demek istedim.

Peyzaj Mimarı Doç. Dr. Merve Ersoy Mirici'nin sunumundan aldığım notları ve Bursa'nın yeşil alan adaletini paylaşmak istedim.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Bursa İl Koordinasyon Kurulu'nun (İKK) düzenlediği 'Direnen Kent mi Bursa' ana temalı Bursa 6. Kent Sempozyumu büyük emeklerle var olmuş önemli paylaşımlar içeriyordu.

Emeği geçenlere teşekkürler...