Uzlaşma kelimesi, tarafların kendi isteklerinden ödün vererek başka şartlarda yapılan bir antlaşmadır. Uzlaşmada tarafların karşılıklı anlaşması gerekmektedir. Türk Dil Kurumuna göre uzlaşma kelimesi; uyuşma, uzlaşım, mutabakat ve uzlaşmak durumu olarak açıklanmaktadır.

Uzlaşma, mükellef adına yapılan tarhiyatı yargıya intikal ettirmeden önce idari bir çözüm olarak kullanılan bir haktır. Uzlaşma, tarhiyat öncesi ve tarhiyat sonrası olmak üzere iki şekilde gerçekleştirilebilir. Yapılan bir tarhiyatla ilgili olarak mükellefler bu iki seçenekten yalnızca birinden yararlanabilirler.

4 Ağustos 2022 tarihli Resmî Gazetede yayınlanan "UZLAŞMA YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK" ile bazı değişiklikler gündeme gelmiştir.

Şöyle ki;

Bu Yönetmeliğin kapsamına; ikmalen, re'sen veya idarece salınan ve Bakanlık Vergi Dairelerinin tarha yetkili olduğu bütün vergi, resim ve harçlar ile bunlara ilişkin olarak kesilecek vergi ziyaı cezaları ile 5.000 Türk Lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları girer. Uzlaşma kapsamına alınan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarı, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle belirlenecektir.

Kanunun kapsamına giren ve ikmalen, re'sen veya idarece tarh ve tebliğ edilmiş olan vergi, resim ve harçlar ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarından hangilerinde uzlaşma yoluna gidilebileceği ve uzlaşma komisyonlarının uzlaşabilecekleri en çok vergi, resim, harç ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük ceza miktarlarının tayini hususunda Bakanlık (il özel idareleri ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar için İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı) yetkili kılınmıştır. Bakanlığa tanınan bu yetkiye dayanılarak uzlaşma komisyonlarının uzlaşabilecekleri en çok vergi, resim, harç, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının miktarları genel tebliğler ile belirlenir.

Kanunun 359'uncu maddesinde yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza ve Kanunun 370 inci maddesinin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkûr maddeye göre kesilen cezalar uzlaşma konusu yapılamaz.

Yasal düzenlemelerin yanı sıra bir de uygulamaya göz atalım. Diyelim ki Uzlaşma Komisyonuna yolunuz düştü. Karşınızda ellerindeki dosyada şablonu önceden belli bir teklifle bekleyen bir ekiple pazarlık (!) için oturursunuz. Nazik davranışları ve size değer vermeleri övgüye layık olarak ön plana çıkar. Ancak; şablon teklifte vergi aslında indirim yapılmaz ve cezalarda ise komisyona verilen yetki çerçevesinde sizinle pazarlık yaparlar. Şayet kendinizi anlatma ve olayın özünden bahsetme bahtiyarlığına işveren veya vekili olarak erişirseniz belki az bir oran daha cezalardan indirim sağlanabilir.

Uzlaşma toplantısı genelde uzlaşılarak ve uzlaşma tutanağı imza altına alınarak sonuçlanır. Aksi bir durumda mükelleflerin vergi yargısına başvurmaları kaçınılmazdır.

Hayatımızın her alanında uzlaşı hâkim olsun dileklerimle...