Oedipus kompleksi, çocukların karşı cinsteki ebeveynine karşı daha yoğun bir bağlılık göstermesine denir ve pek çok çocukta rastlanıldığı görülmüştür. Peki, Oedipus kompleksi nedir ve nasıl aşılabilir? Nev Esentepe Hastanesi'nden Klinik Psikolog Helin Ezgi Deniz, Oedipus kompleksini Bursada Bugün'e açıkladı.
MERVE DENİZ EKİCİ / BURSADA BUGÜN
Çocukların, karşı cins ebeveynine aşırı bağlılık göstermesi ve aynı cins ebeveynini ise rakip olarak gördüğü davranışlar göstermesine Oedipus kompleksi adı verilir. Peki, Oedipus kompleksi nedir ve nasıl aşılabilir? Ebeveynler bu durumda nasıl bir yol izlemeli? Klinik Psikolog Helin Ezgi Deniz, Bursada Bugün'e yaptığı açıklamalarda bu kompleksin nasıl aşılabileceğine ve bu durumun doğal bir süreç olduğuna değindi.
OEDİPUS KOMPLEKSİ NEDİR?Deniz açıklamasına, "Oedipus Kompleksi, Sigmund Freud'un psikanalitik kuramında tanımladığı bir kavramdır" sözleriyle başladı. Deniz, Oedipus kompleksini kısaca, "Çocuğun karşı cinsteki ebeveyne karşı yoğun bir sevgi ve bağlılık duygusu geliştirmesi, aynı cinsteki ebeveyni ise bir rakip olarak görmesiyle açıklanır. Örneğin, bir erkek çocuğun annesine karşı derin bir sevgi hissetmesi ve babasını bu bağın önünde bir engel gibi algılaması, bu kompleksin tipik bir örneğidir" şeklinde açıkladı.
Süreç hakkında bilgilendirmelerde bulunan Deniz, "Freud, bu sürecin özellikle 3-6 yaş arasındaki fallik dönemde ortaya çıktığını ve çocuk gelişiminin doğal bir parçası olduğunu belirtir. Freud'a göre, bu süreç çoğu zaman kendiliğinden çözülür. Çocuk, karşı cinsteki ebeveynine duyduğu sevgiyle baş etmeyi öğrenir ve kendi cinsiyetine uygun bir kimlik geliştirir. Örneğin, erkek çocuk babayla özdeşleşerek onunla bir bağ kurar, böylece babayı bir rakip değil, bir rol model olarak görmeye başlar" dedi.
"FARKINDALIK BU SÜRECİN YÖNETİMİNDE KRİTİK BİR ROL OYNAR"Oedipus kompleksinin olumsuz yönlerine değinen Deniz, "Ancak bu süreç, bazı durumlarda yeterince sağlıklı bir şekilde tamamlanamayabilir ve kişinin yetişkinlikteki ilişkilerini etkileyebilecek bazı duygusal zorluklara yol açabilir. Örneğin, kişi bilinçsizce ebeveynine benzeyen partnerler seçebilir, ilişkilerde aşırı bağımlılık ya da kontrolcü davranışlar sergileyebilir. Aynı cins ebeveyne karşı hissedilen rekabet duygusu, otorite figürleriyle sürekli çatışma ya da kıskançlık eğilimlerine neden olabilir. Ebeveynle duygusal bağı koparamayan bireyler, yetişkinlikte bağımsızlık sorunları yaşayabilir ve aşırı onay arayışı içinde olabilir. Bu süreç, özgüven eksikliği, kıyaslama eğilimleri ve sosyal anksiyete gibi duygusal zorluklara da zemin hazırlayabilir. Ancak, terapiyle bu etkilerin üstesinden gelmek mümkündür. Psikoterapi, bu çözülmemiş dinamikleri anlamayı ve daha sağlıklı ilişkiler geliştirmeyi sağlayan önemli bir araçtır. Farkındalık ve destek, bu sürecin yönetiminde kritik bir rol oynar" şeklinde çözüm önerilerini anlattı.
Deniz, "Öncelikle, Oedipus Kompleksi doğal bir gelişim sürecidir, bu yüzden ebeveynlerin bunu dramatize etmemesi önemlidir. Çocuğun bir ebeveyne daha fazla sevgi ve bağlılık göstermesi olağan bir durumdur; burada kritik olan, ebeveynlerin bu sevgiyi doğru bir şekilde yönlendirmesidir. Çocuğun kendini özel ve değerli hissetmesine izin verirken, sınırları da net bir şekilde çizmek gerekir" açıklamalarıyla ebeveynlerin davranışlarının çok önemli olduğunu vurguladı.
EBEVEYNLER ÇOCUKLARININ YANINDA NASIL DAVRANMALI?Ebeveynlerin çocuklarının yanında sergiledikleri davranışların önemli olduğunun altını çizen Deniz, "Ebeveynler arasında sevgi dolu ve dengeli bir ilişki göstermek, çocuğa sağlıklı bir model sunar. Çocuk, ebeveynlerinin birbirini sevdiğini ve saygı duyduğunu gördüğünde, bu bağa müdahale etme gereği hissetmez. Ayrıca, çocuğun bir ebeveyne yönelik kıskançlık ya da rekabet duyguları geliştirmesine neden olabilecek aşırı taraf tutmalardan kaçınılmalıdır. Örneğin, bir ebeveynin çocuğa sürekli olarak diğer ebeveyni eleştirmesi ya da onu "koruyucusu" gibi bir role sokması, çocuğun bu süreçten sağlıksız bir şekilde çıkmasına neden olabilir.
"ÇOCUĞUN SOSYAL HAYATI DESTEKLENMELİ"Çocuğun sosyal hayatının desteklenmesi gerektiğini belirten Deniz, "Çocuğun sosyal çevresini desteklemek ve yaşıtlarıyla vakit geçirmesini teşvik etmek de önemli bir adımdır. Çocuğun yaşıtlarıyla ilişkiler kurması, kendi duygusal dünyasını daha sağlıklı bir şekilde geliştirmesine yardımcı olur. Ebeveynler ise, çocuğa dengeli bir sevgi sunarak, "her iki ebeveyn tarafından eşit sevildiği ve değer gördüğü" hissini aşılamalıdır" ifadelerini kullandı.
"DUYGUSAL DENGEDE SORUNLAR GÖZLEMLENİRSE UZMANA BAŞVURULMALI"Deniz, "Eğer bu süreçte çocuğun duygusal dengesinde sorunlar gözlemlenirse veya ebeveynler bu durumu yönetmekte zorlanıyorsa, bir uzmandan destek almak faydalı olabilir. Özellikle, çocuğun ebeveynlerden birine aşırı bağımlılık geliştirdiği ya da diğer ebeveyni sürekli reddettiği durumlar dikkatle değerlendirilmelidir. Gelişim psikologları, hem çocuğun hem de ebeveynlerin bu süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetmesine yardımcı olur" açıklamalarıyla uzmandan destek almanın önemine değindi.
"EBEVEYNLERİN ANLAYIŞLA YAKLAŞMASI SÜRECİN KOLAY GEÇMESİNDE ROL OYNAR"Deniz son olarak, "Oedipus Kompleksi, çocuk gelişiminin doğal bir parçasıdır ve genellikle sağlıklı bir şekilde çözümlenir. Ebeveynlerin sevgi, denge ve anlayışla yaklaşımı, bu sürecin çocuk için kolay ve sağlıklı bir şekilde geçmesine katkı sağlar. Eğer sorunlar devam ederse, erken müdahale ve profesyonel destek, çocuğun duygusal gelişimi için kritik bir rol oynar" şeklinde konuştu.
Bursa Bölge, 2025.01.18 11:48