Paradoksal soyunma: Donarak ölen kişiler genellikle neden çıplak bulunur?

Belgrad Ormanı'nda yapılan 4 günlük çalışmanın ardından sağ olarak bulunan mimar Ece Gürel hayatını kaybetti. 36 yaşındaki Gürel'in hipotermiden kaynaklı iç organlarında kanama meydana geldiği ve bu sebeple hayatını kaybettiği uzmanlar tarafından ifade edilirken milyonlarca kişi Paradoksal soyunma nedir, neden olur? Önlem ve ilk yardımı nasıldır? Hipotermi belirtileri nelerdir? sorularının yanıtını aramaya başladı. 

Peki, Paradoksal soyunma nedir, neden olur? Önlem ve ilk yardımı nasıldır? Hipotermi belirtileri nelerdir? İşte yanıtı...

PARADOKSAL SOYUNMA NEDİR?

Paradoksal soyunma, ölümcül hipotermi vakalarında sıklıkla görülen bir fenomen için kullanılan bir terimdir. Ölümden kısa bir süre önce kişi, sanki donarken, yanıyormuş gibi tüm kıyafetlerini çıkarır. 

Bu nedenle, donarak ölmüş olan insanlar genellikle çıplak bulunur ve yanlışlıkla şiddet içeren bir suçun kurbanları olarak yanlış tanımlanırlar.

PARADOKSAL SOYUNMA NEDEN OLUR?

Hipoterminin ileri safhalarında, vücut aslında şiddetli bir soğuk şoku içindedir ancak kişi yanlış bir sıcaklık algısı yaşar.

Bunun temel nedeni:

1. Damarların aniden genişlemesi (vasodilatasyon) 

- Hipoterminin ilk aşamalarında, vücut ısısını korumak için kan damarlarını daraltır (vazokonstriksiyon), böylece hayati organlara daha fazla kan gider. 

- Ancak ileri derecede hipotermide damar kontrol mekanizması bozulur ve damarlar aniden genişler. 

- Bu durum, cildin yüzeyine bir anda sıcak kan gitmesine ve kişinin ani bir sıcaklık hissi yaşamasına neden olur. 

- Kişi yanlışlıkla ısındığını düşünerek üstünü çıkarmaya başlar, bu da ısı kaybını hızlandırarak ölüm riskini artırır.

2. Beyin fonksiyonlarının bozulması (hipotermik deliryum) 

- Hipotermi nedeniyle beyin fonksiyonları zayıflar, düşünme ve karar verme yetileri bozulur. 

- Kişi gerçekten sıcak olduğunu sanabilir ve bilinçsizce kıyafetlerini çıkarabilir.

Kışın dağda-bayırda kaybolan kişilerde görülen hipotermi belirtileri soğukta kaybolan veya mahsur kalan kişilerde hipotermi gelişme ihtimali çok yüksektir.

HİPOTERMİ BELİRTİLERİ

1. Titreme: Vücut sıcaklığı düşmeye başladığında titreme refleksi devreye girer.

2. Konfüzyon ve hafıza kaybı: Kişi şaşkın ve bilinçsiz hareketler yapmaya başlar.

3. Konuşma bozukluğu: Kelimeleri düzgün telaffuz edemez, mırıldanır.

4. Koordinasyon kaybı: Düzgün yürüyemez, sendeleyebilir.

5. Paradoksal soyunma: Kişi sıcak hissettiğini sanıp kıyafetlerini çıkarabilir.

6. Terminal burrowing sendromu (yuvalanma davranışı): Çlüme yakın bazı kişiler, içgüdüsel olarak küçük bir alana sıkışıp saklanmaya çalışır (kar mağarasında veya ağaç kovuklarında bulunabilirler).

ÖNLEM VE İLK YARDIM

- Hipotermi riski taşıyan birine kıyafetlerini geri giydirmeye çalışın, kuru ve sıcak bir ortam sağlayın.

- ateş yakmak, sıcak sıvılar içirmek, yavaşça ısıtmak (ani sıcaklık değişimi olmadan) önemlidir.

- alkol kesinlikle verilmemeli, çünkü damarları genişleterek daha fazla ısı kaybına neden olur.

- eğer kişi bilincini kaybetmişse veya çok zayıf nefes alıyorsa acil yardım çağırılmalıdır.

bu nedenle, özellikle kışın dağcılık, kamp veya doğada uzun süre kalmayı planlayan kişilerin hipotermi belirtilerini bilmesi ve önlemler alması hayati önem taşır.

Kaynak: BURSADA BUGÜN

Yaşam, 2025.03.07 14:25