Orta Doğu'daki jeopolitik gerilimin tırmanmasının ardından piyasalarda sert hareketler takip edilirken, pay piyasaları haftanın son işlem gününde satıcılı seyrediyor.
İsrail ordusu, gece saatlerinde İran'ın nükleer programını vurmak için saldırı başlattıklarını duyurdu. Sabaha karşı başlayan ve gün içinde devam eden saldırılarda İran'ın başkenti Tahran, Tebriz, İsfahan'daki Natanz nükleer tesisi ile Loristan, Kirmanşah, Şiraz, Huzistan, Hemedan ve Kum kentlerine hedef alındı.
Saldırılarda İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami, Hatemul Enbiya Merkezi Karargah Komutanı Gulamali Reşid, Devrim Muhafızları Hava ve Uzay Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade de dahil üst düzey askeri yetkililer ile 6 nükleer bilim insanı hayatını kaybetti.
İsrail'in Tahran'daki saldırılarında sivil yerleşim yerleri de vurulurken aralarında kadın ve çocukların da olduğu çok sayıda sivilin yaşamını yitirdiği bilgisi verildi. İsrail ordusu saldırılara 200'den fazla savaş uçağının katıldığını açıklarken insansız hava araçlarının da kullanıldığı kaydedildi. Gün içinde küçük çaplı saldırılar devam ederken, İsrail'in İsfahan kentindeki Natanz Nükleer Tesisi'ne yapılan ikinci saldırısı sonrasında tesis içinde nükleer kirlilik meydana geldiği belirtildi.
Sabah başlayan saldırıların ardından Asya piyasalarından başlayan satış dalgası önce Avrupa piyasalarına sonrada ABD piyasalarına taşındı. Yurt içi piyasalar da söz konusu jeopolitik gerilimlerden etkilenerek günü negatif seyirle tamamladı.
Piyasalardaki risk algısı artarken, geçen günlerde ABD tarifeleri tarafındaki olumlu haber akışıyla gerileyen "korku endeksi" olarak bilinen ve S&P 500 Endeksi'ndeki dalgalanmayı gösteren VIX Endeksi yüzde 7,8 yükselişle 19,43 seviyesine çıktı.
İsrail'in İran'ı hedef alan kapsamlı saldırıları sonrasında gün içinde yüzde 9'un üzerinde artan Brent petrolün varil fiyatı Türkiye saatiyle 18.10'da yüzde 4 yükselişle 72,4 dolardan işlem görüyor. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili de yüzde 4,2 yükselişle 70,4 dolardan satılıyor.
Avrupa'da doğal gaz fiyatları İsrail saldırısının ardından güne yüzde 4 yükselişle başlarken, son 5 haftanın en büyük artışı görüldü. Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de, temmuz vadeli kontratlarda megavatsaat başı gaz fiyatı yüzde 5 primle 38 avrodan alıcı buluyor.
Artan risk algısının etkisiyle yatırımcıların güvenli liman varlıklara talebi öne çıkarken altının ons fiyatı 18.10 itibarıyla yüzde 1,2 yükselişle 3 bin 425 dolardan satılıyor. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi ise sabah saatlerinde tahvil piyasalarındaki alıcılı seyrin etkisiyle gerilemesinin ardından şu sıralarda tekrar yükselerek yüzde 4,41 seviyesinden işlem görüyor.
Kripto para piyasalarında da satıcılı bir seyir öne çıkarken, en yüksek piyasa değerine sahip kripto para birimi olan bitcoin yüzde 1,5 düşüşle 104 bin 420 dolara gerilerken, ethereum yüzde 4,3 düşüşle 2 bin 526 dolardan alıcı buluyor.
Kapanışa yakın, Stoxx Europe 600 gösterge endeksi yüzde 1 azalışla 544,6, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,1 düşüşle 7.676, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,5 değer kaybıyla 8.840 puanda bulunuyor.
Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,2 azalışla 23.498, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,3 kayıpla 39.419, İspanya'da IBEX 35 endeksi yüzde 1,3 azalışla 13.907 puan seviyesinden işlem görüyor.
ABD'de açılış sonrasında Nasdaq endeksi yüzde 0,9 azalışla 19,483, S&P 500 endeksi yüzde 0,7 düşüşle 6.004 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,1 kayıpla 42.487 puandan işlem gördü.
- Küresel savunma ve enerji şirketlerinin hisselerindeki artışlar dikkati çekti
Piyasaların açılmasının ardından ABD'li savunma şirketlerinden Lockheed Martin'in hisseleri yüzde 3,5, RTX Corporation'ın hisseleri de yüzde 3'e yakın yükseldi. Enerji şirketlerinden de Chevron'un hisseleri yüzde 0,7, Exxon'un hisseleri yüzde 1,5, ConocoPhillips'in hisseleri yüzde 2 değer kazandı.
Avrupa tarafında Alman silah devi Rheinmetall'in hisseleri yüzde 3, dünyanın en büyük silah üreticilerinden İngiliz BAE System'in hisseleri yüzde 3,3 değer kazandı.
Yurt içi piyasalar günü satıcılı tamamlarken, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının ardından İran'ın hava sahasını kapatması ve bölgedeki güvenlik endişesi havacılık alanında faaliyet gösteren şirketleri etkiledi.
Gün içinde BIST 100 endeksi yüzde 4,7'yi aşan düşüşün ardından, kapanışta kayıplarının bir kısmını telafi ederek yüzde 2,19 azalışla haftanın son işlem gününü 9.311,88 puandan tamamladı.
Borsa İstanbul'da işlem gören sektör endekslerinin tümü düşerken, en çok gerileyen yüzde 4,88 ile taş toprak oldu. Ulaştırma endeksi ise yüzde 4,70 değer kaybetti.
Kaynak: AA
Ekonomi, 2025.06.13 19:24