Küresel piyasalarda gözler Fed'in faiz kararında

Yurt içinde geçen hafta düşüş eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 2,81 değer kaybederek 9.167,58 puandan tamamladı.

Geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin Türkiye-İtalya İş Forumu'ndaki ortak basın toplantısının ardından "Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi Ortak Bildirisi" açıklandı. Türkiye ile İtalya arasında ticaret, sanayi yatırımları, uzay, kültür, spor, sosyal hizmetler, arşiv, ulaştırma ve savunma sanayisi alanında 11 anlaşma imzalandı.

YENİ ADIMLAR

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) aldığı kararlar yürürlüğe girdi. Buna göre, 31 Temmuz 2025'e kadar geçerli olmak üzere, ihracat bedeli satış zorunluluğu yüzde 35'e yükseltilirken döviz dönüşüm desteği yüzde 3'e çıkarıldı.

TCMB'nin zorunlu karşılık uygulaması kapsamında yaptığı değişikliklerle ise tüzel kişi mevduat için TL payı hedefi yeniden devreye alındı.

Yabancı para mevduat ve yurt içi yerleşiklerle yapılan yabancı para cinsinden repo işlemlerinde zorunlu karşılık oranları artırıldı. Ayrıca, Türk lirası zorunlu karşılıklara ödenen faiz ve telafi oranları yükseltildi. Son dönemde yabancı para mevduat artışı ağırlıklı olarak ticari mevduat kaynaklıydı. Yeni adımlarla bankacılık sisteminde Türk Lirası payının artması bekleniyor.

PERŞEMBE GÜNÜ ENFLASYON AÇIKLANACAK

Öte yandan, AA Finans'ın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 5 Mayıs Pazartesi günü açıklanacak nisan ayı enflasyon verilerine ilişkin beklenti anketi, 17 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.

Ankete katılan ekonomistlerin nisan ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 3,24 oldu. Ekonomistlerin nisan ayı için enflasyon beklentileri yüzde 2,75 ile yüzde 3,80 aralığında yer aldı. Ekonomistlerin nisan ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına göre (yüzde 3,24) bir önceki ay yüzde 38,10 olan yıllık enflasyonun yüzde 38,18'e çıkacağı öngörülüyor.

Bununla birlikte dolar/TL, haftalık bazda yüzde 0,39 yükselişle 38,5770'ten kapandı.

Yurt içinde gelecek hafta pazartesi enflasyon, salı tüketici fiyat endeksi (TÜFE) bazlı reel efektif döviz kuru, perşembe Hazine nakit dengesi, cuma sanayi üretimi verileri takip edilecek.ABD yönetiminin korumacı ticaret adımları çerçevesinde uygulamaya aldığı gümrük tarifelerinde Çin ile müzakere edebileceği umutları piyasalarda risk iştahını artırdı. Bu konudaki her yeni haber akışı yatırımcıların odağına yerleşirken ABD'de büyüme başta olmak üzere makroekonomik veriler de geride kalan haftada ön planda yer aldı.

FED'İN ADIMLARI MERAKLA TAKİP EDİLİYOR

Geçen hafta ABD ekonomisi, 2022 yılından beri ilk kez daralma kaydederken enflasyon-resesyon ikilemi arasında gelecek verileri dikkatle izleyen Fed'in atacağı adımlar yatırımcıların odağına yerleşti.

Gelecek hafta para politikası kararlarını duyurmasının ardından Fed Başkanı Jerome Powell'ın sözle yönlendirmeleri de yakından takip edilecek.

Para piyasalarında fiyatlamalar, Fed'in gelecek hafta politika faizini sabit bırakacağına kesin gözüyle bakıldığını ortaya koydu.

Tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi ve işsizlik oranının sabit kalmasının ardından bankanın yapacağı yılın ilk faiz indirimine ilişkin öngörülerin haziran ayında zayıfladığı, temmuza yönelik tahminlerin ise güç kazandığı görüldü.

ABD VE ÇİN ARASINDA TİCARET SAVAŞI

Öte yandan ABD ile Çin'in diyaloğa geçebileceğine yönelik haber akışı öne çıkan gelişmeler arasındaydı.

Çin Ticaret Bakanlığı, ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük vergilerini açıklamasının ardından iki taraf arasında olası anlaşmaları değerlendirdiklerini duyurdu. Resmi kanallardan gelen açıklamalarla ABD ile Çin'in ticaret konusunda anlaşabileceğine dair umutlar arttı.

Makroekonomik verilerde ABD Ticaret Bakanlığı, 2025'in ocak-mart dönemine ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) öncü verilerini açıkladı. Buna göre ABD'de GSYH, yılın ilk çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 0,3 azaldı. Bu dönemde ABD ekonomisinin yüzde 0,2 büyümesi öngörülüyordu.

2022'DEN BUNA YANA İLK KEZ KÜÇÜLDÜ

Ülke ekonomisi, 2022'nin ilk çeyreğinden bu yana ilk kez küçülme kaydetti. ABD'de ekonomi, 2024'ün son çeyreğinde yüzde 2,4, geçen yıl genelinde ise yüzde 2,8'lik büyüme performansı gösterdi. Ekonominin yılın ilk çeyreğinde küçülmesinde ithalatın artması ve kamu harcamalarının azalması etkili oldu.

ABD Başkanı Donald Trump, büyüme verilerine ilişkin, rakamların eski ABD Başkanı Joe Biden dönemini yansıttığını belirtti.

ABD'de tarım dışı istihdam nisanda 177 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken işsizlik oranı değişmeyerek yüzde 4,2 oldu. Piyasa beklentilerini geride bırakan tarım dışı istihdamın 138 bin kişi artacağı öngörülüyordu.

Aynı dönemde haftalık ortalama çalışma saati değişmeyerek 34,3 oldu. ABD Merkez Bankasının (Fed) dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç yüzde 0,2 artarak 36,06 dolara çıktı.

Bu gelişmeler ışığında geçen hafta tahvil piyasalarında sınırlı da olsa satıcılı seyir hakim olurken ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,31 ile tamamladı.

Altının ons fiyatı, haftalık bazda yüzde 2,3 değer kaybederek 3 bin 241 dolara inerken dolar endeksi, yüzde 0,5 artışla 100 seviyesinde haftayı kapattı.

Geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 6,9 azalışla 61,3 dolardan alıcı buldu.

NEW YORK BORSASI'NDA POZİTİF SEYİR

New York borsasında geçen hafta alış ağırlıklı seyir öne çıktı. Haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 2,92, Nasdaq endeksi yüzde 3,45 ve Dow Jones endeksi yüzde 3 değer kazandı.

Geçen hafta önemli şirketlerin açıkladığı finansal tablolar, piyasalarda risk iştahının canlanmasında etkili oldu.

Teknoloji devlerinden Microsoft'un geliri ocak-mart döneminde yüzde 13, Meta'nın geliri de yüzde 16 arttı. Microsoft'un geliri ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 13 artarak 70,1 milyar dolara yükseldi. Microsoft, geçen yılın aynı döneminde 61,9 milyar dolarlık gelir elde etti. Şirketin net karı da aynı dönemde yüzde 18 artışla 25,8 milyar dolara çıktı. Firmanın net karı geçen senenin aynı döneminde 21,9 milyar dolar olarak kaydedildi.

Microsoft Üst Yöneticisi (CEO) Satya Nadella, şirketin bilançosuna ilişkin değerlendirmesinde bulut ve yapay zekanın, her işletmenin çıktılarını artırması, maliyetleri düşürmesi ve büyümeyi hızlandırması için temel girdilerden olduğunu belirtti. Nadella, yapay zeka altyapısı ve platformlardan uygulamalara kadar her katmanda inovasyonla müşterilere en iyi hizmeti sunduklarını ifade etti.

Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi Meta, aynı dönemde gelirini, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16 artışla 42,3 milyar dolara çıkardı. Meta, geçen yılın aynı döneminde 36,5 milyar dolar gelir elde etti. Şirketin bu dönemde elde ettiği gelir, piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Meta'nın net karı da bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 35 artarak 16,6 milyar dolara çıktı. Şirket, geçen yılın aynı döneminde 12,4 milyar dolar kar açıkladı.

Apple, gelirini üç aylık dönemde yıllık bazda yüzde 5 artırdı ve 95,4 milyar dolara yükselti. Şirketin net karı da aynı dönemde 24,8 milyar dolar olarak kaydedildi.

Apple Üst Yöneticisi (CEO) Tim Cook, şirketin bilançosunun açıklanmasının ardından düzenlenen konferans görüşmesinde tarifelerin etkisi ile beklentilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Haziranda sona erecek çeyrek için ise belirsizlik nedeniyle tarifelerin etkisini tam olarak tahmin edemediklerini belirten Cook, "Bununla birlikte, mevcut küresel tarife oranları, politikaları ve uygulamalarının bu çeyrekte değişmeyeceğini ve yeni tarifelerin eklenmeyeceğini varsayarsak, bu etkinin maliyetlerimizi 900 milyon dolar artıracağını tahmin ediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Amazon'un net satışları, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9 artarak 155,7 milyar dolara yükseldi. Şirketin net satışları, geçen yılın ilk çeyreğinde 143,3 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Amazon'un net karı da yılın ilk çeyreğinde 17,1 milyar dolara çıktı.

Yeni haftada pazartesi günü S&P Global ve ISM hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), salı dış ticaret dengesi, çarşamba Fed'in faiz kararı, Fed Başkanı Powell'ın konuşması, perşembe toptan stoklar, haftalık işsizlik maaşı başvuruları verileri takip edilecek.

AVRUPA BORSALARI ALIŞ AĞIRLI SEYİR

Geçen hafta Avrupa'da tarife müzakerelerine yönelik iyimserlikler, Rusya-Ukrayna Savaşı'na yönelik haber akışı yakından takip edilirken gözler, yeni haftada İngiltere Merkez Bankasının (BoE) para politikası kararlarına çevrildi.

Makroekonomik verilerin takip edildiği haftada Avro Bölgesi ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 büyüme kaydetti. Piyasa beklentileri, Avro Bölgesi'nde GSYH'nin çeyreklik bazda yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 1 artması yönündeydi. Açıklanan verilerin piyasa beklentilerinden daha yüksek gelmesi dikkati çekti.

Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon nisan ayında yüzde 2,2 seviyesinde sabit kaldı. Piyasa beklentisi yıllık enflasyonun nisanda yüzde 2,1 olacağı yönündeydi.

Bölgede işsizlik oranı mart ayında yüzde 6,2 seviyesini korudu. Martta işsizlik oranı İspanya'da yüzde 10,9, Finlandiya'da yüzde 9,1, Yunanistan'da yüzde 9 ve İsveç'te 8,8 oldu. AB'de işsiz sayısı, martta 12 milyon 904 bin olarak hesaplanırken bu kişilerin 10 milyon 818 bini Avro Bölgesi'nde yer aldı.

Avro Bölgesi'nde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), nisan ayında son üç yılın en hızlı artışını göstererek 49 puan oldu.

Öte yandan, bölgede elektrik kesintisine ilişkin haber akışı takip edilirken kesintinin nedeni de araştırılıyor.

İspanya haber ajansı EFE'nin haberine göre, kesintinin nedenini araştıran komisyon, elektrik şirketlerinden başlangıçta talep ettiği bilgilerin çoğunu aldı. Bazı verilere erişimde "teknik karmaşıklık" yaşanmasına rağmen elektrik şirketleri, bu verileri de komisyona teslim etmek üzere hazırlıklarını sürdürüyor.

Bu gelişmelerle haftalık bazda Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 3,11, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,11, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 2,62 ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 3,76 yükseldi.

Gelecek hafta açıklanacak veri gündeminde salı günü Avro Bölgesi'nde üretici fiyat endeksi (ÜFE), Hamburg Ticaret Bankası (HCOB) hizmet sektörü PMI, çarşamba Avro Bölgesi'nde perakende satışlar, Almanya'da fabrika siparişleri, perşembe Almanya'da sanayi üretimi, İngiltere'de BoE faiz kararı takip edilecek.

Pazartesi günü İngiltere'de piyasalar tatil nedeniyle kapalı olacak.

Kaynak: AA

Ekonomi, 2025.05.03 12:04