Haksız yere işten çıkarılan işçi, mahkeme kararı sonrası 10 iş günü içinde başvurmazsa işe dönüş hakkını kaybediyor. İşten çıkarılan işçinin hakları neler? İşte detaylar..
Habertürk haberine göre, 30'dan fazla işçi çalıştıran iş yerlerinde en az 6 ay çalışan işçi, geçerli neden olmadan işten çıkarılamaz. İşten çıkarılan işçi, 1 ay içinde arabulucuya, anlaşma olmazsa 2 hafta içinde mahkemeye başvurmalı. Mahkeme işe iade kararı verirse, işçi 10 iş günü içinde başvuru yapmazsa hakkını kaybeder. İşe başlatılmazsa işverenden 4-8 aylık maaş tutarında tazminat ve 4 aya kadar ücret ile diğer haklar alınabilir. Bu tazminattan sadece damga vergisi kesilir.
İş Kanununa göre, 30 ve daha fazla işçi çalıştırılan iş yerlerinde en az 6 ay çalışmış olan işçinin işten çıkartılabilmesi için işverenin geçerli bir sebep göstermesi gerekir. İşten çıkartılan işçi, işverenin geçerli bir sebebe dayanmadığı iddiasıyla işe iade davası açabilir. İşe iade davası açabilmek için işten çıkartıldığının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde arabulucuya başvurması gerekir. Arabulucuda anlaşma zorunlu değildir. Anlaşma sağlanamadığına dair tutanak tutulmasından itibaren iki hafta içinde iş mahkemesinde işe iade davası açılması gerekir.
İşveren, işten çıkarmanın geçerli bir sebebe dayandığını ispat etmek zorundadır. İşçi, işten çıkarmanın işverenin gösterdiği sebep değil başka sebebe dayandığını iddia ederse, bu kez işçinin ispatlama yükümlülüğü doğar.
İŞE İADE DAVASINDA KRİTİK SÜRE: 10 İŞ GÜNÜ
30'dan fazla işçi çalıştırılan iş yerlerinde, en az 6 ay kıdemi olan işçiler, geçerli bir sebep olmadan işten çıkarılamaz. İşverenin geçerli sebep göstermemesi durumunda, işten çıkarılan işçi işe iade davası açma hakkına sahip. Ancak bu süreçte kritik süreler söz konusu. İşten çıkarıldığını öğrenen işçinin, bir ay içinde arabulucuya başvurması gerekiyor. Arabulucuda uzlaşma sağlanamazsa, tutanağın düzenlenmesinden itibaren iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılması şart. Aksi halde dava açma hakkı kaybediliyor.
İşveren, işten çıkarmanın geçerli bir nedene dayandığını ispat etmekle yükümlü. Ancak işçi, farklı bir nedene dayandığını iddia ederse bu kez ispat yükü işçiye geçiyor.
İşe iade davası açılabilmesi için iş yerinde en az 30 işçinin çalışıyor olması şart. Aynı işverene ait birden fazla işyeri varsa toplam çalışan sayısı esas alınıyor.
MAHKEME KARARI İŞÇİYİ GÜVENCE ALTINA ALIYOR
Mahkeme, işten çıkarma gerekçesini geçersiz bulursa, işveren işçiyi bir ay içinde yeniden işe başlatmak zorunda. İşveren bu yükümlülüğe uymazsa, işçiye en az 4, en fazla 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemesi gerekiyor. Bu tazminat, "işe başlatmama tazminatı" olarak adlandırılıyor.
Ayrıca, mahkeme kararı kesinleşinceye kadar çalıştırılmayan süre için işçiye en fazla 4 aya kadar ücret ve diğer mali hakları da ödeniyor. Bu haklara; yol, yemek, gıda, ikramiye gibi parasal yardımlar da dahil ediliyor.
10 İŞ GÜNLÜK BAŞVURU SÜRESİ HAYATİ ÖNEMDE
İşçi, mahkeme kararının kesinleşmesinin ardından, 10 iş günü içinde işverene başvurarak işe başlamak istediğini bildirmeli. Bu süre içinde başvuru yapılmazsa işten çıkış geçerli kabul ediliyor ve işe iade hakkı ortadan kalkıyor.
TAZMİNATTA VERGİ AVANTAJI
İşe başlatmama tazminatı, sadece damga vergisine tabi tutuluyor. Gelir vergisi kesintisi yapılmıyor. Tazminat hesabında, işçinin çıplak maaşı esas alınıyor; yemek, yol, ikramiye gibi ek ödemeler dikkate alınmıyor.
Kaynak: BURSADA BUGÜN
Ekonomi, 2025.05.22 10:53