Küresel piyasalarda, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının derinleşebileceğine yönelik endişelerin risk algısını artırmasıyla karışık bir seyir izlenirken, bugün yurt içinde gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararına çevrildi.
Küresel piyasalarda, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının derinleşebileceğine yönelik endişelerin risk algısını artırmasıyla karışık bir seyir izlenirken, bugün yurt içinde gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararına çevrildi.
ABD'de ticari tarifelerin ülkede enflasyonist baskıları artırabileceği endişesi ekonomide ana gündem maddelerinden biri olmaya devam ederken, ABD'nin Çin'e karşı uyguladığı korumacı ticaret yaklaşımı varlık fiyatları üzerinde etkili oluyor.
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonuna (SEC) bildirimde bulunan Nvidia, H20 entegre devrelerinin Çin'e ve belirli diğer ülkelere sevkiyatı için lisans zorunluluğu getirildiğini belirtmişti.
Analistler, ABD ticaret politikasındaki sürekli değişimlerin iç tüketimi ve ekonomik büyümeyi etkileyeceğine dair endişelerin arttığını belirtti. ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Çinli yapay zeka girişimi DeepSeek'in ABD teknolojisini satın almasını engelleyecek cezalar üzerinde durduğu ve Amerikalıların bu girişimin hizmetlerine erişimini yasaklamayı değerlendirdiğine dair haber de teknoloji hisselerini baskıladı.
Bu gelişmelerin yanı sıra Beyaz Saray, Çin'den ithal edilen bazı ürünlere uygulanan gümrük vergilerinin, daha önce yürürlükte olan tarifelerle birlikte toplamda yüzde 245'e ulaştığını bildirdi.
Dün ülkede açıklanan verilere göre, ABD'de perakende satışlar, martta aylık bazda yüzde 1,4 artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. ABD'de sanayi üretimi, martta yüzde 0,3 ile piyasa beklentilerinin üzerinde düşüş kaydetti. Ülkede kapasite kullanım oranı ise aynı dönemde 0,4 puan azalışla yüzde 77,8'e geriledi.
Beklentilerin üzerinde gelen perakende satış verisinin enflasyondaki hareketlenme olabileceğine yönelik şüpheleri artırdığını bildiren analistler, tarifeler sonrası artan enflasyon endişelerinin verilere nasıl yansıyacağının takip edileceğini söyledi.
Ayrıca dün, Kanada Merkez Bankası (BoC), üst üste yedi toplantıda yaptığı gevşemenin ardından, politika faizini yüzde 2,75'te sabit tuttu.
- "Tarife artışlarının seviyesi beklenenden çok daha büyük"
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, dün, bankanın kendini enflasyon ve istihdam hedeflerinin gerilim içinde olduğu zorlu bir senaryonun içinde bulabileceği uyarısında bulundu.
Powell, "Şu ana kadar açıklanan tarife artışlarının seviyesi beklenenden çok daha büyük. Aynı durumun ekonomik etkiler için de geçerli olması muhtemel, bu etkiler arasında daha yüksek enflasyon ve daha yavaş büyüme yer alacaktır." diye konuştu.
Anketlere dayalı ve piyasa temelli kısa vadeli enflasyon beklentilerinin önemli ölçüde yükseldiğine işaret eden Powell, anket katılımcılarının bu artışı tarifelere bağladığını aktardı.
Powell, politika değişikliklerini daha iyi anladıkça, ekonomiye ve para politikasına etkileri hakkında daha net fikir sahibi olacaklarını belirterek, "Tarifelerin enflasyonda en azından geçici bir artışa yol açması oldukça muhtemel. Enflasyonist etkiler daha kalıcı da olabilir." dedi.
Tahvil piyasasındaki dalgalanmalara da değinen Powell, şu anda tam olarak ne olup bittiğini söylemek için çok erken olduğunu söyledi. Powell, "Piyasalar tarihsel olarak benzeri olmayan gelişmeleri ve büyük bir belirsizlik ortamını sindirmeye çalışıyor. Muhtemelen dalgalanmaların devam ettiğini göreceksiniz." ifadesini kullandı.
Diğer Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, eğer ekonomide bir duraklama yaşanırsa ve enflasyon düşerse, faiz oranını hızla düşürmenin uygun olabileceğini kaydetti.
Yakın ve orta vadede daha yüksek enflasyon ve daha düşük büyüme ve istihdam riskleri gördüğünü belirten Hammack, bunun para politikası için zorluk olabileceğini dile getirdi.
- ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif seyirle başladı
New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi yüzde 2,24, Nasdaq endeksi yüzde 3,07 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,73 değer kaybetti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif seyirle başladı.
H20 devrelerine getirilen yeni ihracat kontrolleri dolayısıyla 5,5 milyar dolara kadar maliyet beklediğini kaydeden Nvidia'nın hisseleri, dün yüzde 7'ye yakın geriledi. Diğer büyük teknoloji hisselerindeki düşüş de takip edildi. Tesla hisseleri yüzde 5, Apple, Microsoft ve Meta hisseleri yaklaşık yüzde 4, Amazon hisseleri yüzde 3 ve Alphabet hisseleri yüzde 2 değer kaybetti.
Tahvil piyasalarında ise ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,31 seviyesinde dengelenirken. Dolar endeksi yüzde 0,2 yükselişle 99,6'da bulunuyor.
Ekonomik belirsizlikler ve tarife restleşmeleri gölgesinde yatırımcıların güvenli liman varlıklara yönelimi devam ediyor. Altının ons fiyatı dün günü yüzde 3,7 artışla tamamladı. Yeni güne de yükselişle başlayan altının ons fiyatı 3 bin 357 dolarla rekor tazeledi.
Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 1 artışla 66,1 dolardan işlem görüyor.
- Avrupa'da gözler ECB'nin faiz kararında
Avrupa borsalarında dün Fransa hariç pozitif bir seyir izlenirken, bugün gözler Avrupa Merkez Bankasının (ECB) para politikası kararlarına çevrildi.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Bankanın 3 temel politika faizini 25'er baz puan indireceğine kesin gözüyle bakılırken, kararın açıklanmasının ardından ECB Başkanı Christine Lagarde'ın yapacağı açıklamalar yatırımcılar tarafından yakından takip edilecek.
Analistler, Lagarde'ın konuşmasında ABD tarifelerinin AB ekonomisi üzerindeki potansiyel etkileri ve büyümeye yönelik sinyallerin aranacağını belirterek, para politikası alanında gelecek dönemdeki projeksiyonlara yönelik ipuçlarının da yatırımcıların odağında olduğunu söyledi.
Avro Bölgesi'nde dün açıklanan enflasyon verilerine göre, şubatta yüzde 2,3 olan yıllık enflasyonun martta yüzde 2,2'ye indiğini hatırlatan analistler, Bankanın orta vadede hedeflediği yüzde 2'lik seviyeye yakın kalmayı sürdürdüğünü ve söz konusu enflasyon verilerinin daha fazla parasal gevşemeye yer açılmasında etkili olduğunu ifade etti.
Dün, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32, Almanya'da DAX 40 yüzde 0,27 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,62 yükselirken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,07 düştü. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.
ASYA PİYASALARINDA MÜZAKERE İYİMSERLİĞİ
Asya borsalarında Çin hariç pozitif bir seyir izlenirken, Trump'ın Japon yetkililerle tarifeler konusunda yaptıkları görüşmede "büyük ilerleme" kaydedildiğini bildirmesi, bölgedeki risk iştahının canlı kalmasını sağlıyor.
Bölgedeki ekonomi yetkililerinin açıklamaları da yatırımcılar tarafından yakından takip edilirken, bugün açıklamalarda bulunan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ABD'nin tarifelerinin Japonya ekonomisini ticaret faaliyetleri ve finans piyasalarındaki oynaklık gibi çeşitli kanallardan etkileyebileceğini söyledi.
Ueda, reel faiz oranlarının son derece düşük olduğu bir ortamda ekonominin, fiyat tahminleri doğrultusunda hareket etmesi halinde BOJ'un faiz oranlarını artırmaya devam edeceğini söyledi.
ABD'deki gümrük vergilerinin büyümeyi etkileyeceği uyarısında bulunan Ueda, pirinç ve diğer gıda fiyatlarındaki devam eden artışların, uzun vadeli enflasyon beklentilerini artırabilecek geniş tabanlı fiyat artışlarına yol açabileceğini bildirdi.
Bugün açıklanan verilere göre Japonya'da mart ayına ilişkin dış ticaret dengesi 544,1 milyar yen fazla verdi.
BoJ Yönetim Kurulu Üyesi Junko Nakagawa, ABD tarifeleri konusundaki belirsizliğin sadece ihracatı düşürmekle kalmayıp aynı zamanda aşırı piyasa oynaklığı yoluyla da ekonomiye zarar verebileceğini kaydetti. Nakagawa ayrıca, şirketlerin artan işçilik maliyetleri de dahil olmak üzere giderleri karşılamak için beklenenden daha fazla fiyat ve ücret artışına gidebileceğini söyleyerek, iç enflasyonda aşırı artış riskine karşı uyardı.
Analistler, Japon ekonomisinin ABD'deki gelişmelerden etkilenmeye en açık Asya ülkelerinden biri olduğunu ifade ederek, ülkede enflasyon riskinin temel ekonomik gündem maddesi olarak kalmaya devam ettiğini söyledi.
Öte yandan, Güney Kore Merkez Bankası politika faizini yüzde 2,75 seviyesinde sabit bıraktı.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,1, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,7, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,3 değer kazanırken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yatay seyrediyor.
GÖZLER TCMB'NİN FAİZ KARARINDA
Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,36 değer kaybederek 9.266,09 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı nisan vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yaklaşık yüzde 1,1 değer kaybederek 10.142,00 puana indi.
Öte yandan, bugün TCMB'nin faiz kararı yatırımcıların odağına yerleşti. AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler nisan ayında TCMB'nin politika faizini yüzde 42,5 seviyesinde sabit tutmasını bekliyor. Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 34,50 oldu.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 38,1380'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının hemen üzerinde 38,1540 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde TCMB'nin faiz kararı, yurt dışında ise ECB'nin faiz kararı başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 seviyesinin destek, 9.350 ve 9.450 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Kaynak: AA
Ekonomi, 2025.04.17 09:18