Hava ve deniz kirliliği, doğanın ritmini altüst ediyor. Bilim insanlarına göre iki yeni mevsim ortaya çıktı. Bu insan kaynaklı mevsimler ekosistemleri değiştiriyor, bazı geleneksel mevsimleri ise tamamen yok ediyor.
Uzmanlar, artık "sis mevsimi" ve "çöp mevsimi"nin Dünya'nın yıllık iklim döngüsünün bir parçası haline geldiği konusunda uyarıda bulunuyor. Bu yeni mevsimler, ekosistemleri alt üst ediyor ve takvimi yeniden şekillendiriyor.
Tamamen insan faaliyetleriyle tetiklenen bu yeni döngüler her yıl düzenli olarak tekrarlanıyor ve halk sağlığı, deniz yaşamı ve küresel ekosistemler için ciddi tehditler oluşturuyor.
SİS MEVSİMİ NEDİR, NEREDE GÖRÜLÜR?
Sis mevsimi, her yıl Güneydoğu Asya'nın bazı bölgelerinde yaşanıyor. Bu dönemde kalın duman tabakası bölgeyi kaplıyor, hava kalitesini tehlikeli seviyelere düşürüyor ve sağlık sorunlarına neden oluyor.
Bu sisin büyük bir kısmı, Endonezya ve Malezya gibi ülkelerde çıkan yangınlardan kaynaklanıyor.
Benzer bir durum ABD'de de gözlemleniyor. Kaliforniya'daki yangın mevsimi eskiden yalnızca yılın en sıcak aylarında görülürken, artık ilkbaharda başlayıp Aralık ayına kadar uzanıyor.
ÇÖP MEVSİMİ NEDİR, NEREDE GÖRÜLÜR?
Bu arada Bali'de her yıl Aralık'tan Mart'a kadar bambaşka bir mevsim yaşanıyor. Muson rüzgarlarının yön değiştirmesiyle okyanus akıntıları büyük miktarda plastik atığı sahile taşıyor, plajlar çöp yığınlarıyla kaplanıyor.
Bu "çöp mevsimi" o kadar öngörülebilir hale geldi ki, yerel halk artık bu dönemi ayına kadar tahmin edebiliyor.
Benzer olaylar Filipinler, Tayland ve hatta yaz aylarında körfez akıntılarıyla birlikte ABD'nin doğu yakasında da yaşanıyor.
BAZI MEVSİMLER DE YOK OLDU
Araştırmaya göre bazı geleneksel mevsimler ise tamamen ortadan kalktı. Örneğin, And Dağları ve Rocky Dağları gibi yüksek bölgelerde önceden güvenilir olan kış sporları mevsimi, kar eksikliği nedeniyle çöküyor.
İngiltere'nin kuzeydoğusunda ise martı türü deniz kuşları, artık her yıl aynı zamanda yuvalanmak için geri dönmüyor. Bu durum, nesillerdir bu döngüye güvenen topluluklar için büyük bir değişim anlamına geliyor.
İlkbahar ve yaz gibi bazı mevsimler de senkronunu kaybetti. Artık ilkbahar çok erken gelirken, yaz mevsimi uzadıkça uzuyor.
Kaynak: BURSADA BUGÜN
Yaşam, 2025.07.29 12:08
