Ağız sağlığı alanında en sık karşılaşılan sağlık problemlerinden biri ağızda oluşan yaralardır. Ağız içindeki yaralar, konuşma ve yeme gibi günlük fonksiyonları etkileyebilir. Peki, ağız yaralarının oluşma nedenleri nelerdir? İşte detaylar...
Ağız, çok değişik işlevleri olan, o oranda duyarlı, yararlı ve önemli bir organımızdır. Beslenme, yeme, içme ve tat alma ağız yoluyla olur. Ağızımızda oluşan yaralar ise yemek yemekten konuşmaya kadar çoğu doğal aktivitemizi zorlaştırır. Ağız yaralarına karşı hangi doğal yöntemleri kullanmalıyız? Detaylar haberimizde...
Ağız yarası denildiğinde dudak, dil ve dil altı, damak, diş etleri ve yanakların iç kısmında gelişen mukozal hasarlardan bahsedilmektedir. Sıcak madde tüketimi ya da yanlışlıkla ısırma sonrasında kendiliğinden geçen basit hasarlar olabileceği gibi uçuk şeklinde virüslere bağlı olarak ortaya çıkan ağrılı yaralar görülebilir. Ağız içinde en sık görülen lezyonlardan bir tanesi aft ya da aftöz ülser olarak tanımlanan patolojilerdir. Üzeri genellikle beyaz, iltihaplı görünümlü ve oldukça ağrılı lezyonlardır.
Özellikle gribal enfeksiyonlar sırasında sıklıkla ortaya çıkan aftlar genellikle bir kaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşir. Sık tekrarlayan, geçmesi uzun süren aft varlığında genellikle altta yatan ve immün sistemi baskılayan hastalıklar mevcuttur. Bu gibi durumlarda bu hastalıklara yönelik olarak tıbbi tetkikler yapılmalıdır. Diş eti hastalıkları ve diş apseleri de ağız yaralarına sebep olabilir. Ağız yaralarının kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görüldüğü izlenmiştir.
AĞIZ YARALARININ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?Aftlar: Ağız içinde ortaya çıkan bu yaraların dengi beyazdır. Ağız içinde ortaya çıkan yara olduğunda ilk akla gelen aftlardır.
Pamukçuklar: Mantarlara bağlı olarak oluşan pamukçuklar bir ağız yarası çeşididir.
Lökoplaki: Uygun olarak yapılmayan diş protezleri ile diş telleri, uzun süreli sigara kullanımı lökoplakiye neden olmaktadır. Ağız içindeki beyaz lekeler veya plaklar şeklindeki yaralar çok ağrılı değildir.
Uçuk: Herpes simplex virüsü tarafından oluşturulan, genellikle dudakta dudağın etrafında izlenen ağrılı, içi sıvı dolu kabarık lezyonlardır. Daha önceden vücutta bulunan ve latent kalmış Herpes simplex virüsünün özellikle gribal enfeksiyonlar sırasında, vücudun bağışıklık sistemi zayıfladığında sebep olduğu yaralardır.
Ağız yarası en çok B12 vitamini, folik asit ve demir gibi vitamin ve mineral eksiklikleri, hormonal değişiklikler, bağışıklık sistemi hastalıkları, yiyecek alerjileri ve diş fırçası veya sert yiyeceklerle tahriş gibi nedenlerden kaynaklanır. Ayrıca, behçet hastalığı ve crohn hastalığı gibi bazı kronik hastalıklar da ağız yarasına yol açabilir. Ayrıca asidik yiyecekler, diş fırçalama sırasında meydana gelen küçük yaralanmalar ve bazı diş macunları da ağız yarasına yol açabilir.
Ağız yaralarının yaygın nedenleri şu şekildedir:
- Stres ve duygusal gerginlik,
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması,
- Vitamin ve mineral eksiklikleri (özellikle B12, folik asit ve demir),
- Asitli veya baharatlı yiyeceklerin tüketimi,
- Ağız hijyenine yeterince özen göstermeme,
- Diş fırçalama sırasında sert darbeler veya diş protezlerinin tahrişi,
- Alerjik reaksiyonlar veya bazı yiyeceklere duyarlılık,
- Hormonal değişiklikler (özellikle kadınlarda adet dönemlerinde),
- Bazı ilaçların yan etkileri,
- Virüs, bakteri veya mantar enfeksiyonları.
AĞIZ YARASI BELİRTİLERİ NELERDİR?- Ağız içinde etraf dokudan daha kızarık ya da beyaz görünümdeki yaralar.
- Lezyonda iltihaplanma
- Yara bölgesinde şişkinlik, ağrı ve hassasiyet
- Lezyona bağlı ağrı ve batma hissi nedeniyle konuşma ve çiğnemede güçlük
- Diş fırçalama sırasında ağrı
- Ağrı nedeniyle iştah azalması
- Boğaz ağrısı
- Ateş
1. TUZ
Tuzlu su ile gargara ağız yaralarının tedavisinde fayda sağlayabilir. Tuz aynı zamanda aft ağrısını da hafifletir. Yarım bardak ılık suda bir çay kaşığı normal ev tuzu eritilir ve bu suyla günde birkaç kere hatta birkaç saatte bir bu suyla, yutmadan 15-30 saniye gargara yapılabilir.
2. KARANFİL YAĞI
Karanfil yağının ağrı dindirici özelliği bulunmaktadır. Çok ağrılı olabilen ağız içi aft benzeri lezyonlarda ağrıyı hafifletmekte kullanılabilir.
3. KARBONAT
Ağızda ortaya çıkan lezyonlar için karbonat sıklıkla kullanılır. Karbonatın iltihapları azaltmaktaki etkisi ile hem yara iyileşir hem de ağrı diner. Bir çay kaşığı karbonat ile bir miktar ılık su karıştırılarak macuncu bir kıvamda hazırlanan karışım yaranın üzerine sürülerek bir süre lezyon üzerinde bekletilmelidir. Daha sonra bu karışım temiz ılık suyla durulanmalıdır.
4. HİNDİSTAN CEVİZİ YAĞI
Hindistan cevizi yağı doğal bir antimikrobiyal maddedir. Susam yağı veya diğer yenilebilir yağlarla karıştırılarak kullanılacak hindistan cevizi yağı gargarası ağız yaralarının tedavisinde çok eski zamanlardan beri kullanılan bir uygulamadır.
5. ADA ÇAYI
Bilinen en eski mikrop öldürücü bitkilerden olan ada çayı, ağız yaralarının tedavisinde de kullanılabilir. Kolaylıkla her yerde bulunabilen yaprak şeklindeki ada çayı, sıcak suda demledikten sonra gerek gargara yaparak, gerekse de ağız içinde bir miktar tutup içerek kullanılabilir. Ada çayı gargarası ağız içi hijyeni sağlayarak hem iltihaplanmayı azaltır hem de ağrı sağaltımında faydalı olur.
6. ALOE VERA
Aloe vera bitkisinin jeli doğrudan aftın üzerine uygulanarak ağrıyı azaltmakta ve iyileşme sürecini hızlandırmakta kullanılabilir. Aloe vera suyu da aynı etkiyi gösterir. Ayrıca çatlamış dudaklar ve uçuk gibi diğer ağız lezyonlarında da faydalı olduğu izlenmiştir.
Kaynak: HABERTÜRK
Sağlık, 2025.01.13 09:04