Biyolojik ve psikolojik süreçlerin bir sonucu olarak insanlar zaman içinde yaşlanma sürecine girebilirler. Bu süreçte vücuttaki belli başlı fonksiyonlar yavaşlar ve zamanla da tamamen azalır. Vücutta görülen bazı değişimler de yaşlanma belirtileri olarak kabul edilir. Saçların beyazlaması durumunun da bu belirtiler arasında yer aldığı bilinir.
Yaşlanma etkileri, kendini zaman içinde farklı biçimlerde gösterebilir. Bir insanın yaşlanması sadece fiziksel değil aynı zamanda psikolojik de bir süreçtir. Yaşlılık adı verilen dönem genel olarak 65 yaşından itibaren başlar ama bireyler bu dönemi farklı yaşlarda ve durumlarda da deneyimleyebilir. Kişilerin yaşlandığına dair en belirgin ve bilinen belirtilerden biri de saçların beyazlamasıdır. Ancak saç beyazlığı durumu her zaman ve sadece yaşlılık belirtisi olarak meydana gelmez.
Yaşlanma, kişilerde kendini farklı belirtilerle ya da süreç içinde farklı sıralamalarla gösterebilir. Bir insanda belirtiler önce fiziksel olarak görülürken başka bir insanda önce zihinsel değişiklikler görülebilir. Örnek olarak elde ve yüzdeki kırışıklıklar ya da saçlarda dökülme ve beyazlıklar görülebilir. Belirtiler kendini vücuttaki şu farklı sistemler üzerinde belli edebilir:
Fiziksel değişiklikler: Ciltte kırışıklıklar, deride lekeler oluşması bu duruma örnek gösterilebilir.
Zihinsel değişiklikler: Hafıza sorunları, odaklanmada güçlük çekme, eklem ve kemik ağrılarında sıklık yaşanır.
Metabolizmanın hızının yavaşlaması ve düşmesi: Kilo alımı ya da sindirim sisteminde değişiklikler görülür.
Saçlarda ve vücut tüylerinde incelme ya da dökülme: Saçlarda ya da vücuttaki tüylerde beyazlama, incelme, dökülme görülebilir.
Görme kayıpları ya da zayıflaması: Yaş aldıkça görmede bulanıklık, gözlerde bozukluk ya da tamamen görme kaybı yaşanabilir. Katarakt gibi sorunlar da yaşlılık belirtisi olarak görülmeye başlar.
İşitme zayıflığı ya da kaybı: Zaman içinde yaşlanma belirtisi olarak görülen bir diğer durumda işitmede sorunlar yaşamaktır. Kulaklar zayıflayabilir ya da işlevlerini tamamen yitirebilir.
Saçın renginde görülen değişimler genetik faktörler ya da yaş ile ilgili olan biyolojik süreçlerin bir birleşimi olarak meydana gelir. İnsanlar yaş aldıkça saç köklerindeki pigment hücreleri melanin üretimini yavaşlatır. Saçın doğal rengini koruyabilmesi için bu pigmentlerin varlığı gereklidir. Melanin üretiminin azalması da saçı beyazlatır ya da saçın gri rengi almasını sağlar.
Saçlarımız neden beyazlar?Saçların beyazlamasının en temele nedeni saç köklerinde yer alan melanosit hücrelerin zaman içinde melanin üretimini durdurmasıdır. Melanin, saç, cilt ve gözlere renklerini veren pigmenttir. Yaş aldıkça vücutta bu pigmenti üreten hücrelerin sayısı da azalır. Saç rengi melanin miktarına göre belirlendiği için melanin üretimindeki azalma saçın beyaz ya da gri olmasına yol açabilir.
Genel olarak saç beyazlaması durumu sadece yaşlılıkla ilgili olmayabilir. Bir yaşlılık belirtisi olsa da saç beyazlığının birden fazla nedeni bulunur. Bu nedenler ve açıklamaları şu şekildedir:
Genetik nedenler: Saçın ne zaman beyazlayacağını belirleyen en önemli etken genetiktir. Bazı insanlar çok genç yaşta beyaz saçlara sahip olabilir. Bu da genetik yatkınlık ile ilgilidir.
B12 vitaminin eksikliği: Vücutta yer alan B12 vitaminin eksik olması erken yaşta saç beyazlamasına yol açabilir.
Stres: Stres de saçın beyazlamasına etki eden bir durumdur.
Hormonal dengesizlikler: Hormonlar, saçların rengini ve sağlığını etkileyebilir. Özellikle troid bezinin işlevinde bozukluklar olması erken yaşta saç beyazlamasına neden olur.
Otoimmün hastalıklar: Bazı otoimmun rahatsızlıklar vücudun kendi saç pigmentine karşı savaşmasına neden olarak beyazlamaya neden olabilir.
Sağlık, 2025.02.13 09:44