Rusya'nın doğusunda yer alan Kamçatka yarımadasında sabah saatlerinde gerçekleşen 8.8 büyüklüğündeki depremle Rusya, Japonya ve ABD için tsunami alarmı verilmişti. Peki, olası bir Marmara depreminde Bursa'yı tsunami tehlikesi bekliyor mu? Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Mehmet Yıldız, Bursada Bugün'e konuştu.
MERVE DENİZ EKİCİ / BURSADA BUGÜN
Rusya'nın doğusunda yer alan Kamçatka yarımadasında sabah saatlerinde gerçekleşen 8.8 büyüklüğündeki depremle Rusya, Japonya ve ABD için tsunami alarmı verilerek vatandaşlardan önlem almaları konusunda uyarılar yapılmıştı. Bir deprem ülkesi olan Türkiye'de ise olası bir Marmara depreminde tsunami tehlikesinin olup olmadığı merak konusu oldu. Peki, olası bir Marmara depreminde Bursa'yı tsunami tehlikesi bekliyor mu? Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Mehmet Yıldız, Bursada Bugün'e yaptığı açıklamada tsunaminin nasıl oluştuğuna değinerek Bursa'nın tsunami riskini değerlendirdi.
TSUNAMİ NASIL GERÇEKLEŞİR?
Tsunaminin nasıl oluşabileceğini anlatan Yıldız, "Öncelikle, tsunami oluşabilmesi için deniz tabanının uygun bir yapıya sahip olması gerekir. Oradaki batimetrik haritanın özellikleri, suyun hacmi gibi faktörler önemlidir. Yani öyle bir deprem meydana gelmelidir ki, büyük bir enerji açığa çıksın ve bu enerjinin etkisiyle kıyılara doğru "tsunami" dediğimiz doğa olayı gerçekleşsin" dedi.
"MARMARA DENİZİ'NDE TSUNAMİ İÇİN UZUN SÜRELER GEREKMEZ"
Olası bir Marmara Depremi'nde Türkiye'yi bekleyen tsunami hakkında bilgilendirmelerde bulunan Yıldız, "Ancak Marmara Denizi'nde hem derinlik hem de hacim değerlendirildiğinde, İstanbul üzerinde geçmişte detaylı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda, İstanbul kıyılarında yaklaşık üç metreyi bulan tsunamilerin meydana gelebileceği görülmüştür. Tabii "tsunami" çok geniş bir kavramdır. Yirmi-otuz metrelik dalgalar da olabilir. Şehirleri, kentleri yutan tsunamiler genellikle okyanus kıyılarında büyük sıkıntılara yol açar. Şöyle düşünün: Bir deprem meydana geliyor ve ardından iki-üç saat içinde tsunami uyarısı veriliyor. Bu zaman aralığını bu şekilde mukayese edebilirsiniz. Ancak Marmara Denizi'nde tsunami için çok uzun süreler gerekmez.
Fiziksel ve jeolojik özelliklerle birlikte değerlendirildiğinde, Marmara'da çok büyük ve yıkıcı dalgalar beklenmez. Ancak tsunami yine de farklı bir doğa olayıdır. Şu an bastığımız sahil kesimleri, özellikle düşük kotta bulunan yerleşim yerleri, su bastığında hem sağlık açısından hem de elektrik hatlarıyla ilgili büyük riskler barındırır. Örneğin, sadece bir yağışta bile elektriğe kapılarak can kaybı yaşanabiliyor. İzmir'de bu tür bir olayda iki vatandaşımızı kaybetmiştik. Bu tip durumlar yaşanabiliyor. Yani su küçük de olsa risk oluşturabilir" şeklinde konuştu.
"BURSA'DA HENÜZ BİR ÇALIŞMA YAPILMADI"
Yıldız, tsunami çalışmasının Bursa'da henüz yapılmadığını dile getirerek, "Bursa'da, özellikle Gemlik Körfezi'nin bulunduğu bölgede detaylı bir tsunami çalışması henüz yapılmamıştır. Ancak burada da, İstanbul'da beklenen maksimum seviyeye yakın etkiler öngörülebilir. Bu bir varsayım olmakla birlikte ihtimal dahilindedir. Bu tip durumlarda vatandaşlarımızın mümkünse yüksek kotlara çıkmaları, özellikle elektrik hatlarının bulunduğu bölgelerden uzaklaşmaları ve tehlikenin geçmesini beklemeleri faydalı olacaktır. Detaylı bir çalışma olmamakla birlikte, İstanbul'daki çalışmaya benzer sonuçlar burada da beklenebilir. Yani üç metreyi geçecek bir dalga beklenmemektedir. Metreyi şöyle de düşünebilirsiniz: Büyük bir depreme gerek olmadan, Karadeniz sahillerinde bile o metreyi bulacak büyük dalgalar meydana gelebilmektedir" ifadelerine yer verdi.
"OKYANUS TABANINA SAHİP BÖLGELERDE..."
Yıldız, "Örneğin, Rusya'da 8.8 büyüklüğünde bir deprem yaşandığında, Amerika kıyılarında bile tsunami uyarısı yapılmıştır. Okyanus tabanına sahip bölgelerde hem büyük depremler meydana gelir hem de "dalma-batma zonu" dediğimiz alanlarda yüksek enerji birikimiyle devasa tsunami dalgaları gözlemlenebilir" ifadelerini kullanarak tsunaminin en yoğun yaşandığı bölgeler hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
"DÜŞÜK KOTLU BÖLGELERDEN UZAK DURULMALI"
Bursa için uyarılarda bulunan Yıldız, "Gemlik için de bir uyarıda bulunabiliriz. Tsunami suları kara yönüne doğru hareket eder. Bu hareket en dar, yani en düşük kotta bulunan yerden olur. Bu da genellikle derelerimizdir. Eğer bir dere doğal akışıyla denize dökülüyorsa, tsunami sırasında su bu dere yatağından 500-600 hatta 700 metreye kadar içeriye doğru ilerleyebilir. Bu, eğime ve kot farkına göre değişir. Benzer durumları aşırı yağışlar sonrası yaşadığımız taşkın olaylarında da görebiliyoruz. Bu nedenle dere yataklarından ve denize bağlantısı olan düşük kotlu bölgelerden vatandaşlarımızın uzak durmasında büyük fayda vardır" şeklinde konuşarak önlem alınması gerektiğini dile getirdi.
Bursa Bölge, 2025.07.30 13:13