Yeni bir araştırma, uykusuz geçen tek bir gecenin bile sağlıklı ve zayıf bireylerin hücrelerinde değişikliklere yol açabileceğini ortaya koydu. Bu değişikliklerin, diyabet ve obezite gibi kronik hastalıkların gelişimine zemin hazırlayabileceği belirtiliyor.
Uyku, sağlığın temel unsurlarından biri olarak kabul ediliyor. Yeterli uyku, beynin yenilenmesini sağlar, stresin birikmesine karşı korur ve enerji seviyelerinin yeniden dolmasına yardımcı olur. Kötü geçen geceler ise kilo alımından depresyon, anksiyete ve tip 2 diyabet gibi kronik hastalıklara kadar pek çok sağlık sorununa yol açabiliyor. Bu nedenle uykusuz gecelerin vücuda zarar verdiği görüşü yaygın. Ancak The Journal of Immunology Dergisi'nde 24 Şubat 2025'te yayımlanan yeni bir araştırma, yalnızca bir gecelik uykusuzluğun bile hem obez kişilerde hem de zayıf ve sağlıklı bireylerde hücrelerde değişikliklere yol açabileceğini ortaya koydu.
topsante'nun haberine göre araştırmacılar, bu sonuca ulaşabilmek için 237 sağlıklı katılımcının uyku alışkanlıklarını inceledi. Katılımcılar, vücut kitle indeksine (VKİ) göre zayıf, kilolu ve obez olmak üzere üç gruba ayrıldı. Bir hafta boyunca, katılımcılara uyku süreleri, kalitesi ve kesintilerini analiz etmek amacıyla aktivite sensörleri takıldı. Ayrıca, katılımcılara çeşitli kan testleri de uygulandı.
Araştırma, obez bireylerin uyku kalitesinin diğer gruplara göre daha düşük olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, kan testlerinde yüksek düzeyde inflamasyon belirteçleri tespit edilerek, bu kişilerin daha yüksek kronik inflamasyondan etkilendikleri gözlendi. Araştırmacılar, aynı zamanda klasik monositlerin (bağışıklık hücreleri) sayısında azalma, klasik olmayan monositlerde ise artış gözlemlediler. Bu hücreler, inflamasyon sinyallerine verilen yanıtta önemli bir rol oynuyor.
Araştırmanın ikinci aşamasında, araştırmacılar beş sağlıklı, zayıf genç yetişkinden 24 saat boyunca hiç uyumamalarını istedi. Sonuçlar, obez katılımcılarda gözlemlenenle benzer şekilde, bu grupta da klasik olmayan monositlerde bir artış olduğunu ortaya koydu. Yani, sadece bir gecelik uykusuzluk bile zayıf ve sağlıklı bireylerin sağlığını olumsuz etkileyebiliyor. Araştırmacılara göre, tekrarlayan uykusuz geceler, obezite, diyabet ve kalp damar hastalıkları gibi patolojilerin gelişimiyle ilişkili inflamasyon mekanizmalarını tetikleyebilir.
Çalışmaya liderlik eden Dr. Fatema Al-Rashed, yaptığı açıklamada, "Sonuçlarımız, bunun giderek artan bir halk sağlığı sorunu olduğunu gösteriyor" dedi. Dr. Al-Rashed, teknolojik gelişmeler, ekran başında geçirilen sürenin artması ve değişen toplumsal normların düzenli uyku saatlerini giderek daha fazla bozduğunu belirterek, "Uyku bozukluğunun bağışıklık sağlığı ve genel refah üzerinde derin etkileri vardır" ifadelerini kullandı.
"Uzun vadede, bu araştırmanın, uykunun halk sağlığındaki temel rolünü kabul eden önlemler ve stratejilere yol açmasını umuyoruz," diyor araştırmacılar. Şimdi ise, uyku eksikliği ile bağışıklık sistemindeki değişiklikler arasındaki mekanizmaları daha detaylı incelemeyi planlıyorlar. Ayrıca, uyku terapisi gibi müdahalelerin bu değişiklikleri tersine çevirip çeviremeyeceğini de araştırmak istiyorlar.
Kaynak: BURSADA BUGÜN
Sağlık, 2025.03.04 10:08