Uzmanlara göre iklim değişikliği, sönmüş yanardağları yeniden harekete geçirerek daha sık ve şiddetli patlamalara yol açabilir.
Yanardağlar, doğanın en güçlü patlamalarını ve en tehlikeli durumlarını oluşturur. Son yıllarda İtalya ve Endonezya'da da olmak üzere bir dizi dikkat çekici patlama yaşandı.
SÖNMÜŞ YANARDAĞLAR YENİDEN AKTİFLEŞECEK
Uzmanlar, iklim değişikliği nedeniyle dünyanın dört bir yanındaki yüzlerce sönmüş yanardağın daha aktif hale gelip patlayacağı konusunda uyarıyor.
ABD'deki Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden araştırmacılar, eriyen buzulların gelecekte daha şiddetli ve daha sık patlamalara sessizce zemin hazırlayabileceğini söyledi.
Kuzey Amerika, Yeni Zelanda ve Rusya gibi bölgelerin de risk altında olabileceği vurgulandı.
BUZULLAR ERİDİKÇE VOLKANLAR PATLIYOR
Çalışmanın yazarlarından Pablo Moreno-Yaeger, "Buzullar, altlarındaki volkanlardan gelen patlamaların sesini bastırma eğilimindedir" ifadelerini kullandı.
Uzmanlara göre iklim değişikliği nedeniyle buzullar geri çekildikçe, volkanlar daha sık ve daha şiddetli bir şekilde patlıyor.
ALTI FARKLI YANARDAĞ İNCELENDİ
Araştırma ekibi, şu anda uykuda olan Mocho-Choshuenco yanardağı da dahil olmak üzere, Şili'nin güneyindeki altı yanardağda inceleme yaptı.
Ekip, önceki patlamaların tarihlerini kesin olarak belirleyerek ve püsküren kayalardaki kristalleri analiz ederek, buzulların ağırlığının ve basıncının yeraltındaki magmanın özelliklerini nasıl değiştirdiğini izledi.
Son buzul çağının sonunda buz örtüsü hızla eridikçe, ani ağırlık kaybı Dünya kabuğunun "gevşemesine" ve magmadaki gazların genişlemesine neden oldu.
Bu basınç artışı derin volkanik patlamaları beraberinde getirdi.
YANARDAĞ PATLAMALARI GEZEGENİ SOĞUTUYOR
Kısa vadede, patlamalar gezegeni geçici olarak soğutabilen aerosoller yayar. Örneğin, 1991 yılında Filipinler'deki Pinatubo Dağı'nın patlaması sonucu küresel sıcaklık yaklaşık 0,5 derece düşmüştü.
Ancak birden fazla patlama olduğunda etkiler tersine döner. Zamanla birden fazla patlamanın kümülatif etkisi, sera gazlarının birikmesi nedeniyle uzun vadeli küresel ısınmaya katkıda bulunabilir.
Dünya, 2025.07.08 15:19
