Kişi başına düşen gelir 15.000 doları aştı

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2024 yılının son çeyreğine ilişkin dönemsel gayri safi hasıla verilerine göre Türkiye ekonomisi 2024'te yüzde 3,2 büyüdü.

2024'te kişi başına düşen gelir 507.615 TL (15.463 dolar) olarak hesaplandı. Ancak Devrimci İşçi Sendikaları (DİSK) verisine göre Türkiye'de asgari ücret civarı ve altında ücretle yani 22.104 TL (605 dolar) ile yaşayanların oranı yüzde 48,9. 2024'te asgari ücret 17.002 TL (470 dolar) seviyesindeydi.

Hükümetin hazırladığı Orta Vadeli Plan'da (OVP) büyüme yüzde 4, enflasyon ise yüzde 33 enflasyon öngörülmüştü. Ancak büyüme yüzde 3,2 senelik enflasyon ise yüzde 44 oldu. Yani daha yüksek enflasyonla daha düşük büyüme gerçekleşti.

Türkiye ekonomisi, 2024'ün ilk çeyreğinde yüzde 5,3, ikinci çeyreğinde yüzde 2,4 ve üçüncü çeyreğinde yüzde 2,1 büyüme kaydetmişti. İkinci ve üçüncü çeyrekte bir öncekine göre küçülen ekonomi, teknik resesyona işaret ediyordu.

2024 yılının son çeyreğinde ise yıllık büyüme yüzde 3 olarak gerçekleşti. Yani son çeyrekte bir önceki çeyreğe göre büyüme yüzde 1,7 olarak gerçekleşti. Beklenti yüzde 1,9 seviyesinde olsa da son iki dönemdeki 'küçülme' hali aşılmış oldu.

Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) üretim yöntemine göre cari fiyatlarla 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 63,5 artarak 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL oldu.

Ekonominin dolar cinsinden büyüklüğü de 2024'te 1,32 trilyon dolar olarak gerçekleşti. Bu dünya toplamında yüzde 1,2'lik bir büyüklük.

2024'te büyümeye en yüksek katkı 2,4 puanla hane halkı tüketimi verdi. Net ihracatın katkısı 1,1 olurken, kamu harcamaları ve yatırımların katkısı 0,3 puan olarak gerçekleşti. 2024 yılının tamamında stoklar ise 1 puanlık negatif etki yarattı.

Sanayisiz büyüme

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2024 yılında bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak, inşaat sektörü toplam katma değeri yüzde 9,3, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 7,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9, tarım yüzde 3,9, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 3,4, hizmetler yüzde 3,1, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,8, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 1,4, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 1,2 ve sanayi yüzde 0,5 arttı.

Şimşek: Yapısal dönüşüme devam

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, büyüme verilerini paylaşarak ekonomi programıyla ülkenin 'kırılganlıklarını' azalttıklarını ve makro temellerin sağlamlaştırıldığını söyledi. Şimşek yapısal dönüşümü hızlandıracak politikalara devam edeceklerini belirtti.

Şimşek şunları söyledi: ''2025 yılında ticaret ortaklarımızın büyümesindeki artış, daha destekleyici küresel finansal koşullar ve ılımlı emtia fiyatı beklentileri büyümeyi olumlu etkileyecek unsurlar olarak ön plana çıkarken küresel ticarette artan korumacı politikalar ve jeopolitik gelişmeler risk faktörleri arasında yer alıyor. Yurt içinde dezenflasyonla uyumlu olarak oluşacak daha elverişli finansal koşullar, politikalarımızla artan öngörülebilirlik ve iyileşen güvenin ekonomik aktiviteyi olumlu etkileyeceğini değerlendiriyoruz.''

Ekonomi, 2025.02.28 13:46