Astronomlar, Samanyolu kadar yıldız barındıran iki uzak galaksinin, evrenin bugünkü yaşının beşte biri kadarken (yaklaşık 11.4 milyar yıl önce) çarpışma rotasında olduğunu tespit etti.
Reuters haberine göre, Şili'deki iki teleskopla yapılan gözlemler, bu devasa galaksilerin kaçınılmaz birleşmeleri öncesindeki etkileyici sahneyi, Orta Çağ'da mızraklarıyla birbirine doğru at süren şövalyelere benzetiyor.
Bu galaksilerden birinin merkezinde, bir süper kütleli kara delik tarafından beslenen son derece parlak bir kuasar bulunuyor. Kuasar, bir galaksinin merkezinde yer alan süper kütleli bir kara deliğin çevresine düşen madde nedeniyle ortaya çıkan, son derece parlak ve enerjik bir gök cismi.
Kuasarın yaydığı yoğun radyasyon, diğer galaksideki yıldız oluşumunu durma noktasına getirdi. Normalde yıldızların doğduğu moleküler gaz bulutları, bu radyasyonun etkisiyle yalnızca çok küçük ve yıldız oluşumuna elverişsiz parçacıklara dönüştü.
Rusya'daki Ioffe Enstitüsü'nden astrofizikçi Sergei Balaşev, söz konusu etkinin ilk kez gözlemlendiğini belirterek, "Kuasarın radyasyonu, komşu galaksinin gazını bozarak yıldız oluşumunu ciddi şekilde engelledi" dedi.
Galaksiler arasındaki bu etkileşim, kuasar barındıran galaksiden yayılan güçlü bir ışın demetinin, diğer galaksinin içine doğru mızrak gibi saplanmasıyla tarif edildi. Fransa'daki Paris Astrofizik Enstitüsü'nden Pasquier Noterdaeme, "Bu ışın, tıpkı bir şövalyenin mızrağı gibi rakip galaksiyi yaralıyor" ifadelerini kullandı.
GÜNEŞİN 200 MİLYON KATI
Araştırmacılar, kuasarı besleyen süper kütleli kara deliğin kütlesini Güneş'in yaklaşık 200 milyon katı olarak hesapladı. Bu, Samanyolu'nun merkezindeki ve Güneş'in yalnızca 4 milyon katı olan 'Sagittarius A' kara deliğinden çok daha büyük. Kara delik çevresinde hızla dönen gaz ve toz, sürtünme nedeniyle ısınarak iki yönde güçlü radyasyon demetleri yayıyor. Bu ışınlardan biri, doğrudan diğer galaksiye çarparak içindeki gaz yapısını bozdu.
Gözlemler, Şili'deki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) ile galaksilerin yapısını inceleyen araştırmacılar tarafından yapıldı. Avrupa Güney Gözlemevi'ne ait Çok Büyük Teleskop (VLT) ise kuasarı ve komşu galaksideki gazı analiz etmekte kullanıldı.
Uzmanlar, zamanla bu iki galaksinin birleşerek daha büyük tek bir galaksiye dönüşeceğini ve kuasarın, çevresindeki maddeyi tükettikçe sönümleneceğini belirtiyor.
Kaynak: BURSADA BUGÜN
Dünya, 2025.05.22 09:38
