CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TBMM'de düzenlediği basın toplantısında Türkiye'nin tütünde net ithalatçı olduğunu belirterek "IMF direktifleri doğrultusunda çıkarılan Tütün Yasası ve TEKEL'in tasfiyesiyle başlayan süreç, bugün yerli tütün üreticisini bitirme noktasına getirdi. 2024 yılında 365 milyon dolarlık tütün ihracatına karşılık, 714 milyon dolarlık ithalat yapılmış; yani yaprak tütün dış ticareti 349 milyon dolar net açık vermiştir. 2009 ve 2024 yıllarında Türkiye'de üretilen sigaralarda kullanılan yerli tütün miktarı 25 bin ton olarak sabit kalırken, 2009 yılında 80 bin ton olan ithal tütün miktarı 106 bin tona yükseldi. 2024 yılı itibariyle Türkiye'de üretilen sigaralarda kullanılan tütünün yüzde 81'i ithal, buna karşılık ancak yüzde 19'u yerli tütünlerden oluşuyor. Yerli tütün mezarda, ithal tütün sarayda" dedi.
9 Ocak 2002'de çıkarılan yasa ile devlet destekli alımların sona erdirildiğini, sözleşmeli üretim ve açık artırma esaslı satış sisteminin getirildiğini belirten Sarıbal, "TEKEL 2008 yılında British American Tobacco firmasına 1 milyar 720 milyon dolara satıldı. Böylece 1925'te Reji'den devralınan TEKEL, özelleştirme bahanesiyle tekrar yabancı sermayeye teslim edildi. 2009 yılında 182 bin üreticiden tütün alımı yapılmışken, 2024 yılında 43 bin üreticiden tütün alındı. Alım yapılan tütün miktarı 2009 yılında 93 bin tondu, 2024 yılında 74 bin tona düştü. Türkiye'de üretilerek alımı yapılan tütünlerin 2009 yılında sadece bin 714 tonu yabancı menşeliydi, 2024 yılında 20 bin 252 tona yükseldi. Tütün ihracatı 2009 yılında 97 bin tondu, 2024 yılında 50 bin tona geriledi. Tütün ithalatı 2009 yılında 77 bin tondu, 2024 yılında 116 bin tona yükseldi. 2009 yılında 480 milyon dolar olan tütün ihracatı 2024 yılında 365 milyon dolara düştü. Buna karşılık 2009 yılında 389 milyon dolar olan tütün ithalatı 714 milyon dolara yükseldi. Bu tablo, AK Parti iktidarının yerli tarımı tasfiye eden politikalarının bir sonucu" ifadelerini kullandı. Üreticilerin, çokuluslu firmalarla tek başına yaptığı sözleşmelerden doğan haklarını koruyamadığını dile getiren Sarıbal, sözleşmeli üretimde devletin bir garantör olarak devreye girmesi, tütün ve sigaranın üretimi, pazarlanması ve denetlenmesinden sorumlu olacak TEKEL benzeri bir örgütün yeniden hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Bursa Bölge, 2025.07.17 17:05
