Bundan 50 yıl önce bir Sovyet kazası sonucu doğan ve metan salımıyla alev alev yanan krater nihayet sönüyor. Bilim insanları, doğal gaz akışının ciddi şekilde azaldığını ve alevlerin neredeyse görünmez hale geldiğini söylüyor.
Türkmenistan'daki meşhur "Cehenneme Açılan Kapı" krateri, yaklaşık 50 yıldır aralıksız yanıyordu. Ancak bilim insanlarına göre, bu alevli çukur nihayet sönme noktasına geldi.
Krater, 1971 yılında Sovyet bilim insanlarının yer altındaki büyük bir gaz cebini yanlışlıkla delmesi ve ardından gazın atmosfere yayılmasını önlemek için yakması sonucu oluştu.
İLGİ ÇEKİCİ BİR TURİZM NOKTASI
O günden bu yana hem Türkmenistan'ın en ilgi çekici turistik noktalarından biri haline geldi hem de büyük miktarda metan salınımına neden olan çevresel bir sorun olarak varlığını sürdürdü.
Bilim insanları son dönemde doğal gaz akışının azalmasıyla birlikte kraterdeki alevlerin gözle görülür şekilde azaldığını söylüyor. Yetkililer, yangının artık geçmişe kıyasla üç kat daha küçük olduğunu ve sadece yakın çevreden görülebildiğini belirtiyor.
Resmi adıyla "Karakum Parıltısı" olarak bilinen 70 metrelik çukur.
"CEHENNEME AÇILAN KAPI"
Devlet enerji şirketi Türkmengaz'ın yöneticisi Irina Luryeva, bu hafta düzenlenen fosil yakıt konferansında yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: "Yangının yarattığı büyük parıltı kilometrelerce öteden görülebiliyordu. Bu yüzden ona 'Cehenneme Açılan Kapı' denmişti. Günümüzde ise yalnızca zayıf bir yanma kaynağı kaldı."
Resmi adıyla "Karakum Parıltısı" olarak bilinen krater, Türkmenistan'ın Karakum Çölü'nde yer alıyor. Yaklaşık 70 metre çapındaki bu dev çukur, yüzeye sızan geniş bir doğal gaz cebinin üzerinde bulunuyor ve yüzlerce küçük gaz aleviyle çevrili.
1970'Lİ YILLARDA KAZA SONUCU OLUŞTU
Kraterin gerçek kökeni Sovyetler döneminde örtbas edildiği için olayla ilgili resmi bir kayıt bulunmuyor.
Ancak en yaygın kabul gören görüşe göre, çukur 1970'li yıllarda doğal gaz arama çalışmaları sırasında meydana gelen bir kaza sonucu oluştu. Gaz sondaj istasyonu yerin altına çöktü, ardından yüzeye gaz sızmaya başladı.
BİLİM İNSANLARI ATEŞE VERDİ
Zehirli gazların çevreye yayılmasını önlemek isteyen bilim insanları krateri ateşe verdi.
Bu yangının birkaç gün içinde söneceği tahmin edilmişti, ancak beklenenin aksine alevler on yıllarca sönmeden yanmaya devam etti.
EN BÜYÜK DOĞAL GAZ REZERVİ
Türkmenistan'ın dünyanın en büyük doğal gaz rezervlerinden birine sahip olduğu biliniyor. Bu rezervlerin büyük bölümü Karakum Çölü'nün altındaki ceplerde yer alıyor. Kraterin de muhtemelen bu yer altı metan kaynaklarıyla bağlantılı olması, ona uzun yıllar boyunca neredeyse sınırsız bir yanıcı gaz akışı sağladı.
Sovyet dönemine ait bir çevre felaketinin ürünü olan bu yanma çukuru, zamanla ülkenin simgelerinden birine ve beklenmedik bir ulusal mirasa dönüştü.
Dünya, 2025.06.06 15:30