Ramazan Başan
Bu yılbaşı evde geçecek
26 Aralık 2023 Salı, 09:26
Geçmişten beri resmî ve gayri resmî olarak ya da halk takvimi diye adlandırılan sistemde bir yılın bitimi yeni bir yılın başlangıcı eşiğinde "yılbaşı" adı verilen muayyen bir zaman dilimi mevcuttur.
Söz konusu bu zamana münhasır başka coğrafya ve kültürlerde olduğu gibi Anadolu ve Türki coğrafyasında da belli başlı takvimler ölçeğinde birbirinden farklı veya birbirine benzer yapıda "yılbaşı kutlamaları" düzenlenir.
Natugan Bayramınız Kutlu Olsun
Türkler tarih sayfalarında yer almaya başladıkları ilk dönemlerden beri yeni yılı ve yılbaşını Akçam ağaçlarını süsleyerek, ateş yakararak ve dans ederek kutlarlar. Bu özel güne "Nardugan Bayramı" adı verilmiştir. Nardava", "Nardvan" bu isimlendirmelerden birkaç tanesidir.
Kutlama günü insanlar yeni kıyafetler giyerler. Tüm akrabalar bir araya gelir ve özel yemekler hazırlanır. Kadim Türk Astrolojisinde her yıl 21-22 Aralık arasında gündüz gece ile savaşır ve sonunda güneş galip gelir. Bu zaferden sonra gelen ilk dolunayda yeni yıl kutlanır. Bu bayram atalarımız için bir "Yeniden Doğuş Bayramı"dır.
Eski Türklerin sahip olduğu "Hayat Ağacı" inancı, yaz kış yapraklarını dökmeyen Akçam ağacı ile sembolize edilmiştir.
Türklerin çok eski çağlardan beri Akçam ağacının süslemesi, tören sırasında ağacın altına hediyeler konması ve ağaca renkli bez parçaları bağlanarak yeni yıl için dileklerde bulunulması günümüze kadar geleneski Türk adetlerindendir.
Muharrem ayının dini anlamları dışında önemi hicri takvimin ilk ayı olmasıdır. Bu nedenle Osmanlı döneminde hicri yılbaşı olması nedeniyle Muharrem ayında padişahlar, "Muharremiye" adı verilen hediyeler dağıtırlardı.
Kendisine sunulan övgü dolu beyitlere ve hediyelere karşı padişahta kendisini ziyaret edenlere bir miktar para ve çeşitli hediyeler verirdi. İşte padişahın hicri yılbaşlarında dağıttığı bu hediyelere "Muharremiye" denirdi.
Osmanlı'da noel ağacının karşılığı nahıldır. Gelin ve sünnet alaylarında balmumundan hayvan, yemiş, çiçek figürleri, değerli taşlar, altın ve gümüş yapraklar, ipek mendiller ile çam ağaçları süslenirdi. Nahılların biçimi erkeklik gücünü, üzerlerindeki yemişler gelinin doğurganlığını süslemeler ise nahıl sahibinin zenginliğini simgelerdi.
Osmanlı'da 19. yüzyılın ilk yarısında başlayan yılbaşı kutlamaları Cumhuriyet'in ilanından sonra da devam etmiştir. Miladi takvimin kabul edildiği 1926 yılını 1927 yılına bağlayan gece Cumhuriyet tarihinde ilk miladi yılbaşı kutlanmıştır.
Dünyanın çeşitli bölgelerindeki insanların yıllardır yeni yılın iyi geçmesi adına bazı ilginç inanışların günümüzde de devam ettirdikleri görülüyor. Gelişmiş ya da geri kalmış fark etmeksizin neredeyse bütün insanların yeni yılın güzel geçmesi için inandığı bazı inanışlar şöyle:
Ülkelere Göre Yılbaşı Kutlamaları
''Japonlar yeni yılı karşılarken hem kötü ruhları kovması hem de mutluluk ve iyi şans getirmesi için kapılarının önüne ip asıyor. Saatler 00.00'ı gösterdiğinde ise kahkaha atmaya başlıyorlar. Bunun nedeni de neşeli ve şanslı bir yıl geçirmek.
Hollanda'da hem bir önceki yılın ruhlarını göndermek hem de yeni yılı karşılamak için sokaklarda yakılan ateşlerde yılbaşı ağaçları ateşe veriliyor.
İsviçre'de yeni yılda insanlar iyi ve kötü ruhları simgeleyen çeşitli kostümler ve şapkalar giyerek yeni yılı karşılıyorlar.
İspanyollar üzüm yiyor
İspanya'da en önemli gelenek ise yılbaşında üzüm yemek. Saatler gece yarısını göstermeden önce herkes 12 üzüm tanesini hazırlıyor ve gece tam 00.00'da üzümlerini yiyor.
İngilizlerin gözü kapıda
İngiltere'de yılbaşında gece yarısı eve gelen ilk kişinin şans getirdiğine inanılıyor ve bu kişi gelirken para, ekmek, kömür gibi hediyeler getiriyor.
Avustralya, güney yarım kürede bulunduğundan yılbaşı yaza denk geldiği için genellikle piknik yapılarak veya denize girilerek kutlanıyor.''
Bizde Yılbaşı; Portakal, Televizyon ve Tombaladır (PTT)
Cumhuriyet'in yılbaşı balolarıyla başlayan kutlama geleneği ise uzun süre "halkın geneli" tarafından evde, ailenin kesesine göre yemek, kuruyemiş, meyve ve tombala eğlencesi şekliyle içselleştirildi.
Karasal TV yayını başladıktan sonra Türkiye, uzun zaman yılbaşını gece 00:00'da TRT ekranlarına çıkan dansözlerle kutladık. Yıllarca Milli Piyangoda milyonluk yeni yıl ikramiyelerine umut bağladık.
Yılbaşını Evde Geçireceklere Tavsiyeler
Sizler de normal menülerin yılbaşı denilerek iki katına sunulmasından rahatsız olup, yılbaşını evde ailenizle, akrabalarınız veya komşularınızla birlikte mi geçirecekseniz? O zaman buyrun;
Çocukluğumuzda (1970-80 yılları) neredeyse herkes yılbaşını evde kutlardı. Bazı eğlenceler ve kutlamalar otellerde ve gece klüplerinde yapılırdı.
Evlerde televizyonun hayatımıza girmesiyle birlikte eğlenceler, yılbaşı çekilişleri evlerde ayrı bir şenlik havası yaratıyordu.
Evlerde menülere portakal, mandalina, elmanın yanısıra 70'li ve 80'li yıllarda hayatımıza giren, ithal muz hiç değilse yılbaşında sofralarımıza girerdi. .
Kimi evlerde fıstık kavrulur, kestane pişirilirdi. Çerez kuruyemiş dükkanlarında yılbaşında sıra olurdu.. Hindi sürüleri mahalle mahalle gezdirilir, kurbanlık alınır gibi hindi alınırdı. Ama genelde tavuk hindinin yerine ikame edilen yılbaşının ekonomik ana yemeği olarak tercih edilirdi.
Şimdilerde mezeler, tatlılar, şarküteri tabakları bir telefonla evinize geliyor. Evde zahmete katlanmadan sofra kuracaklara pişman olmayacakları tavsiyeler burda. İşte bunlardan sizlere önerdiklerim;
- Ayanoğlu Mandıra ve Şarküteri
1927 yılından buya Bursa'da hizmet vermeye çalışan bu yılların şarküteri markası sizler için birbirinden farklı onlarca yörenin peynirlerini tahta bir sunum tabağında, kuruyemişlerle birlikte sunuyor.
Kilo ile peynir aldığınızda hazırlarken hem israf olmadan hem de çok farklı peynirleri azar azar tadına bakmak için özenle hazırlanmış bir peynir tabakları seçenekleri hazırlamışlar. Peynir tabağına dilerseniz kurutulmuş et, salam, sucuk, pastırma gibi işlenmiş et ürünlerini de ekletebilirsiniz. Ayrıca yaprak sarmalar, salça soslu ekmek banmalık harika soslar, mezeler de ister kilo ile ister küçük porsiyonlarla sipariş edebiliyorsunuz.
Sipariş Hattı 0224 414 00 02
- Mesele Meze
Beyaz yaka çalışmadan sonra, kendi mutfağını kuran genç kadın girişimci Şenay Hanım birbirinden farklı lezzetli mezeleri küçük paketlerde sizler için hazırlamış. Size gidip seçmek kalıyor.
Köpoğlu, kuru cacık, tekmilli fava, çerkes tavuğu, fesleğenli girit, patlıcanlı atom, special humus, mütebbel, pancarlı kısır, havuç tarator, hardallı patates, ezine peynirli haydari, kuru domates salatası, rus salatası, cevizli ıspanak borani tadına bakıp çok beğendiğim mezeleri.
Zeytinyağlı yaprak sarması ve lahana sarması da çok beğenilenler arasında. Ara sıcak isteyenler Arnavut ciğeri, kadın budu köfte, paçanga böreği de mükemmel . Sipariş Hattı 0516 160 46 43
- Johann Sebastian Cakes
Yurt dışında İspanya'da San Sabastian'da kalarak yerinde bu işi öğrenip Bursa'da bir çok otel ve restorana catering hizmeti veren unlu mamul ustası Kemal Demir ve eşinin hazırladığı tatlılarla evde yılbaşına girebilirsiniz.
Sebastiyan keki bir kez yedikten sonra başka bir sebastiyan keki bünyenin kabul etmediği bu tatlıların formülleri Kemal Eryürek ve eşinde gizli.
Finger Brownie'ler limon, portakal, karamel ve vişne seçenekleri ile ya da Finger Snickers 'ta karamel ve fıstığın tadını damakta yoğun olarak hissedeceğiniz topçuklarla da yılbaşına girebilirsiniz. Bizim ailenin favorisi olan sebastiyanı her hafta eve süt siparişi verir gibi veriyoruz.
Sipariş Hattı: 0541 543 94 34
Sevgili Bursada Bugün okuyucularım; bu vesile ile yeni yılın başta ailenize ve sevdiklerinize sağlık, mutluluk ve başarı getirmesini dilerim.
Yazarın Diğer Yazıları
Bursa'da Hazer Amani rüzgarı
21 Kasım 2024 Perşembe, 12:04
Hasanağa Sanayisi mi? Hasanağa Enginarı mı?
18 Kasım 2024 Pazartesi, 09:02
Ulaşılabilir ve güvenilebilir hizmet: BURFAŞ Tesisleri
11 Kasım 2024 Pazartesi, 12:47
Cumhuriyetle gelen bir lokanta ekolü: Karpiç
29 Ekim 2024 Salı, 09:44
Mudanya'ya Cruise gemileri gelecek mi?
22 Ekim 2024 Salı, 17:43
Papa İznik'e geliyor mu?
18 Ekim 2024 Cuma, 08:54
Köfteci Yusuf'un kritik 15 günü var
14 Ekim 2024 Pazartesi, 10:34
Köfteci Haberi: Yurdumun 'her başarı cezasız kalmaz' hikayesidir
10 Ekim 2024 Perşembe, 09:37
Gastronomide yeni moda: Dubai çikolatası
06 Ekim 2024 Pazar, 10:10
File Market poşete son verdi, kağıda geçti
22 Eylül 2024 Pazar, 13:51