Domatesin kaderi bu fotoğrafta!

Fotoğrafı yakın zamanda bir zincir marketten çektim,

100 gr.'lık kurutulmuş domatesi 37 TL'ye, yani kilosunun 370 TL'den satıldığını görünce domates çiftçisinin isyanını başka bir yönden anlamak gerektiğini düşündüm.

Karacabey ve Mustafa Kemalpaşa'daki domates üreticisi köylüler eylem yapıp Bursa- İzmir yolunu kapatınca seslerini duyduk. Ektiğimiz ürün para yapmıyor, satacak yer bulamıyoruz diyorlardı.

Tarımda umduğunu bulamayan köylü sesini yükseltmeye başladı,

Valinin tayinini bile buna bağlayanlar oldu,

Domates köylüsünün isyanını duyan siyasi partilerin biri gidiyor öbürü geliyor bölgeye.

Uzmanlar ise,

Bu sene domateste ekim alanlarının yüksek olması sebebiyle toplam hasadın 3 milyon ton civarında olacağını,

Hasat edilecek salçalık domates miktarının ancak yüzde 40'lık kısmının salça fabrikaları tarafından sözleşme ile bağlandığını,

Sözleşme dışı ekilen ve serbest piyasada oluşan rakamlarla alımı yapılan domates fiyatının tarla teslim yaklaşık 2.3 TL olarak gerçekleştiğini,  

Bu fiyatların üretici açısından memnun edici olmaktan uzak kaldığını, fiyatların daha da düşmesi halinde çok yüksek hasat işçiliği sebebiyle domatesin tarlada bırakılma ihtimalinin olduğunu,

Sözleşmeli üretim karşılığında salçalık domates için sanayiciler tarafından 3,70 TL taahhüt verildiğini, ama açık piyasada fiyatlar düştüğü için sanayicinin alımları yavaşlattığı,

Serbest piyasada sanayi tipi domatesin kilogram fiyatı 1,00-1.20TL arasında değiştiğini söylüyorlar.

Çare ; Katma Değerli Ürün...

Bu sütunlarda defalarca katma değerli ürününün önemini anlattık. 

Oysa sorunun katma değerli ürün ve üretim yapmamak olduğunu,

Çok miktarlı düşük kalitede ürünle, karlılığı yüksek ürün arasındaki farkın madenin işlenip elmas haline gelmesi kadar açık ve net olduğunu,

2 TL'lik domatesi, suyunu sıkıp Ruslara votka yanında domates suyu olarak satmayı,

Yukarıdaki fotoğrafta olduğu gibi domatesi kurutup, gastronomi sektörüne kilosu 350 TL'den kurutulmuş domates olarak satmayı,

Dünyada pizza sektörünün en çok kullandığı pizza sosu olarak kilosunu 400 TL'den satmayı,

Türkiye'nin en çok tüketilen yemeği olan menemenin malzemesi olarak kilosu 500 TL'den otellere restoranlara satmayı

Beceremediğimiz için salçalık üretim yapan fabrikaların eline bakar olmuş üreticiler.

Peki bu dönüşümü kim yapacak?

Belediyelerdeki, ziraat odalarındaki, üniversitelerdeki, tarım müdürlüklerinde, ticaret borsalarındaki uzmanlar planlı tarım konusunu köylüye çiftçiye anlatmalılar.

Domatesin kaderi maalesef ki patateste ve soğanda da aynı.

Bu ürünleri katma değerli ürüne dönüştürmez isek bu yazgı bir sene domatesi, bir sene soğanı, bir diğer sene patatesi etkileyecektir.

Kolektif düşünceyle, kolektif üretimle, kooperatifle ve doğru pazarlamayla ürünlerimizi daha kazançlı hale getirebiliriz.