Bursa'da Gürcü Mutfağı ve Kültürü var

Bursa göçmen şehridir.

Bursa'da Bulgaristan göçmeni, Selanik göçmeni, Eski Yugoslavya denilen bölgelerden gelen Kosova göçmeni, Üsküp göçmeni, Karadağ göçmeni olduğu kadar Kafkas göçmeni de çok sayıda vardır.

Özellikle Gürcü göçmeni Karadeniz'de, Anadolu'da olduğu kadar Bursa'da da vardır.

Birçok siyaset ve bürokratların Gürcüler'den, bu geniş topluluklarından çıktığını

görüyoruz.

Bursa'da Gürcü Rüzgarı Esti

Geçen hafta Bursa'da etkinlik organizasyonlarıyla tanınan Özgür Gül'ün organizasyonuyla düzenlenen, Gürcü şarapları ve yemeklerinin eşlik ettiği, Gürcistan İstanbul Başkonsolosu Aleksandre Jıshkariani'nin, Marmara Kafkas Gürcü Dernekleri Federasyonu Başkanı Ömer Faruk Demirtaş'ın, Syrah Gürcü Şarapları Türkiye Distribütörü Atıf Çolakoğlu'nun katıldığı davete ben de Gastroder Gastronomi Kültür Seyahat Derneği Başkanı olarak katıldım.

Gürcü müzikleri eşliğinde güzel bir yemekli etkinlik oldu.

Bu vesile ile Gürcü kültürü ve yemeklerinin Anadolu'da ve Bursa'da bir geçmişinin ve kültürünün olduğunu görüyoruz.

Ülkesine bağlı, Bursa'yı ve değerlerini seven 100 bini aşkın Gürcü kökenli Türk vatandaşının Bursa'da yaşadığını öğreniyoruz.

Gürcü yemek kültürü olduğu kadar içecekleri, şarapları da dünyada çok büyük bir üne sahip.

Gürcülerin  geleneksel  yemekleri arasında  günümüzde  halen  yaygın  olarak  tüketilen  Gürcü  yemekleri  sırasıyla  Zsikesma, çökelek çorbası, yeşil fasulye çorbası, Gürcü çorbası, kalaço, ısırgan çorbası, malahto, zetiyani, lobyo phali, koraveli phali, nivar jave, sütlü kabak yemeği, kabak yemeği, kesme makarna, un papa, Gürcü kavurması, cevizleme, kerçho lobyo, cılbıri, tavuk lebsi, et lebsi, üzüm papa, Gürcü dolması, Gürcü sarması, porçvi, fasulye kaynatma, şekazmuli jave olarak sayabiliriz.

Ayrıca bu yemeklerde ceviz sarımsak ve kişnişin ezilip cevizin yağının çıkartılmasıyla elde edilen sosun yaygın olarak kullanılmaya devam ettiği tespit edilmiştir.

Ceviz ve kişniş Gürcü mutfağında neredeyse her yemekte kullanılmaktadır.

Gürcülerde Kahvaltı

Gürcüler kahvaltıda eskiden ve günümüzde tüketimi azalmış olsa da tavuk yumurtası, tereyağı, çimuri,  Gürcü  yumurtası,  süt  kaymağı,  reçel,  süt,  yağşi  bişi,  çorba,  kuymak  tüketmektedir. Çarşamba  ve  terme  ilçelerinde  bu  yiyeceklerin  yanında  kiraz  kavurması, mohrakuli  tzkavitüketilmektedir. Sütli, bayram sabahların da yapılan bir yiyecektir. Eskiden taze pişmiş veya akşamdan  kalma  çorba  ve  yemekler  ısıtılarak  kahvaltılık  olarak  tüketiliyorken  günümüzde kızartmalar  mevsime  göre  söğüş  domates,  salatalık  bu  yiyeceklere  ek  olarak  kahvaltıda tüketilmektedir.

Gürcü mutfağında en çok tüketilen ekmek farklı şekillerde hazırlanan ve genellikle günlük ve taze olarak tüketilen mısır ekmeğidir.  Buğday  unu  ve  buğday  unundan  yapılan  ekmekler geçmişte  hiç  kullanılmasa  da  günümüzde  günlük  beslenmenin  bir  parçası  olmuştur.  Mısır ekmeği yapımında  iki  farklı  şekilde  elde  değilmiş  mısır  unu  kullanılmaktadır.  Çiğ mısırın kurutulup öğütülmesiyle elde edilen beyaz mısır unu diğeri ise mısırın önce fırında kurutulup sonra öğütülmesiyle elde edilen fırınlanmış mısır unu kullanılır.

Cadi ekmeğinin yapımında beyaz mısır unu kullanılırken fırınlanmış mısır unu tava ekmeklerinin yapımında daha fazla tercih edilir. Ekmeklerin pişerken dağılmaması için içine genellikle ekmeğin miktarına göre bir iki kaşık buğday unu eklenir.

Zsikesma, çökelek çorbası, yeşil fasulye çorbası, gürcü çorbası, kalaço, ısırgan çorbası, malahto, zetiyani,  lobyo  phali,  koraveli  phali,  nivar  jave,  sütlü  kabak  yemeği,  kabak  yemeği,  kesme makarna, un papa, gürcü kavurması, cevizleme, kerçho lobyo, cılbıri, tavuk lebsi, et lebsi, üzüm papa, gürcü dolması, gürcü sarması, porçvi, fasulye kaynatma, şekazmuli jave Gürcülerin hem geçmişte  hemde  günümüzde  tükettiği  geleneksel  yemeklerdir.

Sizlere bunlardan bir kaçının tarifini vererek yazımı bitiriyorum.

Gürcü Kavurması:

Sinirleri ve yağı alınmış kuzu eti kuşbaşı doğranarak kendi suyunda kavrulur. Kavrulan etlere kıyılmış soğan eklenerek pişirilmeye devam edilir. Ayrı bir tavada mısır unu tereyağı  ile  kavrulur  ve  soğuması  için  bekletilir.  Pilayda  ceviz  dövülerek  yağı  çıkartılır  ve kavrulmuş mısır ununun içine katılır. Üzerine kişniş biber salçası ve pul biber eklenerek iyice karıştırılır. Hazırlanan bu karışım etlere eklenerek biraz daha pişirilir. Safran eklenen yemek ocaktan alınır sıcak olarak servis edilir.

Koraveli Phali (Ekşili Lahana):

Karalahanalar ayıklanıp yıkanıp el ya da bıçakla 3 4 parçaya bölünür ve kaynayan suda biraz haşlanır. İlk haşlama suyu süzülen lahanaların üzerine kaynar su  dökülerek  haşlamaya  devam  edilir.  Haşlanan  lahanaların  içine  bir  avuç  mısır  unu  atılır laperdayla biraz dövülerek pişirilir. İçine ekşi erik eklenen lahanalar pişirilmeye devam edilir. Pişen eriklerin çekirdekleri yemekten ayrılır ve pişirilmeye devam edilir. Bir tavada tereyağı kızdırılır içine sarımsak ve kişniş eklenerek kavrulur ve yemeğin içine ilave edilir. Tuzu atılan yemek ocaktan alınır sıcak olarak mısır ekmeğiyle servis edilir.

Kalaço  (Ayran  kaynatması): 

Bir tencerede eritilip kızdırılan tereyağının içine  koyu  ayran karıştırılarak yavaş yavaş ilave edilir. Kaynayana kadar karıştırılan ayran kaynamaya başlayınca içine mısır ekmeği ufalanır. Biraz daha pişirilen çorbanın tuzu eklenir ve ocaktan alınır.