Zamlarla şiştik mi?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ilk çeyreğine (Ocak-Mart) ilişkin gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.

Türkiye ekonomisi yılın birinci çeyreğinde yüzde 5,7 büyüdü.

GSYH'yi oluşturan faaliyetler arasında ise inşaat sektörü yüzde 11,1, sanayi yüzde 4,9 ve tarım yüzde 4,6 büyüdü. 

Geçen yılın aynı dönemindeki büyüme oranları inşaatta yüzde 5,1, sanayide yüzde 0,7 ve tarımda yüzde 3,8 idi.

Görüyoruz ki inşaattaki büyüme, sanayi ve tarımın toplam büyümesinden daha yüksek.

Konuya bir de harcamalar açısından bakalım, ne dersiniz?

GSYH içinde en büyük paya sahip üç kalem olan yerleşik hane halkının nihai tüketim harcamaları, devletin nihai tüketim harcamaları ve gayrisafi sabit sermaye oluşumu (yatırım harcamaları) kalemlerindeki büyüme oranları dikkati çekiyor.

Hanehalkı nihai tüketim harcamaları yüzde 7,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu (yatırım harcamaları) yüzde 10,3, mal ve hizmet ihracatı yüzde 4,0 ve devletin nihai tüketim harcamaları (kamu harcamaları) da yüzde 3,9, büyürken, buna karşılık mal ve hizmet ithalatı yüzde 3,1 küçülmüş bulunuyor.

Buradaki sorun tüketimden gelmesinde.

Mesele miktar değil de, harcamalar olduğuna göre vergi ve ürünlere gelen zamların da bu oranı yukarı yönlü ittiği anlaşılıyor.

Yani ürüne zamlı paralar ödediğimiz için bu harcamalarda büyümeye neden olmuş olabilir.

Şu ana kadar eldeki veriler bize; Türkiye ilk çeyrekte ihracat, tüketim ve yatırım harcamalarını artırmak kanalıyla büyürken, ithalat açısından küçülmüştür.

Bir başka ifadeyle ilk çeyrek büyümesi tümüyle yatırım yapılarak, ihracat ve tüketim bazlı olmuş, ithalat ise geriye düşmüştür.

Demek ki, devam eden parasal sıkılaştırmaya rağmen tüketimin ve yatırımın katkısını gösteriyor. Tabi büyümede pozitif etki ile ihracatın katkısını unutmamak gerekiyor. İhracat, ithalat tarafında yaşanan gerilemenin etkisiyle pozitife döndü.

Büyümede olumsuz etki stoklardan geldi.

Üretim yöntemiyle GSYH'nin birinci çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında 285 milyar 572 milyon olarak gerçekleşti.

Net vergi büyüme hızı yüzde 10,4.

Yatırımlara bakıldığında inşaat yatırımlarındaki büyüme yüzde 9,6.

Makine-teçhizat yatırımlarındaki büyüme ise yüzde 11,9'a geriledi.

İhracatı arttırarak ve iç talebin körüklediği ithalatı azaltarak cari açığı daraltmayı hedefleyen ekonomi yönetimi bu gelişmelerin enflasyonun düşüşüne de katkı sağlayacağını öngörüyordu.

Son olarak...

Elbette büyüme rakamı kulağa hoş geliyor.

Sıkılaşmaya çalışılan zamanda ekonomi büyüyor.

Tüketim de hızını alamıyor, son sürat devam.

En çok büyüyen sektör inşaat ve en çok yatırım yapılan sektör yine inşaat.

Fakat zamları ve tüketimi düşününce;

Şimdi şiştik mi yoksa büyüdük mü?

Velhasıl bu büyüme tüketim harcamalarıyla geldiyse, enflasyon düşer mi?

Büyüme rakamlarına bakarken bunları da düşünmekte fayda olduğu düşüncesindeyim.

Ne dersiniz ekonomide soğuma ümidi 2. çeyreğe mi kaldı?