Güvenli gıda için denetim ve hijyen şart!

Son 15 günde ülkemizde meydana gelen 80 ayrı gıda zehirlenmesi olayından; yaklaşık 600 vatandaşımız fazlasıyla etkilendi ve bazı ölümler de yaşandı.

Ülkemiz için tabii ki yüz kızartıcı bir durumdur bu gıda terörü...İnsanların özellikle dışarıda yediği yemeklerde "bir zehirlenme korkusu yaşaması", bizim gibi turizme de açık bir ülke için oldukça büyük prestij kaybıdır.

Gıda sektöründe yaşanan bu olumsuz durumu; geçtiğimiz hafta Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın'a sordum. Gazetemiz BURSA'DA BUGÜN'e gelerek Hasan Boztürk ile bir TV programı yapan, ardından da gazetemiz yazarlarının ülke ve kent gündemi hakkındaki sorularına yanıt veren Başkan Aydın'a: "Birçok vatandaşımız gibi bizde meslek gereği çok fazla dışarıda yemek zorunda kalıyoruz ve son haberlerde de görüldüğü gibi zehirlenme riski yaşıyoruz. TBMM deneyimi de olan bir Belediye Başkanı olarak ne diyorsunuz bu önemli beslenme sorununa..?" şeklinde bir soru yönelttim.

Başkan Erkan Aydın bu soruma hepimizi şaşırtan esprili bir cevap verdi: "Ben dışarıda yemek yemiyorum. Risk görüyorsanız sizde yemeyin".

Bu önemli insan sağlığı sorununun köklü çözümü için neler yapılması gerektiği şeklindeki ek sorumu ise şöyle cevaplandırdı Başkan Aydın:" Bizim belediye olarak bu sorunun çözümü aşamasında yüzde 1'lik katkımız olabiliyor. Belediyelere verilen yetki doğrultusunda zabıta ekiplerimiz hijyen denetlemeleri yapıyor. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü gerekli denetimlerde bulunuyor ama görüldüğü gibi sorun kolay çözülmüyor".

 BELEDİYE Mİ YETKİLİ YOKSA TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ MÜ..?

Son günlerde ülkemizde giderek artan gıda zehirlenme olaylarının neden/sonuç ilişkisine ve denetim yetersizliği eleştirilerine yanıt bulmak için ciddi bir araştırma yaptım.

Türkiye'de gıda güvenliği denetimlerinin Tarım ve Orman Bakanlığı il ve ilçe müdürlükleri tarafından yürütüldüğü gerçeği ile bu noktada yüzleştim. Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın'ın da söylediği gibi; gıda denetimleri konusunda belediyelerin belirli alanları olduğunu o zaman anladım.

Belediyelerin; sadece pazar yerleri, seyyar satıcılar, belirlenmiş sokak satış noktaları konusunda yetkilendirildiğini, belediye ruhsatına tabi işyerlerinde hijyen kontrolleri yapabileceğini, zabıta ekipleri ile hijyen ihlallerine müdahale etmek ve aykırı durumları Tarım ve Orman Bakanlığı İl-İlçe müdürlüklerine bildirmekle yükümlü olduğunu bu noktada öğrendim.

Kısacası; belediyelerin gıda güvenliği konusunda çok önemli denetim yetkisi yok. Bu konuda en büyük yetki ve sorumluluk; Tarım ve Orman Bakanlığı uzmanlarında...Anlaşılıyor ki; Tarım Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, ülkemizdeki gıda güvenliği konusunda çok daha ilgili ve etkili olmak zorunda...Özellikle de hayatın içinde...

İşte bu aşamada kamuoyu tarafından YETERSİZ DENETİM konusuna kesinlikle girmek gerekiyor. Çünkü konuyu araştırdığımda; saha denetimlerinin yeterince yapılmadığı ve masa başında numune denetimleri ile gıda güvenliğinin sağlanmaya çalışıldığı gerçeği ile karşı karşıya kaldım.

Zaten ülkemizdeki 700 bin civarındaki gıda işletmesinin bakanlığa bağlı sadece 8.500 denetim uzmanı tarafından denetlenmesi de, masa başı eleştirileri için net bir görünüm verebiliyor. Bu uzmanların sadece 2 bininin gıda mühendisi olması da bir başka olumsuz gerçek...Bakanlığın bu konuda daha somut çalışmalar yapması gerekliliği, artık gün gibi aşikardır. Yoksa; çok canlar yanacak, insanlar günlerce sağlık sorunları ile uğraşmak zorunda kalacaktır.

BİR GIDA DUAYENİNİN BU GÖRÜŞLERİ DE ÖNEMLİ

Bu noktada sosyal medyada ilginç görüşleri bulunan ve yıllarca Bursa'da gıda işi yapmış bir duayenin görüşlerine başvurmam gerekti.

Bursa'da 1975 yılından beri birçok gıda işyeri çalıştırmış Ali Saygaç; sektörün geldiği son durumu bana şöyle anlattı: "Gıda sektöründe denetimler gerçekten yetersiz ve etkin değil...Masa başında yapılan denetimler, gıda zehirlenmelerinin önüne geçemez. Çünkü çok fazla ihlal var. Baharatlara talaş tozu ve boya katılıyor. Raf ömrü uzun olan tüm gıdalara katkı maddesi kullanılıyor. Milli içeceğimiz çay da boya olduğu tespit edildi. İçeceklerin çoğunda da yapay tatlandırıcılar var. Salam-sosis ve sucukta maliyeti düşürmek için soya proteini fazlasıyla kullanılıyor. Yani yediğimiz-içtiğimiz birçok gıda risk taşıyor. Bu işin hakkını veren namuslu ve bilinçli üreticilerin/satıcıların hakkını yemeden, bu sorun ile mücadele etmek şarttır."

Bursa'da; Panino, Unufak, Çeşni ve Bursa Mantı Ali gibi birçok gıda markası yaratmış Ali Saygaç, 50 yıllık gıda işletmesi deneyimine sahip bir işveren olarak bizimle şu notları da paylaştı: "Soğuk zincirin olmadığı, seyyar satıcılık mesleği de risk barındırıyor. Bir gıda işletmesi açmak bu kadar kolay olmamalı...Merdiven altı gıda üretimine göz yumulduğu sürece, gıda zehirlenmeleri devam edecektir. Bir gıda üreticisi olarak benim önerim: bildiğiniz yerlerden gıda tüketimi yapmanızdır. İşini layıkıyla yapan, evine helal lokma götüren işletmecilere kolaylıklar diliyorum. Ben bile mecbur kalmadıkça dışarıda gıda tüketmekten kaçınıyorum. Alışveriş adresim; hep bildiğim ve güvendiğim işyerleri oluyor".

Bu bilgiler ve yorumlardan da anlaşıldığı gibi; ülkemizde ve yaşadığımız kentte sahada denetim yetersizliği ve hijyen kurallarının çiğnenmesi nedeniyle bir risk var ve bunun çözümü için gıda yasasında düzenlemeler yapılmalı ve kurallara uymayanlara ciddi cezalar verilmesi sağlanmalıdır. Bu köklü sorunun çözüm adresi budur.