NASA'nın Curiosity Rover uzay aracı, Mars'ta şimdiye kadar görülen en büyük organik bileşikleri keşfetti. Bu buluş, milyarlarca yıl önce Kızıl Gezegen'de yaşamın ortaya çıkmış olabileceğine dair heyecan verici soruları beraberinde getirdi.
Bileşikler, gezegenin daha sıcak ve daha nemli geçmişinde yaşam için gerekli tüm bileşenleri barındıran eski bir Mars gölü yatağı olan Yellowknife Bay'den alınan, 3.7 milyar yıllık bir kaya örneğinde tespit edildi.
HÜCRELERİN TEMEL BİLEŞENİ
Rover'ın üzerinde yapılan testler, kayada uzun zincirli alkanlar bulunduğunu gösterdi. Bu organik moleküllerin, yağ asitlerinin kalıntıları olduğu düşünülüyor. Bu bileşikler cansız kimyasal reaksiyonlarla oluşabiliyor, ancak Dünya'daki tüm canlı organizmaların hücre zarlarının temel bileşenleri arasında yer alıyor.
Araştırmacılar, yaşamın var olduğuna dair kesin bir kanıt yani bir 'biyolojik imza' bulduklarını iddia etmiyor. Ancak bir uzman, bu materyalin Mars'ta yaşam kalıntılarını tanımlama konusunda bilim insanlarının şimdiye kadar sahip olduğu en iyi şansı temsil ettiğini söyledi.
Paris yakınlarındaki Atmosfer ve Uzay Gözlemleri Laboratuvar'ından araştırmacı kimyager Dr. Caroline Freissinet "Bu moleküller kimya ya da biyoloji yoluyla oluşabilir" derken ekledi: "Eğer Mars'ta uzun zincirli yağ asitleri varsa ki bu sadece bir hipotez, bunlar 3.7 milyar yıl önce var olan hücrelerin zarlarının bozulmasından kaynaklanmış olabilir."
Curiosity Rover uzay aracı, 2012'de Mars'a iniş yaptığından bu yana Gale Krateri'nde 32 km'den fazla yol kat etti. Görevin altıncı yılında, eski çamurtaşında organik izler tespit etti, ancak bunların hepsi nispeten kısa karbon zincirli moleküllerdi.
TESPİT EDİLEN ÜÇ ORGANİK
Son çalışma için Freissinet ve ekibi, çamurtaşından delinen örneğin daha büyük bir kısmını test etmek üzere yeni bir prosedür geliştirdi. Bu kez Curiosity, çok daha büyük organikler tespit etti: dekan, undekan ve dodekan.
Dünya'da yapılan çalışmalar, "Cumberland" olarak bilinen Mars kaya örneğinin muhtemelen karboksilik asitler (yağ asitleri) içerdiğini ve bunların ısıtma sürecinde alkana dönüştüğünü gösterdi. Bilim insanları, Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımladıkları makalede, "Abiyotik (cansız) süreçler bu asitleri oluşturabilse de, bunlar biyokimyanın, Dünya'daki ve belki de Mars'taki evrensel ürünleri olarak kabul edilir," diye yazdı.
Organik bileşikler üzerinde yapılan daha ileri analizler ise merakı daha da artırdı. Dünya'daki organizmalar yağ asitleri ürettiğinde, bu bileşikler genellikle çift sayıda karbon atomu içerir. Bunun nedeni, bazı enzimlerin yağ asitlerini iki karbon atomu ekleyerek inşa etmesidir. Bilim insanları, Mars organiklerinde de bunun izlerine rastladı.
Dünya, 2025.03.25 14:56