Mezopotamya'daki 4 bin yıllık sır açığa çıktı

Dünya, 2025.03.16 14:32

Irak'ta yürütülen son arkeolojik kazılarda dünyanın ilk bürokrasi kayıtları keşfedildi. Keşif tarihin en eski imparatorluğu olan Akad İmparatorluğu'nun bürokratik yapısını gözler önüne serdi.

Irak'ta yürütülen kazılar, tarihin en eski imparatorluğuna ait yönetim sistemine ışık tuttu. British Museum ve Iraklı arkeologlar, Akad İmparatorluğu'na ait 4 bin yıllık yüzlerce idari tablet keşfetti.

Bu bulgular, dünyanın ilk merkezi yönetim sistemine dair en somut fiziksel kanıtlar olarak değerlendiriliyor. Arkeologlar, Mezopotamya'daki antik Sümer kenti Girsu'da, MÖ 2300-2150 yılları arasına ait devlet arşivlerine ulaştı.

British Museum'un Antik Mezopotamya küratörü ve Girsu Projesi'nin direktörü Sébastien Rey, keşif hakkında, "Bu tabletler, dünyanın ilk imparatorluğunun işleyişine dair fiziksel kanıtlar sunuyor. Adeta bir yönetim merkezi gibi çalışıyorlardı. Eğer imparatorluğun en ucundaki bir koyun ölse bile kayda geçiyordu. Bürokrasiye tam anlamıyla takıntılıydılar." ifadelerini kullandı.

Tabletler, balıkçılıktan hayvancılığa, tahıl ticaretinden değerli taşlara kadar birçok konuda devletin işlemlerini, teslimatlarını ve harcamalarını kayıt altına alıyor. Ayrıca, o dönemde halkın isimleri ve meslekleri de detaylı bir şekilde kayıt altına alınmış.

KADINLAR DEVLETTE ETKİLİ POZİSYONLARDA YER ALDI

Keşifler, dönemin toplumsal yapısıyla ilgili de önemli bilgiler sunuyor. Rey, kadınların devlet içinde etkili pozisyonlarda yer aldığını belirterek, "Elimizde kadınlara ait birçok kayıt var. Yüksek rahibeler bulunuyordu ve toplumda önemli roller üstleniyorlardı. Erkek egemen bir sistem olmasına rağmen, kadınların sosyal statüsü diğer birçok uygarlığa kıyasla daha yüksekti." ifadelerine yer verdi.

Girsu bölgesi, 19. ve 20. yüzyılda yapılan kazılarla gün yüzüne çıkarılmış ancak Körfez Savaşları sırasında yoğun yağmalara maruz kalmıştı.

Akad dönemine ait birçok belge ve eser, ya çalındı ya da bağlamından koparıldığı için bilimsel olarak tam anlamıyla incelenemedi.

Ancak yeni keşfedilen tabletler, orijinal konumlarında korunmuş halde bulunduğundan, araştırmacılar için büyük bir fırsat sunuyor. Bu sayede, Akad İmparatorluğu'nun nasıl yönetildiğine dair en güvenilir bilgiler elde ediliyor.

TARİHİN İLK BÜROKRASİSİNE IŞIK TUTUYOR

Keşfedilen idari tabletler, daha ayrıntılı çalışmalar için Bağdat'taki Irak Müzesi'ne taşındı. British Museum'un ilerleyen dönemlerde bu eserleri sergilemek için ödünç alabileceği belirtiliyor.

Akad İmparatorluğu'nun 150 yıl süren hakimiyeti, isyanlarla sona erse de bu son keşifler, tarihin ilk merkezi yönetim sistemine ve bürokrasisine ışık tutuyor.

Dünya, 2025.03.16 14:32

Başkan Bozbey: BUSKİ belediyeye muhtaç duruma düşmüştür

Göbeğini almak için şubatta sıra girdiler!

Bursa'da korku dolu anlar! Hem kaza hem kavga...

BAE'den ABD'ye dudak uçuklatan yatırım

600 bin kişiyi ilgilendiriyor! Tarih belli oldu!

Bursa'da o şirket iflasın eşiğinde! Süre verildi...

Sahipsizler dizisinde yol ayrımı! Ünlü oyuncu diziye ve...

Bursalılar dikkat! Cuma gününden itibaren...

MEB gündemine aldı! Eğitim süresi kısalıyor mu?

Bursa'da bir mahalleyi ayağa kaldıran olay! 

Bursa'da yürek yakan kaza! Liseli genç toprağa verildi

Özgür Özel Bursa'ya geliyor! Detaylar belli oldu...

Görenlerin içi yandı! Milyonluk kaza...

Balık tutarken kabusu yaşadı! Feci yaralandı...

Bursa'da yürekler ağza geldi!

Köy meydanında karı-kocaya kanlı infaz! Olayın nedeni b...

ABD uzaylılarla temasa geçti!

ABD'den Türkiye'ye füze satışı onayı

Bursa Büyükşehir Meclis Toplantısı'nda büyük gerginlik

Bursaspor Başkanı Çelik'ten yeni forma satışıyla ilgili...

Bursa'da bugün hava nasıl olacak? 5 günlük hava tahmini...

Bursa için geri sayım başladı: En kısa zamanda geliyor!

Bursa'da o personele rekor banka promosyonu

İlber Ortaylı, öğrencilerle tartıştı: Okulun kapanmasın...

Altın almalı mı yoksa satmalı mı? Uzman isim açıkladı

Bursa'da o yemek şirketi hakkında flaş gelişme! 2016 yı...

Büyük fay hattı bu şehirleri batıracak! Tarih verildi...

Bursa trafiğinde çocukların tehlikeli oyunu!

İşte bu ay temettü dağıtacak şirketler: Bursalı fabrika...

Kan donduran vahşet! "Çalışmak istiyorum" dedi, kezzapl...

Bursa'da güpegündüz dehşet anları! Film sahnesi değil g...

Bu minibüse binen pişman oldu! Bursa'da akılalmaz anlar

Bursa'da tuvaletsiz barakaya lüks fiyat: Tepkiler çığ g...

Bursa'da şiddetli başladı: Uyarıları dikkate alın

Otomotiv devinden Türkiye'ye fabrika! O ülkeye de Avrup...

Bursa'da ölümlü kaza! Minibüs ile otobüs birbirine girdi

Taksici kendine vurup aracın camını kırdı! "Paramı çald...

Bursa Jandarmasından nefes kesen operasyon!

TikTok fenomeninin feci sonu! Canlı yayın sırasında öld...

CHP İl Başkanı açıkladı: "Bursa'da kişi başı pay 5 bin ...

Bursa'da muhtar felaketi yaşadı! Önce reddetti sonra...

Yayınladığı ülkeyi ayağa kaldıran dizide tepki çeken sahne

Bursa'da artık sahadalar! Tehlike saçıyorlar: Uyarı gel...

Dev şirkette skandal! Müşterilerin bilgilerini çalmışlar

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ne yaptıysak birlikte yaptık

Bursaspor'un dünya deviyle yapacağı lansman ertelendi!

Dünyada sadece 7 kez yaşanan vaka!

Ev kadınları nasıl emekli olacak?

Kartalkaya'daki otel yangınında istenen cezalar belli oldu

Bursa dahil 27 ilde FETÖ operasyonu! 101 kişi yakalandı

'Evde ek iş" vaadiyle 100 milyon liralık vurgun!

Bursa'da ormanda buldu: Böyle bir şey hiç görmedi! Bıra...

Meteoroloji'den Bursa'ya kritik uyarı! O saatlere dikkat

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Lozan açıklaması!

Oyuncak tabancayla polisi alarma geçirdi

Otobüs terminalinde şüpheli ölüm! Ceset bulundu...

Elektrikli otomobil kullanıcılarına kötü haber: Bir dön...

Ünlü Klarnetçi Bursa'da düğüne neşe kattı!

Bursa'da polis bu sürücüyü arıyor! Araçlara çarptı kaçtı

Zelenskiy: Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a saygımızda...

Bursa sahillerinde alarm! Denize girilecek yer kalmadı...

Bursa'da anlamlı kutlama! Şampiyonluğun 15. yılı

Hayvanlarını satıp parasını faize yatıran çiftçiden çok...

Skandal olay! Annesinin cesediyle 4 yıl boyunca yaşadı

Putin'in kritik İstanbul kararı

Bursa kabus başladı! Can alıyor: Dikkatli olun

Dubai'de o meşhur partiye gitti, her yeri kırıldı! Ünlü...

Bursa'da o yol kapandı! Sebebi herkesi şaşırttı

Milyonluk taylar Bursa'da podyuma çıkıyor

Bursa'da şoke eden aramalar! Su isteyen de var mezardan...

Patron "Bir şey olmaz" dedi, işçi 2.5 tonluk aracın alt...

Fransa Cumhurbaşkanı Macron: Dayanılmaz hale geldi

Bursa'da yürek yakan veda: Babası öylece buldu!

Bir dönem sosyal medyayı sallayan o çocuk Bursa'da yaşı...

Film gibi soygun! NASA'da ay taşı çaldı: Yetmedi etrafa...

Bursaspor'dan 24 saatte rekor satış!

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Bozbey şikayetçi olac...

Bursa, İstanbul, Konya... Naci Görür sert dille uyardı:...

Tatil planları yapanlar kapıda vize ücretlerine zam

Daltonlar suç örgütüne operasyon!

Bursa'da feci kaza! Çok sayıda kişi hastaneye kaldırıldı

Bursa dahil 18 ilde dev operasyon! 7 milyar 500 milyon ...

En huzurlu 10 ilçe açıklandı! Bursa'nın o ilçesi listed...

Bursalılar dikkat: Kapalı olacak!

250 bin memuru etkileyecek! Ödemeyene haciz gelecek

Bursa'da aniden görüldü: Vatandaşlar hemen kayda aldı!

Bursa'da yetişip ülkeye nam salıyorlar! Her biri servet...

Bursa'da zehirli yılan alarmı! Tek bir ısırığı ölüme gö...

Dünyanın en büyük otomobil gemisi yola çıktı! Fiyatlara...

Düğünde korkunç anlar: Gelinin üstüne düştü

Kazı sırasında bulundu: Hz. İsa döneminden... Papa Burs...

Bursa'nın ünlü AVM'sinde şoke eden görüntü!

Bursa'da tekstil devinin başı dertte! Kısıtlama başladı...

Evde Bakım Yardımı hesaplara yatırılmaya başlandı

Bursa'da acele kaza getirdi! Korkutan anlar kamerada...

Bursa'da feci kaza! Yaralılar var

Satın aldığı koltuğu inceleyen vatandaş hayatının şokun...

Ünlü şarkıcının en acı günü!

Tapusu olan herkesi ilgilendiriyor! Bu süreyi kaçıran y...

Tarlaya gittiler, gözlerine inanamadılar! Bursa'da kork...

Bu ürün evinizde varsa atın! Bakanlık yasakladı: Toplat...

Konya depremi sonrası uzmanlardan peş peşe açıklamalar!

Bursa'nın dev şirketine üst düzey atama!

Altın fiyatlarında şelale senaryosu gerçek oldu!

Bursa'da o organizatörlere bir operasyon daha!

Bursa'da kafa kafaya çarpışma: Yaralılar var

Bursa 16 Mayıs 2025 vefat edenler listesi! Bursa'da bug...

Herkesin gözü önünde intihar! Görenler dehşeti yaşadı

Havalimanında kadınların cinsel organlarından çıkanlar ...

Efsane tarihi ada rekor fiyata satılıyor!

Bursa'da tehlikeli anlar! Görenler aynı tepkiyi verdi

Bursa'da bir sitede korkutan anlar!

Marmara'ya 18 saat uyarısı! 30.000 vurgusu...

Gece yarısı Bursa'da korkutan kaza!

İki gün arayla can verdiler! İkisinin de nedeni aynı...

Ne yediğinize dikkat edin! Yıkamak da fayda etmiyor

Kriz büyüyor! Her 10 gençten 6'sı...

Bayram öncesi ATM'lerde sürpriz değişiklik!

Bursa'da bir kuyumcu olayı daha!

Bir anlık unutkanlık felakete yol açtı

Başkan Bozbey'den gerginlik sonrası açıklama

Dehşet olay! Derin dondurucuda parçalanmış halde bulundu

Bursa'da define kazısında facia! Ölü ve yaralılar var...

Nakit para kalkabilir!

Memuru, emeklisi, SSK'lı ve Bağ-Kur'lusu dikkat! Günce...

Bursalılar o tarihe dikkat! Sular kesilecek

Bursa'da sıcak saatler! Jandarma yanan eve bakın neden ...

Bursalılar dikkat! O yol 40 gün trafiğe kapalı

Zirvede yan yana gelen Erdoğan ile Meloni arasında dikk...

Bursaspor'dan bir imza daha!

Bursa'da görenler şaştı kaldı! Altına girdi...

AK Parti Bursa Milletvekili'nden yeni il ve ilçe açıkla...

Personel yerleştirme sonucu açıklandı

23 daire, 2 dükkan, yazlık... Bursalılardan dikkat çeke...

Bursa'da pes dedirten olay! Önce çarptı sonra kaçtı

Nilüfer Özlüce'de anlamlı buluşma: DoreKids açılışında ...

Emeklilikte kritik 2520 gün detayı! Dikkat etmeyen mağd...

Tarih şimdiden verildi! Bursalıya hayır getirsin...

Bursa'daki ünlü fast food devinde üzücü olay! "Gerekli ...

Sokak ortasında dehşet anları! Yere yığıldı kaldı

Futbol tarihinde bir ilk! 3. Lig ekibi Avrupa yolunda...

O emojiyi gönderirken bir daha düşünün: Farklı bir anla...

Cumhurbaşkanı Erdoğan ilk kez duyurdu! 30 milyar dolarl...

AK Parti Bursa Milletvekili Kılıç: Süreci titizlikle ta...

Türkiye'ye kabusu yaşatıyor! Bu iller tehlikede: Dikkat...

İznik neden bu kadar önemli? Papa 14'üncü Leo neden gel...

Bursa'da gençleri tarıma çekme planı! 1 yılda 4 yıllık ...

Meksika donanmasına ait gemi Brooklyn Köprüsü'ne çarptı

Bursalılar tehlike başladı: Sakın açmayın! Riskli...

Bursa'da ortaya çıkmaya başladılar! Deprem habercisi mi?

Bursa'daki korkunç cinayetin sırrı çözüldü! Sevdiği kız...

Tatil kabusa döndü: 4 yaşındaki çocuktan acı haber

Bursa'da kızların kavgası kamerada!

Bursa'da nefes kesen kurtarma operasyonu! Dakikalarca s...

Korkutan otobüs kazasında çok sayıda yaralı!

Bursa'nın o ilçesinde rekor satış! Tam 42 milyon TL...

Patron "Bir şey olmaz" dedi, tamirci 2.5 tonluk aracın ...

Tepki çeken hamle! Yıkılan cami arsasını belediye satış...

Yönetmen Ali Özgentürk yaşamını yitirdi

Bursa'da toprak kayması! Bir işçi toprak altında kaldı

Bu da oldu! Ünlü maden suyu markasında fark edildi

Bursa'nın "Küçük Venedik"i!

Birçok iş yeri grev kararı alırken bu fabrikada en düşü...

Bursa'da bugün hava nasıl olacak? 5 günlük hava tahmini...

Başkan Bozbey ve eşi mutfağa girdi

Bursa Büyükşehir müjdeyi vermişti: Çalışmalar başladı...

Hikmet Karaman, Avrupa'da ilk kupasına koşuyor!

UGTD'de görev değişimi! 'Çınar ağacı gibi büyüyeceğiz'

Memurluk şartları değişti! Bugünden itibaren geçerli

Bursa'daki ünlü süt fabrikası adım adım greve gidiyor!

Bursalılar yarına dikkat! O ilçede saatlerce sular kesi...

"Mor Ve Ötesi" Bursa'ya geliyor!

Bursa'da çakar lambalı sürpriz! Otoyolda durdurulan ara...

Her ayın 16'sında Bursalılar için GROSS 16'da büyük ind...

Bursa'da 74 yaşındaki kadının feci ölümü! Ekipler tek b...

Türkiye Kupası'nda şampiyon Galatasaray

Yangında eşini ve çocuklarını kaybedip tutuklanmıştı! M...

Panik yapmaya gerek yok: Kapıda! Tarih açıklandı...

Okullarda yeni dönem! Bu işaretler tamamen yasakladı

Rakamlar dehşet verici! Cezaevi nüfusu 24 ülkeyi geçti

CHP Genel Başkanı Özgür Özel Bursa'ya geliyor!

Bursa'da o mahalle isyanda! Çözüm bekliyor

Tüm iddialar çürüdü: 7 üzeri deprem diyerek uyardı!

Bursalılar dikkat! Çok sayıda noktada elektrikler kesil...

Elinde altını olanlar dikkat! Günler sonra bir ilk yaşa...

Bursa'nın en tatlı müzesi: Her şey çikolatadan...

27 yıllık efsane adım adım iflas ediyor!

Bakan duyurdu! 5.1 milyar liralık ödeme bugün hesaplarda

Bursa yolunda büyük panik! O anlara birebir şahit oldul...

Bursa'da okullardaki kayıt parasına karşı harekete geçi...

Bursa'daki 52 mahalleyi yakından ilgilendiren duyuru!

Bursa'da metro istasyonunun duvarındaki tehlike!

Gladyatör Bursalı çıktı!

Tarihi geçmiş ürün sattılar! Zincir markete kapatma cezası

TFF açıkladı! Yabancı futbolcu kuralı yine değişti!

Bursa'da da şubeleri var! Zincir markette skandal

Bursa'da o belediyeden barınakta köpeklerin öldürüldüğü...

Bursa'da alacak verecek kavgasında silahlar konuştu

Bursaspor'da Batuhan Yayıkcı da imzayı attı!

Bursa Atatürk Kent Ormanı'nda büyük panik! Gözlerine in...

Kuyumcularda yeni dönem! Barkodla takip edilecek

Kurban Bayramı öncesi Bursa'dan kritik uyarı! Dikkat ed...

Bursa'da bugün hava nasıl olacak? 5 günlük hava tahmini...

Bursa'da yürekler ağza geldi! Metrelerce savruldu

ABD Başkanı Trump: Filistinlilere yardım etmemiz gerek...

Bu nasıl vicdan? Düğün konvoyu ambulansa yol vermedi!

Türk şirketten şoke eden 4.5 milyarlık dev satış!

Bursa'da uçan villanın sahibi konuştu!

Önce kurban kestiler: Sonra yağmur duasına çıktılar!

Bursa'ya an itibarıyla giriş yaptı: Sakın yapmayın!

Yola çıktı geliyor: Özellikle Bursa! Cumaya hazır olun...

Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı açıkladı: 15 bin hükümlü ...

Otomobil sahipleri dikkat! Dev marka tazminat ödeyecek...

Bursaspor'da Alperen Babacan da imzayı attı!

Balkondan düşen kadın hayatını kaybetti

Kız kardeşi ve eniştesini öldürdü: İşte olayın nedeni...

Bursa'da tartışma kanlı bitti!

2025'in en güçlü patlaması! Kesintiler başladı...

Cesedi dondurucuda bulunmuştu! Vahşette flaş gelişme

Bursa'da bu yolu kullanacaklar dikkat! Trafiğe kapalı

Bursa'nın incisinde görüntü kötüleşiyor! Hızla azalıyo...

Dev şirketin hedefleri arasında Türkiye de var! Sürücüs...

Fabrikalarda grev kapıda

Bursa için yeni çevre yolu çağrısı!

Balıkesir-Bursa yolunda feci kaza: 1 ölü

Nüfusu 5 binin üzerinde olan yerlerle ilgili gelişme!

Bu mezarı açmayı herkes reddediyor! Ölüm saçan mezar...

Bursa'da bugün hava nasıl olacak? 5 günlük hava tahmini...

Bursasporlular Derneği'nden anlamlı vefa

Bakan açıkladı! Türkiye'de yeterli kurbanlık var mı?

Gökyüzünde facia! Havada çarpıştılar: 5 ölü

Bursa'da berber dükkanında dehşet! 1 ölü

Motorine zam geldi, tabela değişti! Bursa'da son durum ne?

Film senaryosunu aratmadı! Dünyaca ünlü profesöre dolan...

Yeni tahliyeler olacak: Örgüt adına işlenen suçlara düz...

Bir şehrimiz sular altında kaldı!

Bursa'da ilham veren bir başarı hikayesi: Kısıtlılıklar...

BUDO seferleri iptal edildi

Bursa'ya ilgi azaldı! İşte yabancıların ilk tercihi...

Bursa'da polisler dakikalarca dil döktü! Bakın ne çıktı...

Bursa'da trafiği rahatlatacak çalışma!

Kredi kartı olan herkesi ilgilendiriyor! Artırıldı

Yakalanmasalar vatandaşa yedireceklerdi! Mide bulandıra...

Bursalılar dikkat! Havalar ısındı ölümler başladı

SGK'dan müjde! Devlet ödeyecek

BURULAŞ duyurdu: O gün hizmet vermeyecek!

Bursa'nın o ilçesinde ilk kez üretildi: Siparişlere yet...

11 mahkum hapishaneden kaçtı!

Ulaşımda hayırlı olsun: O kişilere 3 ay ücretsiz...

Liselere yeni ders geldi! Not verilmeyecek

Bursa'da 3 gün sonra ulaşım ücretsiz! Sefer saatlerine ...

Emeklilik planınızı akıllıca yapın!

Bursa'da 15 yaşındaki çocuğun kahreden ölümü

Ne yaptığını kimse anlamadı! Aracıyla taraftarların ara...

Bursa'da dolandırıcı şebekesi böyle çökertildi! Operasy...

Kimse beklemiyordu: Bir anda karar alındı! Bursa'daki ş...

Bir ilimizde şiddetli deprem meydana geldi!

2008 sonrası memur olanlar EYT'den yararlanabilir mi?

Hesaplar şaştı, zarar büyük! Ünlü giyim devi çalışanlar...

Uludağ'da kriz kapıda! 16 otelin ruhsatları iptal edildi

Bursa Büyükşehir Belediyesi'nde mayıs ayı birinci topla...

Prof. Dr. Ahmet Ercan'dan deprem açıklaması: "Daha büyü...

Kredi faizleri uçtu! Doktor maaşıyla yapılan hesap bile...

Dengeleri değiştirecek silah Türkiye'de üretilecek!

Bursalı SGK uzmanı Özgür Erdursun 'çok kötü oldu' diyer...

Vatandaşlar ona akın ediyor! Bursa'da sürpriz ilgi!

Bu restoran mideniz bulandıracak: Süresiz mühürlendi

Türkiye beşik gibi! Bir ilimizde şiddetli deprem meydan...

Bursa'ya uyarı üstüne uyarı! Kuvvetli geliyor...

Korku evinde korkunç anlar!

Kan donduran olay! Araçla önünü kesip kafasına sıktı

Daha neler göreceğiz? Trafikte pes dedirten anlar!

Bursa'da kapısının önünde silahlı saldırıya uğradı! Pus...

Halı yıkama fabrikasında korkutan olay

Bursa'daki otobüs fabrikasında işçiler ayaklandı!

Bursa'nın ünlü firması tepkilerin odağında!