TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Mehmet Yıldız, geçtiğimiz günlerde Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu üzerinden birçok verinin katmanlar halinde erişime açılmasının önemli ve olumlu bir gelişme olduğunu söyledi.
SEMA ÜSTÜNTAŞ ÇAKAR / BURSADA BUGÜN
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Mehmet Yıldız, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu'nda çok sayıda verinin halka açılmasını değerlendirerek, sistemin hem akademik çevreler hem de vatandaşlar için son derece değerli olduğunu söyledi.
Başkan Yıldız, daha önce de vurguladıkları gibi bilgi ve şeffaflık ilkesinin bu tür platformlarla desteklenmesinin hem akademik çalışmalar hem de konuya ilgi duyan vatandaşlar açısından oldukça faydalı olduğunu belirtti.
Yeni sistemde çevre düzeni planlarından acil durum toplanma alanlarına, izleme ve ölçüm istasyonlarından çığ-taşkın-erozyon verilerine, geçmiş jeolojik afet kayıtlarından jeolojik birim ve fay haritalarına kadar çok sayıda katmanın vatandaşların kullanımına açıldığını söyleyen Yıldız, bu durumun bilinçli toplum oluşturma açısından değerli olduğunun altını çizdi.
"1/25.000 ÖLÇEKLİ HARİTALAR YAKLAŞTIRILDIĞINDA YANILTICI OLABİLİR"
Vatandaşları önemli bir noktada uyaran Mehmet Yıldız, platformda yer alan fay haritalarının MTA tarafından hazırlanmış güncel 1/25.000 ölçekli sayısal haritalar olduğunu hatırlatarak şu uyarıda bulundu:
"Bir haritayı istediğiniz kadar yakınlaştırdığınızda evinizin ya da binanızın detayına kadar görüntü elde edebilirsiniz. Ancak bu, haritanın ölçeğini değiştirmez. 1/25.000 ölçekte bir haritada 1 santim, yaklaşık 250 metreye denk gelir. Bu nedenle 'evimin altından fay geçiyor' gibi sonuçlar çıkarmak doğru değildir. Bu durum sadece fay haritalarında değil, tüm katmanlar için geçerlidir."
"GENEL BİLGİ EDİNMEK İÇİN ÇOK DEĞERLİ BİR KAYNAK"
Yıldız, jeolojik özelliklerin parsel ya da yapı ölçeğinde netleştirilmesinin ancak detaylı zemin etütleriyle mümkün olabileceğini vurguladı. Fay hatlarının ileride daha detaylı çalışılmasıyla platformun daha güçlü hale geleceğini de ekledi.
Buna karşın mevcut sistemin, fay zonlarının genel olarak nerelerden geçtiğini görmek ve gelecek planlamalarında bilgiye dayalı hareket etmek için oldukça değerli olduğunu ifade eden Yıldız, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu'nun toplum için önemli bir kaynak olduğunu söyledi.
Başkan Yıldız, açıklamasında şunları söyledi:
"Geçtiğimiz yıllarda hizmete alınan MTA'nın kendi internet sitesindeki Yerbilimleri Portalı aslında bu tip jeolojik bilgilerin çok daha detaylı şekilde yer aldığı bir platformdur. Hatta bu portalda fayların segment bazında gösterildiğini, bölgelerin daha hassas olarak değerlendirilebildiğini görüyoruz. Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu'na ise bu sistemin daha kısıtlı bir bölümü entegre edilmiş durumda."
"FAY HATLARI TEK ÇİZGİ DEĞİLDİR BİR ALANI İFADE EDER"
Fayların haritalarda görüldüğü gibi tek bir çizgiden ibaret olmadığını vurgulayan Yıldız şöyle devam etti:
"Unutulmamalıdır ki fay hatları hem düşey hem de yatayda bir alanı ifade eden segment yapılar içerir. Bu nedenle detay çalışmaların mikro-bölgeleme, zemin etütleri gibi bilimsel çalışmalarla desteklenmesi gerekir. Ancak bu şekilde bölge bölge, daha lokal ölçekte daha doğru sonuçlara ulaşılabilir."
"YENİ BİLGİ DEĞİL SADECE ERİŞİLEBİLİR HALE GELDİ"
Platformda görülen verilerin yeni bir bulgu olmadığına dikkat çeken Yıldız, "Açıklanan veriler yeni bilgiler değildir. Sadece ulaşılabilir bir ortamda, vatandaşlarımızın da görebileceği bir forma büründürülmüş bilgi katmanlarıdır. Bu veriler risk düzeyini değiştirmez" dedi.
Riskli bölgelere ilişkin değerlendirme yapan Yıldız şu ifadeleri kullandı:
"Bursa'da riskli bölgeler zaten bilinen alanlardır. Kısmen yeraltı suyunun yüksek olduğu gevşek zeminler ve jeolojik açıdan dezavantajlı bölgeler, dağ eteklerinde kütle hareketlerinin görüldüğü alanlar, bunun üzerine mühendislik hizmeti almamış eski yapı stoğu eklendiğinde risk artmaktadır. Bu unsurları bir araya getirdiğinizde riskli bölgeler net olarak ortaya çıkmaktadır."
"DİRİ FAY HARİTALARI GÜNCELLENMELİ"
Büyük ölçekli planlamalarda bu verilerin kritik olduğunu belirten Yıldız, güncelleme ihtiyacına da dikkat çekti:
"Bu veriler planlama için önemli bir taban oluşturuyor. Ancak fay haritalarının ve drift haritalarının güncellenmesi gerektiğinin altını özellikle çizmek istiyorum. Mesela 2023 yılında üç üniversitenin ortak çalışmasıyla tespit edilen Kayapa-Yenişehir Fay Hattı hâlâ bu haritalara işlenmiş değil. Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu'nda da aynı eksikliği görüyoruz. Eksik veri veya eksik bilgi, bizi yanlış değerlendirmelere götürebilir."
Bursa Bölge, 2025.12.02 17:03