İnternet Alışverişlerinde Cayma (İade) Hakkı

Cayma hakkı, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde tüketiciye tanınan ve günlük hayatta birçok alanda tüketiciyi koruyan önemli bir haktır. Tüketicilere herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden, ürünü teslim aldıktan sonra iade etme imkanı tanır. Cayma (iade) hakkı, özellikle internet alışverişlerinde tüketiciler tarafından en sık başvurulan yasal imkanlardan biridir.

Cayma hakkı, internet üzerinden satın alınan ürünlerde tüketiciye 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden siparişi iade etme hakkı tanır. Bunun için tüketicinin ön bilgilendirme formunu okumuş ve mesafeli satış sözleşmesini elektronik ortamda onaylamış olması gerekir. Bu onay genellikle ürün sayfasında ya da ödeme adımında karşımıza çıkan 'Okudum, anladım' veya 'Onaylıyorum' kutucuğunu işaretlemek şeklinde gerçekleşir.

Öte yandan, internet üzerinden satış yapan satıcıların Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği uyarınca 'Ön Bilgilendirme Formu' ve 'Mesafeli Satış Sözleşmesi' bulundurması zorunludur. Tüketicinin cayma hakkına ilişkin bilgilere ön bilgilendirme formunda yer verilmelidir. Aksi halde, 14 günlük cayma süresi 1 yıla kadar uzar. Üstelik satıcı ile tüketici arasında uyuşmazlık çıktığında, tüketicinin bu konuda bilgilendirildiğini ispat yükü de satıcıya aittir.

Tüketici cayma hakkını kullanmak istediğinde satıcıya bildirim yapmalı ve on gün içerisinde ürünü iade etmesi gerekmektedir. Aynı şekilde satıcı da 14 gün içerisinde ödenen bedeli tüketiciye iade etmek zorundadır. Satıcı ücret iadesini 14 gün içinde yapmadığı takdirde tüketici, Tüketi Hakem Heyetine başvuruda bulunabilir.

Tüketici, bazı ürünlerde cayma hakkını kullanamaz. Bu ürünler Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği'nin 15. Maddesinde sayılmıştır:

• Son kullanma tarihi kısa olan ve çabuk bozulabilen ürünler
• Altın ve gümüş gibi finans piyasalarında yaşanan dalgalanmalara göre fiyatı değişebilen ürünler
• Ambalajı açılmış gazete, dergi gibi basılı yayınlar,
• Ambalajı açılmış cep telefonu, tablet, bilgisayar, ses ve görüntü ürünleri, CD, DVD
• Kişiye özel olarak üretilen ürünler
• Ambalajı açılmış olan iç çamaşırı, küpe gibi iadesi hijyen açısından uygun olmayanlar ürünler

Kısaca; Tüketici internet üzerinden aldığı ürünü 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden cayma hakkını kullanarak iade edebilir. Ancak bu ürünün cayma hakkı kapsamında iade edilemeyen ürünlerden olmaması gerekir. Tüketici cayma hakkını kullanmak istediğinde satıcıya bildirim yapmalı ve 10 gün içerisinde ürünü iade etmesi gerekmektedir. Buna karşılık satıcı da 14 gün içerisinde ödenen bedeli tüketiciye iade etmek zorundadır.