Son günlerde Gemlik Körfezi'nde yeniden gözlemlenen müsilaj oluşumu, bölgedeki çevresel sorunları ve Marmara Denizi ekosistemini tekrar gündeme getirdi. Peki, Bursa'da müsilaj tehlikesi neleri tehdit eder?
SEMA ÜSTÜNTAŞ / BURSADA BUGÜN
Bursa Uludağ Üniversitesi'nden Çevre Mühendisi Efsun Dindar, Bursada Bugün'e Bursa'daki müsilaj tehlikesini anlattı.
"BALIKÇILIK VE TURİZM FAALİYETLERİ AÇISINDAN TEHDİT OLUŞTURMAKTA"
Müsilaj (deniz salyası), denizdeki fitoplanktonların, özellikle dinoflagellat türlerinin, çevresel stres faktörlerine yanıt olarak aşırı polisakkarit üretmesiyle oluşan yapışkan ve jelatinimsi bir madde olduğunu söyleyen Bursa Uludağ Üniversitesi'nden Çevre Mühendisi Efsun Dindar, "Bu oluşum genellikle deniz suyu sıcaklıklarının artışı, deniz yüzeyindeki durağanlık, besin maddelerinin (özellikle azot ve fosfor) aşırı yüklenmesi ve antropojenik kirlilikle ilişkilidir. Gemlik Körfezi'nde son dönemde tekrar gözlemlenen müsilajın başlıca sebepleri arasında, küresel iklim değişikliğine bağlı olarak artan deniz suyu sıcaklıkları, körfezin sınırlı su sirkülasyonu nedeniyle durağan yapısı ve bölgedeki yoğun endüstriyel ve kentsel faaliyetlerden kaynaklanan atık yükü yer almaktadır. Bu bağlamda, özellikle ileri arıtma yapılmadan gerçekleştirilen derin deniz deşarjları önemli bir sorun teşkil etmektedir. Bu deşarjlar, ilk etapta akıntılar sayesinde etkisiz gibi görünse de, zamanla deniz tabanında ve su kolonunda besin elementlerinin birikmesine, böylece ötrofikasyon ve müsilaj oluşumu gibi ikincil sorunlara neden olmaktadır. Bununla birlikte, körfeze dökülen kirlilik yükü taşıyan nehirler de ekosistemdeki dengesizliğin başlıca unsurlarındandır. Özellikle tarımsal faaliyetlerden ve yerleşimlerden gelen yüzey akışlarıyla taşınan azot ve fosfor, nehirlere karışarak körfeze ulaşmakta ve müsilaj oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Bu durum, sadece deniz ekosistemi için değil, aynı zamanda kıyı alanlarında yürütülen balıkçılık ve turizm faaliyetleri açısından da tehdit oluşturmaktadır" dedi.
"BÜTÜNCÜL BİR YAKLAŞIMLA ELE ALINMALIDIR"
"Müsilaj, deniz yüzeyini kaplayarak güneş ışığının su altına geçişini engellemekte, bu da fotosentez yapan organizmaların faaliyetini kısıtlayarak sudaki çözünmüş oksijen miktarını düşürmektedir" diyen Çevre Mühendisi Efsun Dindar, "Oksijen yetersizliği (hipoksi) sonucu balık ölümleri ve bentik organizmaların yok oluşu gibi ekolojik felaketler yaşanabilmektedir. Ayrıca müsilaj, patojen mikroorganizmaların taşınmasına da aracılık edebileceğinden, insan sağlığı açısından da potansiyel bir risk oluşturmaktadır. Bu sorunun çözümüne yönelik olarak, başta atık su arıtma altyapılarının güçlendirilmesi, evsel ve endüstriyel atıkların denize bırakılmadan önce etkin bir şekilde arıtılması, derin deniz deşarjlarının çevresel etkilerinin yeniden değerlendirilmesi ve sınırlandırılması gerekmektedir. Nehirlerin taşıdığı kirlilik yüklerinin azaltılması amacıyla havza bazlı su yönetimi stratejilerinin uygulanması da büyük önem taşımaktadır. Ayrıca Marmara Denizi'nde bütünleşik su kalitesi izleme sistemlerinin yaygınlaştırılması ve iklim değişikliği ile mücadeleye yönelik stratejik eylem planlarının güçlendirilmesi, uzun vadeli çözümün temelini oluşturmaktadır.
Toplumun da bu süreçte bilinçli davranması, deniz kirliliğini artıracak bireysel ve toplumsal uygulamalardan kaçınması, yerel yönetimlerin ve merkezi idarenin alacağı önlemlere destek vermesi gerekmektedir. Müsilaj, yalnızca çevresel değil aynı zamanda ekonomik ve sosyal etkileri de olan çok yönlü bir sorundur ve bütüncül bir yaklaşımla ele alınmalıdır" ifadelerine yer verdi.
Bursa Bölge, 2025.04.10 11:37