Birşey değişeceğinden değil ama en azından haberiniz olsun

Asgari ücret ne kadar olacak? Memur ve emekli ne alacak? Ekmek 7,5 lira mı olacak? Doğalgaz, akaryakıt ve elektriğe zam gelecek mi? Dolar, euro daha gider mi? Bunlara benzer onlarca sorunun içinde boğuşarak geçiriyoruz günlerimizi. Ha bir de seçimler. Kim aday olur, seçimler ne zaman yapılır?  Böyle geçip gidiyor işte zaman. 

Tüm bunlar olurken, Ankara'da siyaset tıkırında. Çünkü, kamuoyunda bunlar konuşulurken, Meclis'te arada da bir yasa geçti. TBMM Başkanlığı'na Ekim'de sunulan 2022 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu yasalaştı. Böylece
her yıl bütçe tasarısında merak edilen maddelerden biri de yani siyasi partilere yapılacak hazine yardımları da ortaya çıktı. 

Malum, Siyasi partilere her sene Hazine'den yardım yapılıyor. Seçim kanununda siyasi partilere yapılacak toplam yardım, "bütçe gelirlerinin beş binde ikisi". Ancak; Milletvekili seçimi yapılan yıllarda bu miktar tam üç kat artırılıyor. 

3 KAT SEÇİM BONUSU 

Bu şu demek; 2023 bütçesinde gelirler toplamı 3 trilyon 762 milyar 439 milyon 808 bin lira. Yani; siyasi partilere yapılacak Hazine yardımı da bu hesapla, 1 milyar 504 milyon 976 bin TL olacak. 

Ama bir dakika; 2023 Milletvekili seçim yılı olması nedeniyle bu rakam üç katına, yani 4 milyar 514 milyon liraya çıkarılacak.

Bir saniye; tüm partiler mi alıyor? Hayır. 

Seçimlere katılmış ve ülke barajını geçmiş olan partiler Hazine yardımından yararlanabiliyor. Seçimlerde yüzde 3 üzerinde oy alan partilere de en düşük Hazine yardımı alan partiye ödenen yardım ile partinin aldığı oy sayısına göre hesap ediliyor.

DİREKT HESABA YATIYOR

Yasa gereğince siyasi partilere yapılacak yardımlar bütçe yürürlüğe girdikten sonra ocak başında Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirleniyor ve en geç 10 Ocak'a kadar siyasi parti hesaplarına yatırılıyor. Yasada öngörülen beş binde ikilik kısım, 1 milyar 504 milyon 976 bin TL partilere pay edilerek hesaplara hemen yatırılacak. Kalan kısım ise seçim takvimi belli olduktan sonra siyasi partilere ödenecek.

KİM NE ALACAK? 

Bu durumda, seçimlerde en yüksek oyu alan Ak Parti Hazine'den de en büyük yardımı alacak. 10 Ocak'ta AK Parti'nin kasasına 653.8 milyon TL girecek. Hazine'den CHP'ye 348 milyon, HDP'ye 179.8 milyon, MHP'ye 170.5 milyon, İYİ Parti'ye ise 153.1 milyon gelecek.  

Basındaki detaylı haberlere göre; Seçim takvimi açıklanınca iki kat daha yardım gelecek ve siyasi partilere, ocak ayı ortası gibi, almış oldukları yardımın iki katı kadar daha yardım yapılacak.

Bu durumda ise Ak Parti'ye, 1.3 milyar TL, CHP'ye 695.9 milyon TL, HDP'ye 359.7 milyon TL, MHP'ye 341 milyon TL, İYİ Parti'ye ise 306.1 milyon TL ödeme yapılacak. 

Böylece; 2023'de Ak Parti'ye toplam 1 milyar 961.3 milyon TL, CHP'ye 1 milyar 43,9 milyon TL, HDP'ye 539.5 milyon TL, MHP'ye 511.5 milyon TL, İYİ Parti'ye de 459.2 milyon TL Hazine yardımı yapılmış olacak.

PEKİ YA DİĞERLERİ? 

Tabii doğal olarak ne oluyor? Bu istenen şartların altında kalan siyasi partiler ya hazine yardımının tamamen kesilmesini ya da kendilerine de bu pastadan pay verilmesini istiyorlar. Yani eşitlik istiyorlar. 

Peki dünyada bu şekilde devletten yardım alan siyasi partiler var mı? Almanya'dan İngiltere'ye Finlandiya'dan Fransa'ya kadar dünyada bunun örneklerini görmek mümkün. 

Ancak daha esnek ve tüm siyasi partilere hazine yardımı verebilmenin en azından belirli ölçülerde önünü açan sistemler dikkati çekiyor. 

Sonuçta hazineden verilen bu pay milletin parası. Doğal olarak millet de kendi vergilerinden oluşturulan bütçeden kendi desteklediği partilere de belirli oranlarda bir destek verilmesini bekleyebilir. 

Tabii ki devletin yaptığı bu destek sonrasında, harcamalar da devletin ilgili kurumları tarafından takip edilmeli.

Ama sanki böyle gelmiş böyle gider bir izlenim var. Gücü olan kuralı koyar misali. Ne zor işler. 

Sağlıkla Kalın...