Aman spekülasyonlara dikkat!

Bugün itibarı ile koronavirüs artık günden güne katlanarak büyüyen rakamlarla giderek dev bir tehdite döndüğünü iyice hissettirmeye başladı. 

Dünyada herşeyi herkesi, psikolojileri allak bullak eden bu salgında, neredeyse bir hafta önce görülen ilk vakanın ardından Türkiye'de hasta sayısı dün gece 100'e yaklaştı. Maalesef ilk vatandaşımızı da kaybettik. 

SEFERBERLİK

Türkiye başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere tüm sağlık çalışanları, ilgili birimlerle elinden geleni yapmaya çalışıyor. Uyarılar,  yurtdışından gelenlere karantina ve sürekli olarak hastalığa yakalanmamak için bilimsel duyurular her kanaldan yapılıyor. 

ALGILAR AÇIK 

Farkındalık ve hassasiyet yaratılması için muazzam tedbirler devrede. Devletin kanunları ile kolluk kuvvetleri de karantina kurallarını uygulatmaya gayret ediyor.  Herkes hassas. Algılar açık. Sokaklar bomboş. Ve hepimiz her habere algıda açık hale geliyoruz. Ne olacak diye herşeye bakıyoruz, okuyoruz. 

AMAN DİKKAT

Ama sosyal medyada başta olmak üzere araya sıkışan kötü niyetli, insanları mutsuz etmeye çalışan, kafa karıştıran, bilgi kirliliği yaratan o kadar yalan haber var ki.  İşte bunlara dikkat etmek gerekir. 

Bu konuda medyada gerçekten bu kirliliğe karşı mücadele eden çok ciddi ekipler var. Teknolojiye ve bilgiye hakim yetenekli gençlerin oluşturduğu bu gruplardan biri de teyit.org

Dün sitenin Şef Editörü Gülin Çavuş ile konuştum. İnanılmaz şeyler anlattı. Gerçi sitelerini de takip ediyorum ama kendisini dinleyince son günlerde çoğumuzun dikkatini çeken, konuşulan hatta gündem olan bazı haberlerin nasıl yalan yanlış nasıl tuzak olduğunu bir kez daha gördüm. Sizlerle de paylaşmak istedim. 

Gelin şimdi teyit.org sitesinden o çok konuşulan haberlere ve gerçeklere bakalım; 

RONALDO OTELİ 

İtalya'nın Juventus takımının oyuncusu Cristiano Ronaldo'nun, kendisine ait otelleri yeni koronavirüs (Covid-19) hastalarının tedavi edilmesi için hastaneye dönüştürmeye karar verdiği iddia edildi. Aynı iddiada doktorların maaşlarını Ronaldo'nun ödeyeceği de belirtildi. İçerik, yurtdışı sitelerinde yayılmaya başladıktan sonra, Türkiye'de bir çok popüler sitede de gazete de haber oldu.

Ancak Ronaldo'nun böyle bir açıklaması yok ve ortaklarından Pestana Group'un yetkilileri iddiayı yalanladı. Paylaşımı yapan ilk kaynaklar da haberi kaldırmış.

Cristiano Ronaldo'nun sosyal medya hesapları kontrol edildiğinde, futbolcunun böyle bir açıklama yapmadığı görülüyor. Ronaldo izolasyon süreciyle ilgili kamuoyunu bilgilendirmiş, ancak otellerin hastaneye dönüştürülmesiyle ilgili bir paylaşımı yok.

HASTALIK TEŞHİS YALANI

Sosyal medyada yeni koronavirüsün (Covid-19) akciğere inmeden önce dört gün boyunca boğazda kaldığı ve kuru öksürüğe neden olduğu iddia edildi.  15 Mart 2020'de Twitter'da paylaşılan bir gönderi yaklaşık 24 bin retweet ve 45 bin beğeni aldı. Ancak iddia doğru değil. Koronavirüsün dört gün boğazda kaldığıyla ilgili bir bulgu bulunmuyor. Tavsiye edilen sirke, sıcak su ve tuzun da virüsün yol açtığı Covid-19 ile mücadelede etkili olduğuna dair hiçbir bilimsel resmi kurumsal çalışma yok. 

KUZEY KORE YALANI

İddiaya göre, Kuzey Kore'de Covid-19'a yakalanan iki kişi idam edildi. Bir kullanıcı tarafından 13 Mart 2020'de Twitter'da Kuzey Kore Devlet Lideri Kim Jong-un fotoğrafıyla birlikte paylaşılan iddia, kısa sürede çok konuşuldu. 

Ancak Kuzey Kore'de Covid-19 bulaşan iki kişinin idam edildiği iddiası doğru değil. İçerik parodi bir hesap tarafından üretilmiş ve gerçek sanılmış. 

UYDURMA YASAK HABERİ

Türkiye'de Covid-19 salgınıyla mücadele için ulusal düzeyde önlemler alındı. Ancak, WhatsApp gruplarında dolaşan bir iddiaya göre Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı kadınların altın ve çay günlerini yasakladı. 

İddiaya eşlik eden metinde, yasağın 15 Mart 2020'den itibaren üç hafta geçerli olacağı yazıyor. Metinde Bakanlar Kurulu ve Diyanet İşleri Başkanlığı'nca alınan bir ortak karardan bahsediliyor, altın ve çay günlerinde yapılanların "günah" olduğu ifade ediliyor. İddia konusu belgeye göre, yasağa uymayanlar hakkında cezai işlem başlatılacak.  Ancak iddia doğru değil. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı böyle bir karar yayımlamadı. Bakanlığın 14 Mart 2020'de yayımladığı son genelgede, altın ve çay günlerinden bahsedilmiyor. 

KORKU YARATAN ASILSIZ BELGE

Sosyal medyada ve WhatsApp gibi kapalı mesajlaşma gruplarında paylaşılan ve Teyit'e de ihbar olarak gönderilen bir görselin Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün "gizli" ibaresiyle yayınladığı bir genelge olduğu iddia edildi. Metnin içinde dört madde yer alıyor, kamu hayatını düzenleyen birçok değişiklik yapılmasına karar verildiği belirtiliyordu. Sokak dahil yasaklar kapıdaydı. 

BİLİN BAKALIM İMZA KİMİN? 

Birçok yazım ve imlâ hatası barındıran belge, Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te belirtilen kurallara da uymuyor. Ve ekteki metin Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne ait değil. Genel Müdürlük metnin sahte olduğunu Teyit'e açıkladı. Asıl trajikomik olan ise metinde yer alan imza ise, eski dünya ağır sıklet boks şampiyonu Vitali Klitschko'nun.

Durum böyle sevgili okurlarımız. Lütfen resmi ve bilimsel kurumlara ve isimlere itibar edelim.

Sağlıcakla kalın. İyi olun, ülkemiz iyi olsun...