Parite, enerji krizi ve resesyon

Geçtiğimiz hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarihinin en yüksek faiz artışını yaptı. 75 baz puanlık faiz artışı ile beraber bir süreden bu yana Dolar lehine hareket eden Euro/Dolar paritesi de yeniden Euro lehine dönüş yaparak 1,01 seviyesine kadar yükseldi.

Paritenin bu durumu elbette Türkiye için iyiye işaret ediyor. Ancak hem Dolar hem de Euro'nun artmaya devam etmesi pek çok açıdan işleri zorlaştırıyor. Euro/Dolar paritesinin Türkiye için neden önemli olduğunu yine bu köşede sizlere detaylı bir şekilde iletmiştim. Ancak yeri geldiği için kısaca hatırlatayım. Türkiye'nin hammadde ve enerji maliyetleri Dolar cinsinden ithalata bağlıyken ihracatı ağırlıklı olarak Euro cinsinden. Paritenin düşmesi veya terse dönmesi bu açıdan Türkiye'ye zarar veriyor.

ECB'nin faiz kararının ardından Avrupa Birliği üyesi ülkelerdeki resesyon endişeleri de giderek daha fazla artıyor. Hali hazırda yaşanan enerji krizine bağlı olarak şimdiden pek çok sanayi tesisinin üretimini durdurduğunu ve pek çoğunun da kışın üretimi durdurma üzerine planlar yaptığını biliyoruz. Açıkçası bu durum da Türkiye'nin aleyhine zira Türkiye'nin toplam dış ticaretinin yarıya yakını Avrupa Birliği üyesi ülkelerle.

Resesyondan bahsetmişken gelen sinyallere de göz atmakta fayda var. Aşağıdaki grafikte Avrupa Birliği üyesi ülkelerde tüketilen sanayi elektriğinin aylık bazdaki değişimini görüyorsunuz.

Grafikteki noktalı çizgi 2022 yılında aylık bazda sanayide tüketilen elektriğin 2018-2021 yılları ortalamasına oranının gösteriyor. Turuncu sütunlar ise 2022 yılındaki aylık tüketim miktarlarını ifade ediyor.

Son verilere göre Temmuz ayında sanayide tüketilen elektriğin 2018-2021 yılı ortalamasının %21,3 altında olduğunu görüyoruz. Yani Avrupa sanayisi yavaşlıyor. Bu veri resesyon endişelerinin ne denli haklı olduğunun da önemli bir göstergesi niteliğinde.

Önümüzdeki günlerde yeniden ECB faiz kararlarını konuşmaya devam edeceğiz. Çünkü ECB Başkanı Lagarde'nin açıklamalarına göre 75 baz puanlık faiz artışı son değil. Takip eden aylardaki enflasyon verisine bağlı olarak ECB faiz artırmaya devam edecek. Öte yandan Amerikan Merkez Bankası Fed de bir yandan faiz artırıyor diğer yandan bilanço daraltmaya devam ediyor. Dolayısıyla TL'ye karşı hem Euro hem Dolar tarafındaki yukarı yönlü riskler artarak devam ediyor.