Küresel gıda fiyatları hız kesti ama...

Bir süredir tüm dünyanın gündemindeki en önemli konuların başında küresel gıda fiyatları geliyor. Tüm ülkelerin enflasyonunu yukarı iten ve tarihi yüksek oranlara getiren en önemli etken enerji fiyatları ile beraber gıda fiyatları.

Daha önceki yazılarımda da belirttiğim üzere küresel gıda fiyat hareketlerini Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (UN FAO) Gıda Fiyat Endeksi'nden takip ediyoruz. FAO'nun son verilerine göre endeks hız kesmiş görünüyor. Endeks son iki aydır çok yavaş bir şekilde geriliyor.

Endeksin genelinde yaşanan düşüşün ağırlıklı olarak bitkisel yağlardaki belirgin düşüş ve süt ürünleri endeksindeki hafif gerilemeden kaynaklandığını görüyoruz.

Alt endekslere baktığımızda Tahıl Fiyat Endeksi bir önceki aya göre %5,6 ve bir önceki yıla göre %56,2 artan buğday fiyatlarının etkisi ile Mayıs ayında %2,2 artmış.

Bitkisel Yağ Endeksi ise bir önceki aya göre %3,5 düşmüş durumda. Ancak halen bir önceki yılın oldukça üzerinde. Süt Ürünleri Endeksi'ndeki düşüş de %3,5 seviyesinde. Diğer yandan Şeker Fiyat Endeksi'ndeki gerileme %1,1 olurken Et Ürünleri Endeksi %0,6 oranında artmış.

Alt endekslerdeki gelişmeler yukarıdaki gibi olurken gıda fiyat endeksinin genelinde 2 aydan bu yana devam eden düşüş sizleri yanıltmasın. Zira tarım ürünleri girdi maliyetlerini artıracak şekilde enerji fiyatlarındaki artışın önümüzdeki dönemde de devam edeceğini öngörüyoruz. Bununla birlikte bazı büyük üretici ülkelerin uyguladığı ihracat yasakları genişleyerek devam ediyor. Ayrıca Rusya-Ukrayna Savaşı halen devam ediyor.

Bu süreçte belki de tek olumlu haber Türkiye ile Rusya'nın Ukrayna tahılının limanlardan çıkışına yönelik plan üzerinde anlaşmaya varması. Eğer böyle bir anlaşma uygulanırsa tahıl yüklü gemilere Odesa'dan Karadeniz'deki tarafsız sulara kadar Türk gemilerinin, buradan İstanbul Boğazı'na kadar ise Rus savaş gemilerinin eşlik etmesi planlanıyor. Bu şekilde uluslararası piyasalara sağlanacak tahıl arzı fiyatların artış hızını yavaşlatabilir.

Ancak görünen o ki enerji fiyatları önümüzdeki dönemde hızla yükselecek ve bu durum da gıda fiyatlarını yukarı itmeye devam edecek. Bu konuya FAO Başekonomisti Torero da; "Enerji fiyatlarında artış devam ettikçe, gıda enflasyonunda yükseliş sürecek" diyerek dikkat çekiyor.