İl bazında GSYİH ve Bursa'nın mevcut durumu

Geçen hafta içinde TÜİK 2020 yılının tamamı için iller bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) rakamlarını açıkladı. Peki her zaman duyduğunuz bu kavramın ne anlama geldiğini biliyor musunuz?

GSYİH, bir ülkedeki belirli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerden dolayı oluşan katma değere ilişkin standart bir ölçüdür. GSYİH, bir önceki döneme göre artış göstermişse buna ekonomik büyüme diyoruz.

Diğer yandan TÜİK kişi başına GSYİH rakamını da hesaplamaktadır. TÜİK'e göre; Kişi başına GSYİH, cari fiyatlarla tahmin edilen gayrisafi yurtiçi hasıla büyüklüğünün yıl ortası nüfus tahminine bölünmesi ile Türk Lirası cinsinden elde edilir. Hesaplanan bu değerin ortalama Amerikan Doları kuruna bölünmesi ile dolar değeriyle kişi başına gayrisafi yurtiçi hasıla rakamına ulaşılmaktadır.

Son olarak il bazında GSYİH ile ilgili bilgileri paylaşayım. İl Bazında GSYİH, il düzeyinde yaratılan katma değere vergilerin eklenmesi ve sübvansiyonların çıkarılmasıyla bulunan değerdir. Bunu yıl ortası il nüfus tahminine böldüğümüzde İl Bazında Kişi Başına GSYİH rakamına ulaşırız.

TÜİK'in hesaplamalarına göre il bazında GSYİH'dan en büyük payı her zamanki gibi İstanbul'un aldığını görüyoruz. İstanbul'un ardından ise Bursa; Ankara, İzmir ve Kocaeli ile birlikte GSYİH'dan en yüksek pay alan ilk 5 ilden birisi.

Bursa'nın ilk 5'e girmesinde sırasıyla sanayi, gayrimenkul faaliyetleri ve hizmetler sektörünün katkısı yoğun. Aşağıdaki grafikte Bursa'nın hem TL hem de ABD Doları bazında kişi başına düşen GSYİH rakamlarını görüyorsunuz. Bursa'nın TL bazında 2009 yılından itibaren kişi başına geliri hızlı bir şekilde artarken Dolar bazında ise döviz kurundaki yükseliş trendine bağlı olarak düşüş yaşandığını görüyoruz. Ancak yine de son 9 bin 376 dolarlık rakam Türkiye ortalaması olan 8 bin 598 dolardan oldukça yüksek olarak gerçekleşmiş.

2021 yılında Bursa'da en çok büyüyen sektörler ise sırasıyla; 'bilgi ve iletişim', 'finans ve sigorta faaliyetleri', 'tarım, ormancılık ve balıkçılık' ve 'gayrimenkul faaliyetleri' olmuş. Diğer yandan en büyük daralmanın inşaat sektöründe olduğunu görüyoruz.