Enflasyon, gıda enflasyonu ve yıl sonu beklentileri

Dün TÜİK, Ağustos ayına ilişkin enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜİK'in hesaplamalarına göre Ağustos ayında enflasyon bir önceki aya göre %1,46 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %80,21 olarak gerçekleşti.

Ağustos ayında yıllık en yüksek artışın %166,87 ile ulaştırma grubunda olduğunu görüyoruz. Ancak yine Ağustos ayında aylık bazda baktığımızda enflasyonun beklentilerin altında kalmasını da yine ulaştırma grubu sağlamış durumda. Zira ana harcama gruplarında ulaştırma grubundaki değişim oranı -1,78% olarak gerçekleşmiş. Geçtiğimiz ay gerçekleşen benzin ve motorin grubundaki indirimlerin bu ayki enflasyona olumlu yansıdığını görüyoruz.

Öte yandan aşağıdaki grafikte de göreceğiniz üzere enflasyonun bir süreden bu yana aylık bazda hız kaybettiğini görüyoruz. Bu durum yıllık enflasyon eğrisinin de yavaş yavaş düzleşmesine katkı sağlıyor.

Son enflasyon rakamında dikkatimi çeken bir diğer detay da gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu. Gıda grubu vatandaşların harcamalarında önemli bir yer tutuyor. Bu yüzden enflasyon sepetinde de gıda ve alkolsüz içecekler grubunun payı %25,3 gibi önemli bir paya sahip. Yani sepetin dörtte biri gıda ve alkolsüz içeceklerden oluşuyor.

Ağustos ayı TÜFE verilerine göre; bu gruptaki fiyat artışı aylık bazda %0,85 olurken yıllık bazdaki artış %90,25 olmuş durumda.

Gıda enflasyonu tarafında bir süreden bu yana devam yıllık yükseliş, uzun bir aradan sonra ilk kez hız kesmiş oldu ve bu ay yıllık bazda bir gerileme gördük. TÜFE'nin beklentilerin altında kalmasında bu durumun da önemli ölçüde katkı sağladığı söylenebilir.

Veriler bu şekilde iken güncel bir konu olan OVP yani Orta Vadeli Plan'daki yıl sonu enflasyon hedefine de bakalım. Bir önceki OVP'de 2022 yıl sonu enflasyon hedefi %9,8 olarak belirlemişti. Yeni ilan edilen OVP'de ise bu oran %65. Her ne kadar çok ciddi bir sapma olarak algılansa da aslında mevcut konjonktüre bakıldığında söz konusu hedefin daha ayakları yere basan bir oranda ilan edildiği söylemek mümkün. Her ne kadar söz konusu oran Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi'ndeki cari yıl sonu enflasyon beklentisi olan %70,60'nın altında olsa da önceki OVP'deki orana görece olarak daha makul bir seviyeye işaret ediyor.

Diğer yandan benim enflasyon konusundaki karamsar tutumum devam ediyor. Bunda hem küresel enerji fiyatları tarafındaki olumsuz beklentilerimin hem de döviz kuru tarafında geleceğe yönelik öngörülerimin etkisi yoğun. Ancak yine de 2022 Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayının güçlü baz etkisi ile manşet enflasyonda belirgin bir gerileme bekliyorum.