Emtia fiyatlarındaki dalgalanma ne kadar sürecek?

Dünya ekonomisi uzun süredir toparlanmaya çalışıyor. Ancak kalıcı toparlanma için gerekli koşullar bir türlü oluşmuyor. Dahası her geçen gün yeni bir sorun ya da evvelki bir sorunun yan etkisi piyasaları olumsuz etkiliyor.

Elbette alınan tedbirler, atılan adımlar ve yapılması planlanan başlıklar var. Fakat bazı zamanlarda alınan tedbirler yetersiz kalıyor, bazı zamanlarda atılan adımlar yeterli olmuyor ve çoğu zaman da evdeki hesap çarşıya uymuyor.

Geçtiğimiz haftalarda batan ABD'nin on altıncı büyük bankası Silicon Valley Bank'ın (SVB) piyasalar üzerindeki olumsuz etkisi devam ederken Credit Suisse'de yaşananlar krizin yayılmasına ilişkin korkuları da beraberinde getiriyor.

Her ne kadar yetkililer olayın kontrol altında olduğunu iddia edip süreci yumuşatmaya çalışsalar da piyasa tepkilerine bakarak diğer aktörlerin yetkililerle aynı fikirde olmadığını görüyoruz.

Piyasanın finansal sistemi bu denli etkileyen meselelere ilk tepkisi petrol ve altın fiyatlarına yansıyor. Eğer piyasa aktörleri geleceğe ilişkin ekonomik durgunluğu da içeren olumsuz bir algıya kapılırlarsa ilk olumsuz fiyatlama petrol fiyatlarında görülüyor.

Mesela Brent petrolün varil fiyatı 70,13 dolara kadar gerileyerek 20 Aralık 2021 tarihinden bu yana en düşük seviyeyi gördü. Her ne kadar bankacılık krizine yönelik alınan önlemlerle piyasanın rahatladığına ilişkin bir algı oluşturulmaya çalışılsa da Brent petrol vadeli fiyatının halen bir krizin ve o krize bağlı bir resesyon beklentisinin etkisi ile oluştuğunu söyleyebiliriz.

Diğer yandan ons altın fiyatı kritik eşik olan 2000 doları aştı. Her ne kadar ons altın fiyatı şu sıralarda 2000 doların altına sarksa da piyasaların bir krizi fiyatladığında altın fiyatının yükseldiğini biliyoruz. Öte yandan altın ons fiyatının Ağustos 2020'de 2031 dolara kadar yükseldiği dönemin pandeminin etkilerin en yoğun hissedildiği ve parasal genişlemenin hızlandığı dönem olduğunu da not edelim. Yani şu anki fiyatlamalar anomali fiyatlamaları sinyallerine işaret ediyor.

Küresel ekonomideki kriz risklerine ilk ve en hızlı tepkiyi veren altın ve petrol cephesindeki gelişmeler bu şekilde iken akla bu dalgalanmanın ne zaman sona ereceği sorusu geliyor. Zira bankacılık krizine karşı alınan tedbirlerin piyasaları tam anlamı ile ikna ettiğini söylemek güç. Diğer yandan bankacılık krizi ile mücadele etmek için akla ilk gelen likidite sağlama mekanizması da enflasyonla mücadele politikasının özü ile çelişiyor.

Özetle merkez bankalarının veri odaklı politika belirlemek zorunda kaldıkları bu dönemde atacakları adımların emtia piyasalarındaki volatiliteyi de körüklemesi ihtimali yüksek. Yani önümüzdeki dönemde uzun bir süre özellikle petrol ve altın fiyatlarında ciddi dalgalanmalarla karşı karşıya kalabiliriz.