Bu yılın muhasebesi gelecek yılın beklentisi! 2023 yaklaşırken...

Yeni yıl sayılı günler kaldı. Her yıl sonu olduğu gibi bu yıl sonu da mevcut yıla ilişkin muhasebeler yapılırken bir sonraki yıl için de beklentiler şekillenmeye başlıyor.

Ancak bu kez iş önceki dönemler gibi kolay görünmüyor. Zira 2023 yılına ilişkin belirsizlikler gün geçtikçe daha da artıyor. Bu belirsizliklerin başında ABD Merkez Bankası Fed var. Çünkü Fed'in politikası genel itibariyle belli olsa da oranlar ve hız konusundaki belirsizlik piyasaları dalgalandırmaya devam ediyor. Borsalar düşüyor çıkıyor, emtia fiyatları dalgalanıyor ve özellikle Dolar Endeksi'ndeki hareketler diğer ülkelerin merkez bankalarının işlerini zorlaştırıyor.

Diğer yandan her ne kadar haber bültenlerinde eskisi kadar yer bulmasa da Rusya-Ukrayna Savaşı devam ediyor. Dahası Rusya-Ukrayna Savaşı'na bağlı gelişmelerin yeni etkileri de piyasaları etkiliyor. Örneğin dün AB üyelerinin ardından G7 ülkelerinin de Rus petrolüne tavan fiyat uygulaması getirmesi konusu önümüzdeki günlerde petrol piyasasında pek çok sıkıntıyı da beraberinde getirecek gibi görünüyor.

Henüz etkileri tam anlamıyla hissedilmese de AB'nin bu kış yaşayacağı doğalgaz sıkıntısının piyasalar ve ekonomiler üzerindeki etkisinin ne olacağını henüz hiç kimse kestiremiyor. Ancak öncü göstergeler AB ekonomilerinin ciddi daralma yaşayacağına hatta bu daralmanın 2-3 çeyrek devam ederek bir resesyona dönüşeceğine işaret ediyor.

Çin tarafında ise kapanmalar meselesi bir süre daha gündemde kalmaya devam edecek. Çin'in "sıfır covid" stratejisi kapsamında attığı adımlar neticesinde büyük şehirler de dahil olmak üzere uzun süreli kapanmalara gidilmesi tedarik zincirlerindeki mevcut problemleri de derinleştirecektir. Özellikle geçen sene çokça gündeme gelen "çip krizi" benzeri sıkıntıları bu dönemde daha fazla görme ihtimalimiz artıyor.

Diğer yandan küresel ekonominin zayıflaması ve küresel ticaretteki problemler "ticaret savaşları" konusunun da 2023 yılında daha fazla gündeme geleceğine işaret ediyor. Örneğin tam da bugün Çin Devlet Başkanı'nın Suudi Arabistan ziyareti var. Küresel enerji piyasalarında belirsizliğin sürdüğü ve Suudi Arabistan'ın petrol konusunda ABD'nin telkinlerine(!) uymadığı bu dönemde Çin'in ziyaretinin sonuçları beklenen de çok daha fazla tartışmaya neden olabilir.

Elbette Türkiye ekonomisinin tüm bu gelişmelerden etkileneceğini biliyoruz. Buna ilave olarak içeride de bazı konular 2023 yılında gündemde olacak. İlk çeyrekte asgari ücret konusunun etkilerini konuşacağız. Zira kayda değer bir artış kapıda. Diğer yandan EYT meselesinin iş dünyasındaki etkilerine bakacağız. Çünkü EYT'nin yasalaşmasının ardından işletmelere oluşturacağı kıdem tazminatı yükünün etkileri ve bu kıdem tazminatlarının nasıl finanse edileceği meselesi gündemde olacak.

AB pazarının daralmasının etkilerini de göreceğiz. Çünkü Türkiye'nin toplam dış ticaretinin yarıya yakını AB ile. Daha önceki yazılarımda yazdığım üzere öncü göstergeler sanayi üretiminde yavaşlamaya işaret ediyor. Konuyu detaylandırmak mümkün ancak özetle küresel ekonomideki tartışmaların 2023 yılında farklılaşarak yoğunlaşacağını öngörebiliriz.