Taş Baskı Hüsn-i Hatlar sergisi

Bursa'da inşa edilen son padişah külliyesi olan Muradiye Külliyesi içerisinde yer alan Muradiye El Yazmaları Müzesi, ressam ve koleksiyoner Malik Aksel'in Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne bağışladığı eserlerden oluşan "Taş Baskı Hüsn-i Hatlar" sergisine ev sahipliği yapıyor.

Malik Aksel'in Anadolu Halk Resimleri koleksiyonunda yer alan taş baskı hat levhalardan bir seçkiyi içeren sergi koleksiyonundaki eserler makıli, sülüs, celi sülüs, nesih, talik yazı, tuğra sülüs yazı çeşitleri kullanılarak oluşturulmuştur.

Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanlığı Müzeler Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan sergide Mehmed Hulusi, Derviş Agah, Ali Mısri, Seyyid Muhammed Nuri Sivasi ve Saffet Efendi'ye ait on dokuz taş baskı resim sergileniyor. 1811 - 1923 yılları arasına tarihlenen bu taş baskı resimlerde tuğra, sikke, kayık, ibrik, ok ve yay gibi formlar gözlemleniyor.

2021 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne kaydedilen Hüsn-i Hat,  Kuran-ı Kerim'i en güzel şekilde yazma isteği ile ortaya çıkan ve Arap harflerinin estetik bir biçimde yazılmasını içeren bir sanat dalıdır.

"Cismani aletlerle meydana getirilen ruhani bir hendese" olarak da tanımlanan hüsn-i hat, Arapça kelime anlamı güzellik olan hüsn ve yazı, çizgi, yol anlamlarına gelen hat kelimeleri birleşerek "güzel yazı" anlamını ifade etmektedir. Güzeli arama amacıyla bu sanatı icra eden sanatkârlara da "hattat" denilmektedir. Hat sanatının temel malzemeleri ise kamış kalem, mürekkep ve aharlı kâğıttır.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde zirveye ulaşan hüsn-i hat, Osmanlı hükümdarlarının da güzel yazı ve süslemeleri teşvik etmesi ile yaygınlaşmış ve bu dönemde çok sayıda hattat yetişmiştir. El yazmaları, levhalar, cilt işçiliği, kitaplar, mezar taşları hüsn-i hat'ın en yaygın kullanıldığı alanlardır.

Koleksiyonu Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne bağışlayan Malik Aksel,  Cumhuriyet'in ilk kuşak önemli ressamlarındandır. 1987 yılında vefat etmesinin ardından, ailesi tarafından sanatçıya ait 100 adet resim, sanatçının hayatı boyunca biriktirmiş olduğu 81 adet taş baskıdan oluşan Anadolu Halk Resimleri koleksiyonu ve sanatçıya ait 30.000'den fazla kitabı içeren kütüphane Bursa'nın kültür sanat hayatına katkı sağlamak amacıyla 2009 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne bağışlandı.

Malik Aksel 1958 yılında İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde "Taş Baskısı Halk Resimleri" adlı sergide taş baskı koleksiyonunu sergilemiş ve bu resimlerden ilham alarak 1960 yılında "Anadolu Halk Resimleri" ile 1967 yılında "Türklerde Dini Resimler" kitaplarını yayınlamıştır.

"O halde gözümüzü hariçten ziyade memlekete çevirmeliyiz ki sanatımızda milli karakterimiz görünsün" diyen Malik Aksel, resimli taş baskı hikâyelerinin yanı sıra dini resimlerle de ilgilenmiş ve yok olmak üzere olan halk resimlerini de elinden geldiğince toplamaya çalışmıştır.

Hüsn-i Hat Sergisi, 7 Mayıs 2025 tarihine Muradiye El Yazmaları Müzesi'nde ziyaret edilebilir. Müze, Pazartesi günleri hariç her gün 09:00-17:30 saatleri arasında açık olup, tüm ziyaretçilere ücretsizdir.