Fransa'ya gidiyorum, Türkiye'de isteğe bağlı sigorta ödemeye devam edebilir miyim?

Okurlarımızdan Zeynep Hanım, emeklilik planlaması yapan çok sayıda vatandaşımızın da merak ettiği önemli bir soruyu bizlere sormuş: "Bir ay sonra Fransa'ya yerleşeceğim. Emeklilik için 850 güne ihtiyacım var. Son bir aydır isteğe bağlı sigorta ödüyorum. İkametimi Fransa'ya taşıdıktan sonra isteğe bağlı sigorta ödemeye devam edebilir miyim?"

Zeynep Hanım'ın sorusu, yurtdışına giden binlerce vatandaşımızın aklına takılan ortak sorulardan biri. Merak eden herkes için sorusunu güncel mevzuat hükümleri doğrultusunda cevaplamak istedim.

Neyse ki Zeynep Hanım için cevap sevindirici: "Evet, devam edebilirsiniz!" Peki ya siz Almanya'ya veya Hollanda'ya taşınmayı planlıyorsanız? O zaman durum tamamen farklı. Çünkü isteğe bağlı sigortalılığın devam edip etmemesi ülkelere göre şekilleniyor. İşte bu yazıda, belki de hiç duymadığınız "4 Ülke İstisnası"nı ve emekliliğinizi nasıl kazanabileceğinizi detaylarıyla açıklayacağım.

Genel Kurallar: İkamet Şartı

01.10.2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalı olmak için Türkiye'de ikamet etmek şarttır. Türkiye'de ikamet edilip edilmediği, kimlik paylaşım sistemindeki adres bilgileri esas alınarak değerlendirilir. İsteğe bağlı sigortalı olmak için yerine getirilmesi gereken diğer genel kurallar şunlardır:

• 18 yaşını doldurmuş olmak,
• Zorunlu sigortalı olmamak veya 4/a (SSK) kapsamında ay içinde 30 günden az çalışıyor olmak,
• Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık almıyor olmak,
• Başka bir ülke mevzuatına göre sigortalı olmamak veya aylık almamak,
• Kuruma yazılı başvuru ya da e-Devlet üzerinden isteğe bağlı sigortalı olma başvurusu yapmaktır.

Peki Ya İstisnalar Yok Mu?

Genel kuralın, uluslararası anlaşmalarla belirlenmiş çok önemli bir istisnası var. Bu istisna, sosyal güvenlikte "emeklilik planlaması için kritik bir değere sahip". Türkiye'nin Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre ile imzaladığı ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri, bu dört ülkede bulunan vatandaşlarımıza Türkiye'de ikamet şartı aranmaksızın isteğe bağlı sigortalı olma hakkı vermektedir.

Ayrıca bu dört ülkede ikamet edenler, bulundukları ülkede sigortalı olsalar dahi diğer genel şartları taşıdıklarında isteğe bağlı sigortalı olabilirler.

Yani, Zeynep Hanım istisna dört ülkeden birine gittiği için ikamet şartına tabi olmadan isteğe bağlı sigorta ödemesine devam edebilir.

Sözleşmesiz Ülkelere İkametini Taşıyanlar

İsteğe bağlı sigortalılığın ikameti yurtdışına taşımakla sonlanmadığı bir istisna durum daha var. Türkiye'de ikamet ederken isteğe bağlı sigortalı olan biri, sonradan ikametini sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan bir ülkeye taşırsa, sigortalının aksine bir talebi olmadığı sürece isteğe bağlı sigortası devam etmektedir.

Sonuç Olarak,

Zeynep Hanım'ın Fransa'ya taşınma kararı, emeklilik planları açısından bir kayıp değil, tam aksine bir kazanç! Çünkü Türkiye'nin Fransa ile imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmesi, ona ikamet şartı olmadan isteğe bağlı sigorta ödeme imkanı tanıyan bir fırsat sunuyor.

Ancak burada kritik bir ayrıntının altını çizmek gerekiyor: Bu hak, yalnızca Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre için geçerli. Eğer Zeynep Hanım, Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan diğer 31 ülkeden -örneğin Almanya, Hollanda veya Belçika vb.- birine ikametini taşımış olsaydı, isteğe bağlı sigortalılığa devam edemeyecekti.

Bu durum bize şunu gösteriyor: Emeklilik planlarınız, gideceğiniz ülkenin Türkiye ile sosyal güvenlik anlaşması olup olmadığına, anlaşma varsa anlaşmada özel hüküm bulunup bulunmadığına göre değişiklik gösterebiliyor. Hak kaybına uğramamak için yurtdışına çıkmadan önce iyi bir araştırma yaparak emeklilik hakkınızı koruyabilirsiniz.