Fatura ortaya çıktı!

Şubat,  Ağustos, Ekim,  Kasım...

Depremler bağıra bağıra geldi, bizler sağır taklidi yaptık!

Ateş düştüğü yeri öyle bir yaktı ki...

Kelimelerin anlam taşımadığı bir zaman dilimi olarak hafızalarda kaldı.

Van depreminden ders alamadığımızı, Adapazarı depremlerinde gördük.

1999 depremlerinden dersler alamadığımızı da 6 Şubat 2023 depremlerinde gördük.

Kayıplarımız çok fazla!

Ekonomik, sosyal ve psikolojik...

Bilim insanları uyarılarını yapmaya devam ediyor. 

Belki bugün belki yarın belki 10 yıl sonra aynı acıları tekrar ve tekrar yaşamamak için...

Deprem felaketlerinin can kaybı da ekonomik faturası da ağır oldu.

Yaşanan felaketin ekonomik yansımaları da işin bir diğer tarafı...

11 ilin 2023'te yaptığı ihracata bakıldığında ise, toplam ihracatın yüzde 11,3 azaldığı görüldü.

Bu illerden 2022 yılında toplamda 20 milyar 509 milyon 931 bin dolarlık ihracat yapılmıştı.

Depremin sebep olduğu olumsuzlukların etkisiyle geçen 2023'te ise söz konusu ihracat rakamı 18 milyar 196 milyon 163 bin dolara geriledi.

DASK, Kahramanmaraş merkezli depremlerden bu yana yaklaşık 600 bin hasar ihbarı ulaştığını ve ödenen tazminatın 35 milyar lirayı bulduğunu duyurdu.

Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) tarafından Mart 2023'te yayınlanan Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporuna göre, depremin maliyeti yaklaşık 104 milyar dolar olduğu belirtildi.

Konut hasarı yaklaşık 57 milyar dolar.

Kamu altyapısı ve hizmet binaları 13 milyar dolar ve konut hariç özel kesim hasarı 12 milyar dolar.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in 15 Ocak 2024 tarihinde yapmış olduğu basın açıklamasında, depreme yönelik ihtiyaçlar için 2023 yılsonunda harcama tutarının 950 milyar TL (milli gelirin yüzde 3,7'si) seviyesine ulaştığını açıkladı.

İstihdamda büyük kayıplar yaşandı, işsizlik rekor seviyeye ulaştı.

Deprem sonrasında yaşanan yıkımla beraber bölge dışına yüksek göç verilmesine rağmen deprem bölgesinde işsizlik rekor seviyede arttı.

İŞKUR verilerine göre işsizlik ödeneğine başvuranlar, 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde, depremden en çok etkilenen iller arasında yer alan Hatay'da yüzde 83, Adıyaman'da yüzde 50, Kahramanmaraş'ta yüzde 46, Malatya'da ise yüzde 40 oranında arttı.

O halde depremin yarattığı maliyetleri gözden geçirip, bir daha bu maliyetleri ödememek için çok dikkatli bir yol haritası belirlememiz lazım.

Ya depremzedelerin sırtlandıkları psikolojik ve ekonomik maliyetler?

Depremde yaşadığı şehri, işini, evini, ailesini yitiren depremzedelerin katlandıkları bedel...

Maalesef ekonomik olarak çok talihsiz bir zamanda bu zorluklarla yüzleştiler.

Yüksek enflasyonun sonucu...

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun açlık-yoksulluk sınırı araştırmasının aralık ayı sonuçlarına göre, açlık sınırı 16 bin 483 liraya kadar yükselirken, yoksulluk sınırı da 47 bin lira sınırına yaklaştı. Açlık sınırı 2023 yılının tümünde 7 bin 424 lira, yoksulluk sınırı da 20 bin 713 lira arttı.

İşte depremler bu ağır şartlarda meydana geldi.

Açıkçası...

Yaşamını kaybetmese de yaşam boyu yaptığı sınırlı birikimlerini bir gecede kaybeden talihsiz vatandaşlarımızın içinde bulundukları yıkımı rakama dökmek güç.