Devler duruyor bayiler ağlıyor!

KORONAVİRÜS süreciyle birlikte doğrudan 350 bin, dolaylı 1 milyon kişinin istihdam edildiği Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan otomotiv sektöründe bildiğiniz gibi işler durma noktasına geldi.

ÜRETİMLER DURDU

Otomotiv ana ve yan sanayinde mart sonundan itibaren çoğu fabrikada üretime ara verilirken, bu aralar en büyük üreticilerde Avrupa'da olduğu gibi 11 Mayıs'a kadar uzamış durumda. Ama yine Avrupa'daki gibi Türkiye'deki bazı fabrikalarda ise üretim kademeli olarak başladı. Tedarik ve teslimat süreçlerindeki aksama nedeniyle Koç Holding şirketlerinden Tofaş ve Ford Otosan üretime verdikleri arayı 4 Mayıs'a, Toyota ise 11 Mayıs'a uzatmış durumda. Türkiye'nin en büyük otomobil üreticisi olan Oyak Renault ise şu an için 27 Nisan'a kadar üretime ara vermiş durumda ama bu sürecin diğer büyük fabrikalarda da olduğu uzaması öngörülüyor.

Ama unutulmaması gereken Ford Otosan, Tofaş, Oyak Renault ve Toyota bugün Türkiye'de otomotiv üretiminin yüzde 85'ini yapıyor. Yani üretime yeniden başlayan Mercedes-Benz, Honda, Hyundai Assan, Otokar, Karsan, Anadolu Isuzu ve Türk Traktör'ün toplam üretimdeki payı sadece yüzde 15.

Otomotiv ana ve yan sanayinde bu yıl toplam üretimin geçtiğimiz yıla göre en az yüzde 20 düşmesi öngörülürken, ihracatta ise yüzde 30'un üzerinde kayıp yaşanabileceği ifade ediliyor. Kuşkusuz bu pandemi sürecinin hazirandan itibaren hafiflemesi durumunda öngörülen rakamlar.

İÇ PAZAR ÇÖKTÜ

Türkiye'de pandeminin etkisi mart ayının son 10 gününde kendisini gösterdiği için geçtiğimiz ay iç pazarda kayıp yaşanmadı ama ocak-şubat aylarındaki yüzde 90'lık büyüme oranı yüzde 40'lar civarına geriledi. Yani iyi başlayan 2020'de işler bir anda ters dönde. Nisan ayında ise Türkiye'de otomotiv pazarının 20-25 bin adetler civarında olması bekleniyor. Bu da geçen seneye göre maksimum yüzde 35 kayıp demek. Bu sonuç size yanıltmasın çünkü pazar, 2019 yılında da kötüydü. Doğrusu 10 yıllık ortalamaya (69.871) bakmak olmalı. O zaman da kaybın yüzde 70'i bulacağı ortada. Ama Nisan 2020, son 17 yılın en kötü nisan ayı olacak.

Türkiye'de haziran ayında normalleşme başlarsa, bu iyi senaryoya göre toplam pazarın 2019 yılına paralel olacağı öngörülüyor. Bu da 500 bin adedin altı demek. Kötü senaryo ise 2019'un bile yüzde 25 altı olarak gösteriliyor.

BAYİLER BİTTİ

Nisan ayında yeni araç satışları neredeyse durma noktasına gelince en çok etkilenenler kuşkusuz otomotiv bayileri oldu. Koronavirüs sebebiyle düşen iş hacimleri, otomotiv bayilerinde, 3 aylık dönem için bayi büyüklüğüne göre 1 ila 3 milyon TL arasında zarara yol açabilir. Satış ve satış sonrası gelirleri yılın ikinci çeyreğinde en az yüzde 60 düşecek olan otomotiv bayileri, maalesef giderlerini ise bu seviyede düşüremiyorlar. Yüksek plaza giderlerinin yanında, stok yükü sebebiyle finansman giderleri de artacak otomotiv bayileri, bu dönemde ayakta kalmak için distribütörlerin desteğine ihtiyaç duyuyorlar.