2. el otomobil fiyatları gerçekten yüksek mi?

SON dönemde çokça tartışılan ve konuların başında ikinci el otomobil fiyatlarının çok yükselmesi geliyor. Hafta başında kamu bankaları tarafından kredi desteği de sağlanan ikinci el otomobillerden almak isteyen müşterilerin genel şikayetleri fiyatlarının çok yüksek olması. Özellikle de bu sene başından itibaren bu konu çok fazla tartışmaya sebep oluyor.

Konuyu detaylı incelediğimizde, tartışmaların başlangıç noktası, ikinci el otomobillerin şu anki fiyatları ile 6-10 ay önceki fiyatlarının karşılaştırılması ve fiyatların kısa sürede aşırı yükselmiş olması olarak görünüyor. 

2017 ÖNCESİ VERİ YOK

Durumu doğru analiz edebilmek için, geçmişten bugüne ikinci el otomobil fiyatlarının, aynı otomobilin sıfırına göre konumuna bakmak lazım. Ancak, ikinci el otomobil fiyatları ile ilgili olarak ulaşabildiğimiz en eski veriler 2017 senesine kadar uzanabiliyor. Bu da, internet siteleri ve gazetelerdeki ilana konulan, yani müşterinin talep etmiş olduğu fiyatlar. Satışın hangi fiyat üzerinden kapanmış olduğu bilgisine ulaşma şansımız ise maalesef yok.

Ulaşabilen verilerle, belirli bazı modellerin sıfır liste fiyatı/ikinci el satış fiyatı karşılaştırmasını yaparak, geçmişten bugüne ikinci el araçların, sıfır modellerine göre yaklaşık fiyatının hangi konumda olduğunu, yani sıfır liste fiyatına göre yüzde kaç altında olduğu görülüyor.

BİR KAÇ TEMEL SEBEP

Buna göre, son zamanlarda ikinci el otomobil fiyatlarının yüksek seyretmesinin birkaç temel sebebi olduğu görülüyor. Birinci ve en önemli sebep olarak, 2018 ortasından başlayan yüksek döviz kuru ve yüksek faiz sebebiyle oluşan kriz etkisiyle sıfır otomobil fiyatları yükselmeye başlamış, ancak ikinci el fiyatları aynı hızla artmamıştı. Oluşan tabloda, otomobillerin sıfır fiyatıyla, ikinci el fiyatları arasında daha önce hiç yaşanmamış ciddi bir uçurum oluşmuştu. Örneğin bir otomobilin sıfırı 120 bin TL civarındayken, 3-4 yaşındaki ikinci el fiyatı 60-70 bin seviyesinde kalmıştı.

İkinci el aracını satıp sıfırla değiştirmek isteyen bir müşterinin, neredeyse bir o kadar daha üzerine para koyması veya kredi kullanması gerektiğinden, kimse elindeki ikinci el aracını, acil bir durumu yoksa satmamayı tercih etmişti. Nitekim 2018 krizi öncesindeki dönemde, sıfırı 120 bin civarında olan bir otomobilin 3-4yaşındaki kullanılmışı en az 70-80 bin TL civarında değer bulurdu. Oysa 2018'de karşımıza çıkan tablo, çok farklı bir tabloydu.

FIRSATÇILAR DEVREDE

  Arkasından 2019 Ekim'den beri düşük faiz ve kamu bankalarının teşvikli kredi kampanyası, sıfır araç pazarını harekete geçirirken, ikinci el araçların da yavaş yavaş olması gerektiği yere, yani sıfır fiyatlarına yaklaşacak pozisyona doğru götürmeye başladı. 2020 başına geldiğimizde ise; seneye düşük stok adetleriyle giren sektörde araç azlığı, kurlardaki artış sebebiyle sıfır araçların fiyatlarının artması ve son olarak da pandemi sebebiyle fabrikaların üretime ara vermesiyle, ikinci el araç fiyatları, sadece olması gereken yere gelmedi, üzerine pazardaki bazı fırsatçıların daha da yüksek fiyatlar talep etmesiyle, normalin üzerinde bir seviyeye gitmiş oldu.

Ancak burada birkaç noktaya dikkat etmek lazım;

- Öncelikle, satıcının internet sitesindeki ilana ne yazdığı değil, o satışın hangi fiyattan gerçekleştiğine bakmak lazım,

-  İkincisi, ikinci el pazarında satış, arz ve talebin kesiştiği noktada gerçekleşir. Yani, sizin ikinci el aracınıza ne fiyat istediğiniz bir yere kadar önemlidir, aracın gerçek alıcısı hangi fiyattan alabilecek, ona bakmak lazım.

  Bugün geldiğimiz noktada ise, bazı sıfır araçların ikinci el fiyatlarına baktığımızda, fırsatçıları saymazsak, aslında çok da abartılı bir noktada olmadığını söyleyebiliriz. Önümüzdeki aylarda sıfır araçların biraz bollaşmasıyla, dengeler yerine gelecektir.