Psikolojik şiddet, kişinin ruh sağlığına ciddi zararlar verebilen bir tür istismardır. Psikolojik şiddetle başa çıkmanın ilk yolu bu durumun normal olmadığını fark etmek ve bunu kabullenmekten geçer. Peki psikolojik şiddet nedir? Psikolojik şiddet türleri nelerdir? Psikolojik şiddetin cezası var mı? İşte psikolojik şiddet hakkında bilmeniz gereken her şey...
Psikolojik şiddet, kişinin ruh sağlığına ciddi zararlar verebilen bir tür istismardır. Psikolojik şiddetle başa çıkmanın ilk yolu bu durumun normal olmadığını fark etmek ve bunu kabullenmekten geçer.
Peki psikolojik şiddet nedir? Psikolojik şiddet türleri nelerdir? Psikolojik şiddetin cezası var mı? İşte psikolojik şiddet hakkında bilmeniz gereken her şey...
Psikolojik şiddet nedir?
Zihinsel veya duygusal istismar olarak da bilinen psikolojik şiddet, bir kişiyi kontrol etmek veya duygusal olarak zarar vermek için sözlü ve davranışsal iletişimin kullanılmasını içerir. Duygusal güç veya ihtiyaç; kontrol etmek, denetlemek, küçük düşürmek, aşağılamak, cezalandırmak amacıyla şiddet aracı olarak kullanılıyorsa "psikolojik şiddet" söz konusudur.
Psikolojik şiddet, ciddi duygusal sorunlara ve zihinsel sağlık sorunlarına neden olabilir. Fiziksel şiddetin aksine psikolojik şiddeti tarif etmek daha zor olabilir.
Psikolojik şiddetin belirtileri nelerdir?
Bir kişinin psikolojik istismara uğradığını gösteren bazı işaretler vardır. İşte onlardan bazıları:
Sürekli üzgün veya tedirgin olmak
İçine kapanık ve tepkisiz olmak
Diğer insanlardan kaçınmak ya da onların yanında korkmak. Gergin veya çekingen olmak
Sallanma, ısırma veya emme gibi alışılmadık şekillerde davranmak
Son dakikada planları iptal etmeye başlamak
Partnerin incitici sözleri veya davranışları için bahaneler uydurmak
Partneriniz etraftayken daha sessiz olmak
Aşırı özür dileyici olmak
Daha kararsız ve güvensiz görünmek
Her zaman aceleye getirilmiş hissetmek
Sürekli telefonu kontrol etmek / partnerin sürekli kontrol ediyor olması
Psikolojik şiddet türleri nelerdir?
Psikolojik istismar, aşağıdakileri içerebilecek farklı şekillerde olabilir:
Gözdağı verme
Zorlama
Zorbalık
Alay
Aşağılama
Gaslighting
Taciz
Çocuklaştırma
İzolasyon
Sessizlik
Manipülasyon
Kontrol
Tehditler
İsim takma
Psikolojik istismar; arkadaşlıklar, iş ilişkileri, yakın ya da aile ilişkileri de dahil olmak üzere herhangi bir ilişki türünde herkesin başına gelebilir.
Çocuk istismarı ve yakın partner istismarı en yaygın istismar biçimleri arasındadır ve ciddi halk sağlığı sorunları olarak kabul edilmektedir.
Psikolojik şiddet ile nasıl başa çıkılır?
Psikolojik şiddete maruz kaldıysanız başa çıkmanıza yardımcı olabilecek bazı stratejiler şunlardır:
Sorunu tanıyın: Bazen en zor olabilecek ilk adım, istismara uğradığınızı kabul etmektir. Örneğin; "Ama benim ebeveynim/partnerim hep böyle davrandı" diye düşünebilirsiniz. Sağlıklı ilişki dinamiklerinin neler olduğunu öğrenin ve sağlıksız davranışları oldukları gibi görmeye başlayın.
Taciz içeren durumu terk edin: Taciz içeren bir durumdaysanız, bir güvenlik planı oluşturmanız ve mümkün olan en kısa sürede ayrılmanız önemlidir. İhtiyacınız varsa güvendiğiniz arkadaşlarınızdan, aile üyelerinizden, komşularınızdan, kolluk kuvvetlerinden veya kuruluşlardan yardım isteyin.
İstismarın kaydını tutun: Tacizciniz "Ben asla böyle bir şey söylemedim" diyerek, kendinizden şüphe etmenize ve gerçekliğinizi sorgulamanıza neden olabilir. Taciz içeren durumların tüm ayrıntılarını yazmak faydalı olabilir. Böylece gerçekten neler yaşandığına dair bir kayda sahip olursunuz.
Tacizcinizle etkileşime girmeyin: İstismarcınızla yüz yüze gelirseniz, ona tepki vererek tatmin olmasına izin vermeyin. Kesin sınırlar koymayı ve onlarla etkileşime girmeyi reddetmeyi öğrenin.
Suçlu olmadığınızı hatırlayın: İstismara uğradığınız için suçlu olmadığınızı kendinize tekrar tekrar hatırlatın. İstismara uğramayı hak etmiyorsunuz ve istismara siz neden olmadınız.
Sağlıklı ilişkiler üzerinde çalışın: İstismar döngüsünü kırmak için öz farkındalık geliştirmek ve farklı ilişki türlerinde sağlıklı ve sağlıksız davranışlar arasında ayrım yapmak önemlidir. İnsanlara güvenmek veya kendinizi savunmasız bırakmak zor olabilir, ancak bunlar karşılıklı saygı, güven ve şefkat içeren sağlıklı ilişkilerin önemli bileşenleridir.
Yardım isteyin: Başa çıkmanıza yardımcı olması için terapi almakta utanılacak bir şey yoktur. Terapi, duygularınızı işlemenize, başa çıkma becerileri geliştirmenize, öz saygı oluşturmanıza ve travmadan kurtulmanıza yardımcı olabilir.
Bir destek grubuna katılın: Destek grupları, benzer deneyimler yaşamış insanlar arasında istismarınızı dile getirmenize yardımcı olabilir. Destek, ilham ve tavsiye kaynağı olabilirler.
Çocuklarda psikolojik şiddet
Psikolojik çocuk istismarına ilişkin bazı örnekler şunlardır:
Çocuğa bağırmak veya küfretmek
Çocuğu sürekli eleştirmek veya onunla uğraşmak
Çocuğu aşağılamak veya onunla küçük düşürücü şekilde konuşmak
Yetişkinlerin sorunları için çocuğu suçlamak ya da cezalandırmak
Çocuğa zarar vermekle veya onu terk etmekle tehdit etmek
Çocuk için sağlıklı, güvenli ve istikrarlı bir ortam yaratılmaması
Çocuğun evde şiddet veya istismara tanık olmasına izin vermek
Çocukla ilgilenmemek ve başkalarının çocuk için yardımını reddetmek
Psikoojik şiddete uğramış çocuklarda görülen davranışlar:
Uyku sorunu
Anoreksiya veya bulimia gibi yeme bozuklukları
Depresyon, anksiyete, düşük öz saygı ve duyguları düzenlemede zorluk gibi ruh sağlığı sorunları
Saldırganlık, rol yapma, yalan söyleme veya memnun etmek için çok uğraşma gibi davranışsal sorunlar
Ağrı, sızı ve gastrointestinal sorunlar dahil olmak üzere fiziksel sağlık sorunları
Erken yaşta riskli davranışlarda bulunma veya madde kullanma eğilimi
Psikolojik şiddet, çocuklar için fiziksel ya da cinsel istismar kadar zarar verici olabilir; tespit edilmesi daha zor olabilir, bu nedenle insanların çocuğa yardım etme olasılığı daha düşük olabilir. İstismarcı bakıcılarla büyüyen çocuklar, istismara uğradıklarını fark etmekte zorlanabilirler çünkü bu onlara normal bir davranış gibi görünebilir. Sonuç olarak, bu davranışları ileriye taşıyabilir ve yetişkin yaşamlarında istismarcı davranabilir veya sorunlu ilişki arayabilirler.
Yetişkinlerde psikolojik şiddet
Eşler arası istismara ilişkin bazı örnekler şunlardır:
Ne yaptığınızı, nerede olduğunuzu ve kiminle birlikte olduğunuzu her zaman bilmek istemek
Sürekli iletişim halinde olmanızı veya nerede olduğunuzu kontrol etmenizi beklemek
Dijital faaliyetlerinizi takip etmek için telefonunuzun, e-posta adresinizin ve sosyal medya hesaplarınızın şifrelerini istemek
Harcama alışkanlıklarınızı izlemek ve mali durumunuzu kontrol etmek
Kıskanmak ve sık sık sizi sizi aldatmak ile suçlamak
Ne yiyeceğiniz veya ne giyeceğiniz gibi kararları genellikle size danışmadan sizin adınıza almak
Arkadaşlarınız ve ailenizle görüşmenizi engellemeye çalışmak
Sizi çalışmaktan, okula gitmekten veya sosyal etkinliklere katılmaktan caydırmak
Sizi tıbbi yardım veya tavsiye almaktan caydırmak
Sizi korkutacak şekilde öfkelenmek ve küfürlü konuşmak
Size küfür etmek, isimler takmak veya çocukmuşsunuz gibi davranmak
Başkalarının önünde sizinle alay etmek veya sizi küçük düşürmek
Sizi veya sevdiklerinizi bedensel zarar vermek ile tehdit etmek
Genellikle uydurma nedenlerle sizi polis veya yasal işlem ile tehdit etmek
Sizi manipüle etmenin ve davranışlarınızı kontrol etmenin bir yolu olarak size kızdıklarında kendilerini incitmekle tehdit etmek
"Eğer ben sana sahip olamazsam, kimse olamaz" gibi cümleler söylemek.
Partner istismarına maruz kalmak şunlara neden olabilir:
İstenmediğini ve sevgi ve saygıyı hak etmediğini hissetmek
Umutsuz, güçsüz, suçlu veya utanmış hissetmek
Kontrol edildiğini, manipüle edildiğini veya kullanıldığını hissetmek
Bunalmış ve stresli hissetmek
Sürekli olarak tacizciyi üzme korkusu içinde yaşamak
Odaklanmakta, uyumakta ya da işten ve hobilerden keyif almakta zorlanmak
Anksiyete, depresyon, öz saygı sorunları veya kronik ağrı yaşamak
Kendinden şüphe duymak ve olaylara yönelik kendi bakış açısını sorgulamak
Tacizciyi üzmekten kaçınmak için farklı şekilde davranmak
Kaynak: HABERTÜRK
Sağlık, 2024.08.14 16:34