LGS'ye girecek öğrenciler için altın değerinde tavsiyeler

HÜSEYİN İZCİ / BURSADA BUGÜN

Pazar günü Türkiye genelinde yapılacak ve birçok gencin hayatını belirleyecek LGS için öğrencilerin stresle mücadele etmesi de gerekiyor. Psikolog Helin Ezgi Deniz, gençlerin bu stresle nasıl mücadele edeceğini Bursada Bugün'e anlattı.

1.    LGS'ye girecek öğrenciler sınav öncesi nasıl hareket etmeli?

Uzun ve zorlu bir maratonun ardından sınava çok az kalmasıyla birlikte öğrenciler ve ebeveynlerin sınav öncesinde yapılması gerekenler hakkında birçok sorusu ve endişeleri bulunmakta. Öncelikli hedef hem öğrencilerin hem de ebeveynlerin sınava yüklediği anlamın sağlıklı bir düzeyde olup olmadığını anlamak olmalıdır çünkü sınava yüklenen işlevsiz ve yoğun anlamlar çocuklarda kaygı seviyesini yükseltmekte ve performanslarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu sebeple öğrenciler sınava çok az bir süre kalmışken olumsuz düşüncelere ve "başarısız olursam ne yaparım" kaygısına kapılmak yerine, odağını "istediğim başarıyı elde edince neler yapacağım" veya "sınav sonrasında dinlenmek/eğlenmek için neler yapacağım" düzeyinde tutmaya çalışmalıdırlar. Sınava 2 gün gibi bir süre kalmışken daha çok bedenlerini ve zihinleri sağlıklı ve zinde tutmak üzerine yoğunlaşmalıdırlar.  

2.    Sınav stresi yaşayan öğrenciler bu durumun üstesinden nasıl gelebilir?

Sınavın hemen öncesinde ve sınav anında deneyimlenen stres tamamen işlevsiz ve beklenmedik bir durum değildir. Orta düzeydeki kaygı öğrencinin dikkatini tetikleyerek enerji seviyesini ve konsantrasyonunu arttıracaktır. Öğrencinin kontrolün kendisinde olduğunu hatırlaması öncelikli aşamadır. Bu sebeple kaygı hisseden öğrencilerin, bu kaygıya odaklanıp bunun bir problem olduğunu düşünmekten ziyade zihinsel ve bedensel rahatlama tekniklerini uygulamaları faydalı olacaktır. Öğrencilerin sınava olduğundan daha büyük anlamlar yüklememeleri gerektiğini, sınav sonrasına değil o anki performanslarına odaklanmaları gerektiğini kendilerine hatırlatması çok önemlidir. Unutmayın ki olumsuz sonuçları düşünmenin size herhangi bir yararı olmayacak, bunun yerine sınav anına odaklanmak ve olası olumsuz sonuçlarla daha sonra mücadele etme kararını almak stres seviyesini kontrol etmenize yardımcı olacaktır. Ayrıca düzenli yapılan nefes ve gevşeme egzersizlerini rutin hale getirmek etkili bir rahatlama sağlayacaktır. Kasların gevşetilmesi ve doğru nefes almanın öğrenilmesi ile kaygıyı azaltmak mümkün olmaktadır. Özellikle yoğun kaygı anında uygulanması gereken en temel bedensel teknik nefes egzersizleridir. Kaygıyla birlikle kısalan ve sıklaşan nefes alışverişimiz bize yetersiz gelir bu sebeple bu anlarda doğru nefes alışverişini sağlamak stresimizi kontrol etmemize fayda sağlayacaktır. Öncelikle 4 saniye boyunca burnumuzdan nefes alıyoruz, 2 saniye boyunca tutuyoruz ve 6 saniye boyunca nefesimizi veriyoruz. Bu teknik sınav anında ve öncesinde yapılacak etkili tekniklerden bir tanesidir.

3.    Sınav öncesi yapılması ve yapılmaması gereken şeyler nelerdir?

Sınav öncesi en dikkat edilmesi gereken konu öğrencilerin günlük rutinlerinden çıkarak farklı bir şey yapmamaları olmalıdır. Bu sebeple farklı saatte yatmaya çalışmak, sınav öncesi farklı yiyecekler tüketmek, aşırı bedensel aktivite/egzersizler yapılmaması gerekenler arasındadır. Yeterli uyku, dikkat ve konsantrasyon gibi başarıyı mümkün kılan bilişsel süreçler için çok önemli bir faktördür. Fakat sınav öncesi stres kaynaklı uyuma problemi yaşanırsa, uyku saati üzerine takıntılı düşünceler üreterek zorla uyumaya çalışmak faydalı bir durum olmayacaktır. Bunun yerine temiz hava almak, uyunulan ortamdan kısa süreli uzaklaşmak gibi denemeler yapılmalıdır. Sınavdan 1 - 2 gün önce yapılan yoğun çalışmalar da kaçınılması gereken durumlar arasındır, çünkü bu durum öğrencinin kaygı seviyesinde artışa sebep olma riski taşımaktadır. Bunun yerine hatırlanması gereken önemli konularda kısa tekrarlar yapılabilir. Mutlaka sınav anında ve öncesinde az önce belirttiğimiz zihinsel ve bedensel rahatlama tekniklerini uygulamaları da streslerini kontrol edebilme adına büyük fayda sağlayacaktır. Ayrıca aile bireylerinin sınav öncesinde sürekli olarak sınav hakkında konuşması, öğüt ve tavsiye vermesi öğrenciyi olumsuz etkileyecektir. Bu sebeple ailelere düşen görev beklenti düzeyini gerçekçi sınırlara indirmek, kendi kaygı ve korkularını çocuklara yansıtmamaya özen göstermek olacaktır. Bu nedenle duygu ve düşünce paylaşımının olduğu empati temelli bir iletişim ortamı oluşturmak gerekir. Çocuğa güven aşılanmalı, başkalarıyla karşılaştırmaktan kaçınmalı ve olumlu dönütlerde bulunulmalıdır. Anne babaların da diğer aile büyüklerinin de sınav, gelecek, eğitim sistemi gibi konularda uzun ve öğütleyen tonda konuşmalar yapmamaları, eğer öğrenci duygu ve düşüncelerini kendisi paylaşmak isterse dinlemeleri ve ona eşlik etmeleri yeterli olacaktır. Ayrıca ebeveynlerin sevgiyi başarıyla koşullandırmaması gerekir, sınavın sonucu ne olursa olsun çocuğu koşulsuz sevdiklerini, başarı ve başarısızlığın onu tanımlamadığını belirtmelidirler.

4.    Özellikle tavsiyede bulunabileceğiniz bir durum var mı?

Sınava hazırlık süreci hem öğrenciler hem de aileler için oldukça yorucu ve yıpratıcı bir süreç olabilmektedir ve bazen çocukların en çok istediği şey ebeveynleri tarafından anlaşıldıklarını hissetmektir. Bu sebeple ebeveynlere düşen en önemli görev çocuklarını dinlemek ve anlamak olmalıdır. Ne kadar yorulduklarını fark ettiğinizi, emeklerini gördüğünüzü ve takdir ettiğinizi belirtmeniz oldukça önemlidir. Unutulmamalıdır ki, sınavda elde edilen başarı veya başarısızlık bir değer ölçütü değildir, önemli olan nokta gösterilmiş olan gayret ve çabadır.

Eğitim, 2023.06.02 17:53