Göz kanseri nedir?

Göz kanseri, gözün dış kısımlarını (göz kapağı gibi) veya göz küresinin içini (göz içi kanseri) etkileyebilen nadir görülen bir tümördür. Erişkinlerde en sık görülen göz içi kanserleri melanom ve lenfoma iken çocuklarda en sık görüleni retina hücrelerinde başlayan retinoblastomdur. Göz kanseri, gözdeki anormal hücreler kontrolsüz bir şekilde büyüdüğünde ve bölündüğünde gelişir. Düzenli göz muayeneleri, göz kanserini en erken, en iyileştirilebilir aşamasında saptama şansını sunar.

GÖZ KANSERİNE NE SEBEP OLUR? GÖZ KANSERİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Göz kanserinin tam olarak neden geliştiği bilinmemekte birlikte göz kanseri riskini artırabilen aşağıdaki gibi bazı faktörler mevcuttur.

Daha açık renkli gözlere sahip olmak

Yaşın ilerlemesi (50 yaş üstü kişiler)

Ciltte çok fazla ben bulunması

1. Derece akrabaları arasında göz kanseri olan kişiler

Zayıflamış bağışıklık sistemi

Displastik nevus sendromu ve okülodermal melanositoz (ayrıca Ota nevusu olarak da adlandırılır) gibi pigment üreten hücrelerin kalıtsal koşulları

Kafkas ırkı: Diğer ırklardan insanlara göre daha fazla göz melanomu riskine sahiptir.

Çocuklarda retinoblastom, retinoblastoma genindeki (RB1) bir mutasyona bağlı olarak vakaların yaklaşık yüzde 25 ila yüzde 30'unda kalıtsal veya genetik olarak bağlantılı bir durumdur. Kalıtsal retinoblastoma formu daha genç yaşta ortaya çıkma eğilimindedir ve kalıtsal olmayan forma kıyasla her iki gözü de etkileme olasılığı daha yüksektir.

Öte yandan güneş ışığından gelen ultraviyole (UV) ışını da göz melanomu için olası bir risk faktörü olarak öne sürülmüştür; ancak bu durum kanıtlanamamıştır. Güneşe maruz kalma ile melanom gelişimi arasında bilinen bir bağlantı vardır. Henüz kanıtlanmamış olsa da, buna göz içi melanomları da dahil olabilir. Bu nedenle Amerikan Kanser Derneği, dışarıdayken koruyucu güneş kremi ve giysilere ek olarak UV koruyucu güneş gözlüğü kullanmayı önerir.

GÖZ KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Göz kanseri olan kişilerde genellikle hiçbir semptom görülmez. Göz kanseri çoğunlukla rutin bir göz muayenesi sırasında bulunur. Semptomlar ortaya çıktığında, en yaygın olarak ağrısız görme kaybı meydana gelir.

Aşağıda listelenen semptomlardan herhangi biri diğer tıbbi durumlarla da ilişkilendirilebilir, bu nedenle görmedeki herhangi bir değişiklik veya diğer göz problemleri için sağlık uzmanına başvurmak gerekmektedir.

Göz kanserinin bazı belirtileri şunlardır:

Glokom (Yüksek göz içi basıncı)

Görüş alanının kaybı

Görme kaybı

Gözde şişkinlik: Bir gözün veya her ikisinin şişmesi (proptoz)

Işık çakmalarını görmek

İris renginde değişiklik

Noktalar, dalgalı çizgiler veya yüzen nesneler görmek

Gözün ön kısmında görünen kitle

Retinoblastomlu çocuklarda aşağıdaki belirtiler olabilir:

Gözler farklı yönlere bakıyor gibi görünüyor

Gözde ağrı veya kızarıklık

Flaşlı fotoğraflarda göz bebeği kırmızı yerine beyaz görünür

Göz kanseri nadir görülmekle birlikte, özellikle teşhis ve tedavi edilmezse hayatı tehdit eden komplikasyonlara ve ölüme neden olabilir. Görme güçlüğü, görüş alanının bir kısmını kaybetme veya ışık parlamaları, irisin üzerinde koyu lekeler, noktalar, dalgalı çizgiler veya yüzen nesneler gibi görsel semptomları olanlar vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

GÖZ KANSERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Göz kanseri için yaygın olarak önerilen bir tarama yoktur, ancak yıllık göz muayeneleri (özellikle tanımlanmış risk faktörleri olanlar için) erken teşhiste önemli bir rol oynayabilir. Göz kanserleri çoğu zaman, rutin muayeneler sırasında tespit edilir. Kanserin gözde başladığı ve yayılmadığı birincil göz kanseri teşhisi konanların hayatta kalma oranı yüksektir.

Doktor göz kanserinden şüpheleniyorsa tanıya yardımcı olması için görüntüleme testleri veya göz ultrasonu isteyebilir.

Göz tomografisi olarak da adlandırılan optik koherens tomografi, tümör aktivitesinin bir işareti olan sıvının ince varlığını değerlendirmek için retina katmanlarını aydınlatan bir görüntüleme aracıdır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) de teşhis için yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, doktor tümör hücrelerinin küçük bir örneğini almak için ince bir iğne biyopsisi yapabilir. Sitopatolog, birkaç gün içinde tanıyı doğrulamak için numuneyi analiz edecektir.

Doktor ayrıca kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını görmek için başka testler de isteyebilir. İlgili testler şunları içerebilir:

Karaciğer fonksiyonunu ölçmek için kan testleri

Göğüs röntgeni

Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması

Karın ultrasonu

Pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması

Kaynak: BURSADA BUGÜN

Sağlık, 2023.12.01 10:23