Bursa'da Oto Galeri esnafları, 6 ay ve 6 bin kilometre sınırlaması için farklı görüşlere sahip. OTOKOP'da görüştüğümüz esnaflar, vekaletname ile araç alım satımının kaldırılması ve yetki belgesinin işleme alınması gerektiğini belirtirken al-satçılar ve büyük firmaların fiyatları baltaladığına işaret etti. Vatandaş ise fiyatlarda düşüş bekliyor. Peki 2'nci el oto fiyatları düştü mü?
ERCAN ÇALIŞIR / BURSADA BUGÜN
Son günlerin en çok konuşulan konusu; 2'nci el otomobil. Hükümetin, yönetmelikle satışa konu otomobiller için oto galerilere getirdiği sınırlamayı ve sektörde karşılaştıkları sorunları Bursa OTOKOP esnafından dinledik.
"VEKALET İLE OTO ALIMI KALDIRILMALI"
Yönetmeliğin, Anayasa Mahkemesinden döneceğini iddia eden Oto Galeri Esnafı Mehmet Yıldızalp, "Malum, serbest piyasa var. Böyle bir şey olamaz, anayasa mahkemesinden geri döner. Hükümet gerçekten iş yapmak, vatandaşı korumak istiyorsa yapabileceği tek bir şey var. 6 ay yönetmeliği çıktığında, 'stokçuluk var' deniyordu. Araba fabrikaları, bayiler, filo çalışanlarına vekaletle araba satıyorlar. Hiçbiri üzerine almıyorlar. Vekaleti, ortadan kaldırmaları lazım. Hem vekalet iptali küçük esnafı da korur. Vekalet benim bildiğim hapishanedekine, hastanedekine, yatalak olana, yurt dışındakine olur, o da günlük olur. Ancak, bizim 'ayakçı' diye tabir ettiğimiz takım, sülalesi geniş olanlarda bir adamda en az 50 tane vekalet var. Hem devletten vergiyi kaçırıyor, hem de namusuyla çalışan insanların ekmeğiyle oynuyorlar. Ancak, bizim oda başkanlarımız siyasi görüşlü oldukları için maalesef bunları televizyonlarda anlatamıyorlar. Devlete ve oda yöneticilerine sesleniyorum; vatandaşını seviyorsan bunları hallet, vekaleti ortadan kaldır. Hem sen kazan, hem namusuyla şerefiyle çalışan esnaf kazansın" dedi.
Vekalet olayı hallolursa stokçuluğun biteceğini savunan Yıldızalp şöyle devam etti; ancak tüm partiler için söylüyorum, hiçbirini ayırmayayım. Hepsi bir yere bağlı oldukları için olmuyor. Türkiye de çivisi çıkmış bir yere doğru gidiyor. Yönetmelik, işlerimizi etkilemez. Zaten anayasa mahkemesinden dönecektir. Şimdi siz, vatandaş olarak bir araç satın aldınız. 3 ay sonra hastalık oldu satacaksınız. Ne olacak? Nasıl beni engelleyeceksin? Onun için yanlış şeyler ve bu yanlışa da devam ediyoruz."
6 bin kilometre, 6 ay şartı getirilmesinin çok iyi olduğunu söyleyen Oto Galeri Esnafı Murat Tüker, "Benim düşüncem budur. Zaten bu işten faydalananların çoğu firma sahibi, şirket sahibidir. Sıfır araba bayileri bu arkadaşlara çalışıyor zaten. Sıradan bir vatandaş sıfır araba alabilmek için en az 3 ay sıra bekliyor. Adam bayii ile çalışıyor. 'A bayi bana 100 adet araba ayır' diyor, 'B bayii bana 200 adet araba ayır' diyor. Dışarıdan vatandaş araba alamıyor ki. Bu olay benim açımdan çok iyi oldu. Bizim tek derdimiz ayakta araba satanlardır. Vergiye tabii olmayanlardır. Az önce arkadaşında dediği gibi başkalarının üstünden araba alıyorlar. Adam farklı bir iş yapıyor. Senede 50 tane araba alıp satsa ona yeter zaten. Ben burada vergi ödüyorum. Bize yazık günah değil mi? Biz esnaflara yazık değil mi?" diye konuştu.
"YETKİ BELGESİ ÇÖP OLDU"
Yetki Belgesi ile alakalı konuşan Tüker, "Bundan 2 yıl önce biz esnaflara "Yetki Belgesi" diye bir belge aldırdılar. Yetki belgesi olmadan hiçbir şekilde araba alım satımı olmayacağını söylediler. Bizde belgeyi aldık ancak hiçbir faydası olmadı. Bu belgeye çöp diyebiliriz. Hiç sisteme geçmedi zaten. O belgeyi astık, dükkân duvarında duruyor. Keşke o belge devreye girseydi. Bizim içinde iyi olurdu. Vergiye tabii olanlar, iş yeri sahibi olanlar alabiliyor o belgeyi. Biz bunu alabilmek için yazılı ve sözlü imtihanlara girdik. Dışarıdan alıp satanlar kalksın diye aldık. Ancak maalesef onu da gündeme almadılar öyle kaldı.
Galerici araba satsın, pazarcı sebze satsın, herkes kendi işini yapın. Öğretmen, polis aklınıza hangisi geliyorsa bu işi yapıyor. Bakıyorsunuz OTOKOP'da kimse yok artık. Biz belirli bir dükkân işlettiğimiz için ona göre kâr marjı alıyoruz. Ancak dışarıdaki adam öyle değil. 100 bin liraya alıyor, 102 bin lira veren olursa satıyor. Ancak biz onu yapamıyoruz. Onu yapabilsek zaten dükkâna hiç gerek yok. Dünya bir umut dünyası, umudumuz bittiği an hayat bitmiştir. O yüzden umudumuzu hiç tüketmemek lazım. İnşallah bir düzen gelecek diye umut ediyoruz" diye belirtti.
"8.400 LİRA CEZA CAYDIRICI DEĞİL"
6 bin kilometre, 6 ay sınırının daha önce uygulandığını belirten Oto Galeri Esnafı Necip Polat, "Bana göre çok geçerli bir şey değil. İnsanlar, büyük şirketler, büyük bayiiler akrabalarının adına alıyorlar. Farklı kişilerin adına alıyor. Ve ya gidip aracın kilometresini düşürüyorlar. Uygulanan ceza zaten 8 bin 400 lira. Adam arabadan 100 bin lira kar ediyor. 8 bin 400 lira cezayı gözü görmüyor. Çok caydırıcı bir ceza değil. Bana göre bayilerin stoklarına bakmaları lazım. Akrabaların, yandaşların aldıkları stoklara bakmaları gerekiyor.
Piyasayı etkileyen diğer bir etken al-satçılar. Dükkân gideri yok, vergisi yok, bizden daha çok araç satıyorlar. Sokak kenarında, araba pazarında alıp satıyorlar. Bu konuda bir denetim yok. Şu anda bildiğim kadarıyla 1 kişi, 3 arabadan başka alamıyor. Ancak 30 kişiden alsa 90 kişi yapıyor. Noterde sorgulanabilir neden alıyorsun? Neden satıyorsun? Ve ya galerici esnaf olmayanlardan, tekrar oto alım satım vergisi alınabilir. Caydırıcı olur, 20 yıl önce alım satım vergileri vardı ona göre bir şeyler yapılabilir" dedi.
Polat, Yetki Belgesi için ise, "Sınavlara, eğitimlere giriyoruz. Noterlerde sorulacak o belgeler diyorlar, sisteme işleniyor diyorlar. Hep erteleniyor. Bana göre o sınavları yapan belirli kurumlar var ve bu işten para kazanıyorlar. Eskiden ticari araç kullanma belgeleri yapılıyordu. 'Sorulacak, edinecek' deniliyordu. İnsanlardan belgeler alınıyordu. Paralar, kartlar alınıyordu. Hiç denetim yok. Galericiler sahipsiz ve boştalar" şeklinde konuştu.
2'NCİ EL OTO FİYATLARI DÜŞTÜ MÜ?
Yönetmelikle birlikte işlerle alakalı ister istemez bir yavaşlık oldu diyen Oto Galeri Esnafı Görkem Günduru, "Sıfır araç satan bayilerde çalışan arkadaşlarımız bu konuyla alakalı üretimin yavaşlığını ve satışların yavaşladığını söylüyorlar. Sıfır araçların satışlarıyla ilgili durumdan kaynaklı ikinci el araçların satılışına da bu söylemler yansıdı. İkinci el piyasasında fiyat olarak bir düşüş yok. Sadece satışlar yavaşladı. Ancak 1-2 yaş aralığındaki araçlarda küçük bir oranda fiyat düşüşü oldu. Bunu internet rakamlarında da görüyoruz.
Vatandaşlar medyada çıkan söylemlerden dolayı fiyatların geri çekileceğini bekliyor. Ancak bu sektörün içindeki insanlar olarak, bir fiyat düşüşü yaşanacağını düşünmüyoruz. Sadece işlerin yavaşlamasına neden oluyor. Düşüş olsun ister miyiz? Cani gönülden isteriz. Zarar etmek pahasına isteriz. Fakat önümüzdeki kısa dönemde bunun yaşanacağını düşünmüyoruz.
Yasayı desteklerim. Yani bu araçları belki zararına satarım ama önümdeki araçları alırken bir kar elde ederim. Çoğu esnaf arkadaşımın da düşünceleri bu şekilde. Aramızda yaptığımız konuşmalar ve paylaşımlarımız bu yönde.
AL-satçılardan daha çok büyük firmaların fiyat konusunda kendilerini baltaladığını dile getiren Günduru sözlerini şöyle sonlandırdı;
"BÜYÜK FİRMALAR FİYATLARI BALTALIYOR"
"Al-satçılar bizi olumsuz etkiliyor. Yetki belgelerinin dağıtımında da bunları yaşadık. Özellikle otomobil sektörüne yakın oto detayling yapan, tamir işi yapan arkadaşlarımız çokça varlar. Onun dışında manav, bakkalda var. Otomobil ister istemez yatırım aracı gibi gözüktüğü için insanlar o yönde yatırımlarını gerçekleştiriyor. Aslında parasını korumaya çalışıyor. Tabii bu bizi üzüyor. Biz bu işten ekmek yiyen insanlarız, tek işimiz bu. Bunların dışında fiyat konusunda asıl daha büyük firmalar bizi baltalıyor. Burada zaman zaman bizde test amaçlı yolluyoruz. Birkaç firma var. İlan sitesi olup bu işi yapmaya çalışan arkadaşlar var. Bunlarla alakalı bir önlem alınır mı? Bir yetki belgesi olayımız var biliyorsunuz. Noterlerde sorulacaktı ama henüz yürürlüğe girmedi. Sürekli ertelenen bir sistem içerisindeyiz. Yetki belgesinin tamamen yürürlüğe girmesini istiyoruz. İkinci el veya gayrimenkul satışlarında Avrupa gibi sadece bu işi yapan insanların satış yapabilmesini istiyoruz. Sonuç böyle olursa tabii ki seviniriz."
Kaynak: BURSADA BUGÜN
Bursa Bölge, 2022.09.01 09:07