Son günlerde Bursa'da tarım arazilerini etkisi altına alan zirai don, çiftçilerin ekinlerinde ciddi zararlara yol açtı. Peki, zirai don nedir ve bu olaydan korunmak için hangi yöntemler uygulanabilir?
FATİH MISIR/BURSADA BUGÜN
Zirai don, hava sıcaklığının 0°C'nin altına düşmesiyle bitkilerin zarar görmesine neden olan bir hava olayıdır. Bu durumda, bitkilerin hücrelerindeki su donar ve hücre yapıları bozulur. Bu durum, bitkinin büyümesinin durmasına, yaprak ve meyvelerinin zarar görmesine ve hatta bazı durumlarda bitkinin tamamen ölmesine yol açabilir.
Zirai Don Olayından Korunma Yöntemleri
Tarım ürünlerini don olayından korumak için çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Her bölgenin iklim koşulları, yapılan tarımın şekli, yetiştirilen bitkinin özelliği ve tarım işletmesinin imkanları göz önünde bulundurularak, bu yöntemlerden en uygun, en pratik ve en ekonomik olanı seçilmelidir. Gerekli durumlarda, birden fazla yöntem birlikte uygulanarak don olayının zararlı etkileri önlenebilir. Bu konuda genel olarak iki yöntem kullanılmaktadır:
1. Pasif Yöntemler:
Yer Seçimi: Don riski taşıyan bölgelerde tarım faaliyetlerinden kaçınılmalıdır. Eğer tarım yapılacaksa, bölgedeki don olaylarının görülme olasılığı, şiddeti ve dağılımı araştırılmalıdır.
Bitki İdaresi: Bitkilere uygulanacak işlemlerle don olayına karşı dirençleri artırılabilir. Örneğin, bitki dikiminin önerilen tarihlerden önce yapılmaması, iyi toprak verimliliği ve uygun su kaynaklarının sağlanması gibi.
Bitki Seçimi ve Üretimi: Don olayına dayanıklı bitki türleri ve çeşitleri tercih edilmelidir. Örneğin, geç çiçeklenen elma türleri veya dona dayanıklı çilek çeşitleri gibi.
2. Aktif Yöntemler:
Atmosfere Giden Radyasyonun Durdurulması (Suni Sis): Havaya su buharı püskürtülerek yapay bulut (sis) oluşturulabilir ve atmosfere giden radyasyon engellenebilir.
Isı Yalıtımı: Ürünler, toksik olmayan protein köpükleriyle kaplanarak korunabilir.
Havanın Karıştırılması: Yere yakın seviyedeki soğuk hava ile üst seviyelerdeki daha sıcak hava karıştırılarak don zararı azaltılabilir. Bu işlem rüzgar makineleri, fanlar veya helikopterlerle yapılabilir.
Direkt Hava ve Bitki Isıtması: Arazilerde veya meyve bahçelerinde uygun ısıtma ekipmanları kullanılarak veya küçük ateşler yakılarak sıcaklık artırılabilir.
Su Uygulaması: Üstten sulama veya yağmurlama yöntemiyle bitkilerin üzerinde ince bir su filmi oluşturularak donma sırasında ısı açığa çıkarılabilir ve bitkiler korunabilir.
Toprak İşleme ve İdaresi: Toprak nemli tutulmalı, yabancı otlardan temizlenmeli ve sıkıştırılmalıdır.
Kumlama: Don riski olan alanlara ince bir kum tabakası serilerek toprak sıcaklığı artırılabilir.
Çiçeklenmeyi Geciktirme: Meyve ağaçlarının çiçeklenme dönemi geciktirilerek don olayından korunmaları sağlanabilir.
Zorlanmış Hasat: Don tehlikesi durumunda olgun meyve ve sebzeler acil olarak toplanabilir.
Bursa Bölge, 2025.04.11 13:53