Amasya Genelgesi, ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle Türk tarihi için önemli bir metindir. Peki Amasya Genelgesi nedir? Amasya Genelgesinin maddeleri? Amasya Genelgesi'nin sonuçları?
Amasya Genelgesi nedir? Amasya Genelgesinin maddeleri?Amasya Genelgesi'nin sonuçları?
Amasya Genelgesi nedir?
Amasya Genelgesi, ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle Türk tarihi için önemli bir metin. Sivas'ta bir kongrenin toplanacağı, Amasya Genelgesi'nde belirtildi.
Amasya Genelgesinin maddeleri?
Genelgenin esasları, Mustafa Kemal tarafından yaveri Cevat Abbas Bey'e 21-22 Haziran 1919 gecesi Amasya'da yazıldı.
1- Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2- İstanbul hükûmeti aldığı sorumluluğun gereğini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gösteriyor.
3- Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
4- Milletin içinde bulunduğu durum ve şartların gereğini yerine getirmek ve haklarını gür sesle cihana duyurmak için, her türlü baskı ve kontrolden uzak millî bir heyetin varlığı zaruridir.
5- Anadolu'nun her bakımdan en güvenilir yeri olan Sivas'ta hemen millî bir kongre toplanması kararlaştırılmıştır.
6- Bunun için bütün illerin her sancağından milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olan en kısa zamanda yetişmek üzere yola çıkılması gerekmektedir.
7- Her ihtimale karşı bu mesele millî bir sır olarak tutulmalı ve temsilciler gereğinde yolculuklarını kendilerini tanıtmadan yapmalıdırlar.
8- Doğu illeri adına 10 Temmuz'da Erzurum'da bir kongre toplanacaktır. O tarihe kadar öteki illerin temsilcileri de Sivas'a gelebilirlerse Erzurum Kongresi'nin üyeleri de Sivas genel kongresine katılmak üzere hareket ederler.
Amasya Genelgesi'nin sonuçları?
1- Türk inkılabının ihtilâl safhası başlamıştır.
2- Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.
3- İlk kez millî egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir.
4- İstanbul Hükûmeti ilk kez yok sayılmıştır.
5- Türk milleti, hem İstanbul'a hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır.
6- Kurtarıcı olarak görülen padişah, Hilâfet, manda ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşüncesi almıştır.
7- Üstü kapalı olarak Heyet-i Temsiliyenin (Temsil Kurulu) oluşturulmasından bahsedilmiştir.
8- Mustafa Kemal padişah tarafından kendisine verilen 9. Ordu Müfettişliği yetkilerini aşmış, kendi sorumluluğunda olmayan batı bölgelerine de bir tamim yayınlamıştır.
9- Direniş esasları ilk defa Amasya'da yazılı bir ilke haline getirilmiştir.
10- Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır oluşumu sağlamlaşmıştır.
11- İlk kez ulusal egemenlikten bahsedilmiş olduğundan evrensel bir maddedir.
Kaynak: BURSADA BUGÜN
Güncel, 2023.06.22 10:52